سلیمان کرمی
دنیای اقتصاد : معاملات دیروز بازار سهام در کمال ناباوری، با موجی از هیجان در سمت فروش آغاز شد. در میان موج ریزشی قیمت سهام اما برخی نمادها رشدهای قابلتوجهی را به ثبت رساندند. عوامل مختلفی در ریزش عمومی قیمت سهام مطرح میشود که این دلایل در میان اهالی بازار در فضای مجازی دست به دست میشود اما کمتر کسی شاید در این فضای منفی جهش قیمتی برخی نمادها را رصد کرده باشد. دیروز دو نماد «فاسمین» و «شسپا» به ترتیب با رشد قیمتی حدود ۶ و ۷ درصدی معاملات را به پایان رساندند، جایی که تمامی نمادهای بازار در شیب تند نزولی قرار دارند این نمادها اینچنین رشد قیمتی را تجربه کردند. شاید برای بسیاری این سوال مطرح شود که علت این رشد قیمتی چیست. افزایش بهای این نمادها ناشی از تعدیل مثبت سنگین سودآوری بود. آنچه در شرایط کنونی جذاب است امکان پیشبینی وقوع چنین رویدادهایی از ماهها قبل است. علت این موضوع که چرا در میان نمادهای روانکار تنها «شسپا» و در میان شرکتهای تولیدکننده شمش روی «فاسمین» عملکرد درخشانی ارائه میدهد، مورد توجه است.
در حالی بازار در هفته گذشته با مشاهده عملکرد آذر «فاسمین» و همچنین تعدیل مثبت «شسپا» غافلگیر شد که «دنیای بورس» پیش از این به وضوح این رخداد را پیشبینی کرده بود. شاید این سوال مطرح شود که چگونه امکان پیشبینی عملکرد درخشان این شرکتها وجود داشت. برخی نیز احتمالا همچنان بر قوه شانس و دستهای پشتپرده تاکید دارند. در ادامه خلاصهای از تحلیل «شسپا» که در ۲۲ آبان یعنی کمتر از ۵۰ روز قبل توسط «دنیای بورس» ارائه شده است، مرور میشود. طی این مدت سهام نفت سپاهان بازدهی ۴۰ درصدی را برای سهامداران خود و همراهان «دنیای بورس» به ثبت رسانده است. نفت سپاهان محصولات متنوعی را تولید میکند. این محصولات در دو دسته روانکاران و محصولات جانبی قرار میگیرند. عمده هزینه تامین ماده اولیه این شرکت به تامین لوبکات از شرکتهای پالایشی با محوریت پالایش نفت اصفهان اختصاص مییابد. تنوع محصولات در بخش فروش بسیار بالا است.
گرچه هرچه مقدار اطلاعات از تکتک این محصولات در دسترس باشد روند تحلیل سادهتر بوده اما باید از کمترین دادهها و اطلاعات موجود بتوان دقیقترین تحلیل را ارائه کرد. آنچه در تحلیل سودآوری این شرکت دارای اهمیت است، تشخیص روند تولید و مهمتر از آن رویه فروش این شرکت چه در بازار داخل و چه بخش صادرات است. بازار فروش روانکاران در داخل کشور و صادرات آن با یکدیگر متفاوت است. در حالیکه انتظار برای بهبود سودآوری تمامی شرکتهای فعال در این گروه وجود داشت اما با توجه به تقویت نرخ دلار و همچنین رشد نرخ نفت در بازار جهانی شرکتی که بخش صادرات آن قویتر باشد، بالطبع پتانسیل بیشتری در بخش سودآوری از خود نشان میدهد. در این خصوص باید توجه داشت که الزامات پایین نگه داشتن تورم عمومی در داخل کشور مانع از مانور تولیدکنندگان در بخش فروش روانکاران و دیگر محصولات جانبی میشود. این در حالی است که نرخ فروش در بازار صادرات روند مستقیمی با نرخ دلار و همچنین قیمت نفت دارد. در اینخصوص دادههای تاریخی نیز تا حدودی میتواند این موضوع را تایید کند.
در این میان نکاتی مانند لحاظ نرخ ارز مبادلهای در بخش مواد اولیه و در نظر گرفتن اثر رشد آن در مقابل افزایش نرخ فروش محصولات صادراتی چه در بخش روانکار و چه محصولات جانبی باید مورد نظر باشد. «شسپا» در نیمه نخست سالجاری ۱۷۵ هزار تن روانکار و ۱۲۹ هزار تن محصولات جانبی صادر کرده است که این بخش در مجموع ۶۰۰ میلیارد تومان از درآمد این شرکت را به خود اختصاص داده است. بر این اساس با یک تقریب صحیح از اثر قیمت نفت و همچنین رشد نرخ دلار بر فروش محصولات امکان ارائه تحلیل صحیح از سودآوری این شرکت وجود داشت. بخش دوم که در تحلیل «شسپا» دارای اهمیت بود، روند تولید این شرکت است که پیشبینیهای نخست شرکت از حالت محافظهکارانه در این بخش حکایت داشت. شاید گزارشهای ماهانه «شسپا» اطلاعات زیادی درخصوص نرخ دقیق فروش محصولات ارائه ندهد و بیش از اینکه راهنما باشد گمراهکننده است اما نکته مهم در عملکرد ماهانه این شرکت روند تولید مجموع روغن پایه بهعنوان محصول صادراتی و روغن نهایی بهعنوان فروش داخلی بود. بر این اساس امکان تخمین صحیح از میزان تولید در این شرکت برای سال مالی جاری وجود داشت. با توجه به افزایش هزینه تامین ماده اولیه در تولیدکنندگان روانکار در پی رشد نرخ ارز مبادلهای و همچنین رشد قیمت نفت، چندان نمیتوان به نرخهای فروش دلخوش بود. با انجام محاسبات بالا و لحاظ آن امکان رسیدن به پیشبینی صحیح از سودآوری «شسپا» وجود داشت.
نظرات