تاثیر اخبار بد و خوب بر بازار سرمایه/ شاخص‌ها وضعیت بازار را به درستی نشان می‌دهند؟
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، سهامداران و افراد حاضر در بورس برای آنکه بتوانند خرید و فروش منطقی داشته باشند، نیاز به ابزار تحلیلی دارند. اولین و ساده‌ترین ابزار تحلیلی، بررسی روند شاخص‌ها در بازار سرمایه است. در واقع شاخص‌های ارزیابی بورس، ابزاری هستند که وضعیت عمومی قیمت یا بازدهی را در مورد تمام شرکت‌های موجود در بازار به افراد نشان می‌دهد.
کارشناسان و سهامداران شاخص کل بورس را دماسنج بازار سرمایه و نماگر تغییرات بازار می‌دانند. روزهای افت بازار، شاخص قرمز رنگ و روزهای بالا رفتن آن، شاخص سبزپوش می‌شود. اما این ابزار تحلیلی به دلایل مختلف در حال حاضر کارایی خود را از دست داده و در اکثر مواقع شاخص کل نمی‌تواند معیار خوبی برای بیان حال و روز بازار سرمایه باشد.
به اعتقاد کارشناسان، شاخص کل باید به‌گونه‌ای محاسبه شود که تمام اطلاعات تاثیرگذار بر نمادها در آن منعکس شده باشد. به همین دلیل، در اکثر مواقع به دلیل مشکلات ناشی از جمع شدن تمام مفاهیم مورد انتظار و تاثیرگذار تنها در یک شاخص، شاخص‌های گوناگونی به بازار ارائه می‌شود.
چه شاخص هایی برای نمایش وضعیت بورس استفاده می‌شوند؟
شاخص کل، شاخص بازده نقدی و قیمت، شاخص هم وزن، شاخص صنعت و شاخص ۵۰ شرکت برتر از جمله شاخص‌هایی است که مورد محاسبه قرار می‌گیرند و می‌توانند به‌عنوان یکی از معیارهای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سرمایه مورد بررسی قرار گیرند.
شاخص کل اولین شاخصی بود که با عدد پایه ۱۰۰ در فروردین سال ۱۳۶۹ برای ۵۲ شرکت پذیرفته شده، مورد محاسبه قرار گرفت. از آنجا که این روزها شاخص بورس در کانال یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد قرار دارد، معنی این اعداد این است که اندازه بازار یا بازده بازار این روزها نسبت به سال ۱۳۶۹، ۱۳هزار برابر شده است.
شاخص بازده نقدی و قیمت نیز در سال ۱۳۷۷ وارد بازار سرمایه ایران شد. این شاخص نیز با روش شاخص کل محاسبه می‌شود. در این شاخص علاوه بر ارزش بازار و ارزش پایه شرکت‌ها که حاصل ضرب تعداد سهام منتشره و قیمت آنها در دو زمان، زمان محاسبه و سال پایه است، سود‌های تقسیمی شرکت‌ها نیز مورد محاسبه قرار می‌گیرد.
نقش اخبار در نوسان شاخص
شاخص‌ها از جمله شاخص کل و شاخص کل هموزن در حال حاضر بیشترین محل رجوع را دارند؛ این شاخص ها تحت تاثیر بسیاری از موارد مانند اخبار مثبت و منفی می باشند.
شاخص ها معمولا پیش از وقوع، به اخبار واکنش نشان می‌دهند و بالا و پایین می‌شوند. هر چند ممکن است وقایع احتمالی آینده به هیچ عنوان عملیاتی نشوند؛ اما با فرض اجرایی شدن، شاخص از مدت‌ها قبل به استقبال اتفاقات آینده می‌رود. این اخبار ممکن است بر خلاف روند بازار باشد، مانند شرایط ماه‌های گذشته که اتفاقا رشد قیمت را در وضعیت صنایع و گاهی بهبود عملکرد هم در فرآیند فعالیت شرکت‌ها شاهد بوده ایم، اما نمادها تحت تاثیر ریسک و اثرپذیری از آینده در محدوده زیر ارزش ذاتی مورد معامله قرار می‌گرفتند.
شاخص سازها در مقابل نمادهای کوچک
شاخص کل در شرایط فعلی به اندازه بازار شرکت‌های بزرگتر واکنش بیشتری نشان می‌دهد و این مساله برخی شرکت‌ها را به عنوان شاخص ساز معرفی کرده است. این نمادهای شاخص ساز ممکن است بر خلاف روند بازار شاخص را مثبت یا منفی کنند؛ اما سایر نمادها روندی مخالف شاخص سازها داشته باشند.
یعنی در روزهایی که شاخص کل به دلیل ریزش نمادهای شاخص ساز منفی است، ممکن است روند سایر نمادها مثبت باشد. این موضوع را میتوان در تقابل شاخص کل با شاخص هموزن کاملا مشاهده کرد. در صورتی که هم شاخص کل و هم شاخص هموزن یک رنگ باشند، می توان گفت همه نمادها در بازار سرمایه به یک سو در حال حرکت هستند.
ایرادات شاخص کل بورس
یکی از ایرادات اساسی که بر شاخص کل گرفته می‌شود، همین مساله تاثیرپذیری از شرکت های بزرگ و دولتی است. این نمادها به دلیل آنکه شرکت های حقوقی دولتی را به عنوان سهامدار اصلی در کنار خود می بینند، شاخص را به طور نامناسبی بالا و پایین می‌کنند. به همین منظور، شاخص آزاد شناور سعی دارد قدرت تاثیرگذاری افراد حقوقی را که به واسطه مبالغ سنگین تحت مدیریت‌شان در بازار تاثیر می گذارند را تعدیل کند. به عبارت دیگر، شاخص سهام شناور آزاد، بر تعداد سهامی که در بازار سرمایه، در اختیار سهامداران حقیقی است و مرتبا در بازار خرید و فروش می‌شود، تمرکز دارد.
میتوان با شاخص بورس بازی کرد؟
از طریق همین مساله تاثیرگذاری شاخص سازها بر شاخص کل، به نظر می رسد می توان شاخص کل را نیز دستکاری کرد. در روزی که همه نمادها قرمزپوش هستند، میتوان با افزایش قیمت نمادهای شاخص ساز، بازار را طوری نشان داد که شاخص کل سبز باشد و برعکس. به عبارت دیگر، معاملات مثبت یا منفی در قالب بلوک‌های مدیریت شده توسط افرادی خاص روی سهام شاخص‌ساز می‌تواند وضعیت بازار را مطابق آنچه آنان در نظر دارند، نشان دهد و نه وضعیت واقعی بازار.
افراد تازه وارد به بورس یا کسانی که تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را دارند، به شاخص کل به عنوان یک عدد تعیین‌کننده از وضعیت بازار نگاه می کنند. یکی از موضوعاتی که در ماه های اخیر به شدت درخصوص آن صحبت شده است، دستکاری عمدی شاخص بورس بوده است. این مساله که بتوان براساس سیاست‌های از پیش تعیین شده در شاخص بورس به شکلی دستوری و عمدی تاثیرگذار بود و روند خاصی را برای آن به نمایش گذاشت، با تمام مفاهیم و معیارهای بازارهای مالی در تضاد است. یعنی شاخص بازار سرمایه از طریق خرید و فروش و ایجاد روندهای جعلی در برخی نمادها ممکن است وضعیت بازار را به درستی نشان ندهد.
مخاطبان خبرگزاری فارس، در سامانه فارس من سوژه های متعددی در خصوص شاخص کل با عناوین «نه به رشد و اصلاح دستوری شاخص بورس»، «درخواست پایان دستکاری در شاخص‌های بورس»، «محاسبه شاخص کل بورس تغییر کند»، «اعتراض سهامدارن به کنترل دستوری شاخص»، «فرمول محاسبه شاخص بازار بورس اصلاح شود»، «انتقاد نسبت به دستکاری شاخص بازار سرمایه» و «ضرورت اصلاح فرمول شاخص کل بورس» به ثبت رساند اند و خواستار پیگیری آن شده اند.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات