اماواگرهای پاییزی بورس
دنیای اقتصاد : بازار سهام در روز گذشته و در ادامه روال روزهای اخیر بازار کم‌‌‌‌‌رمقی بود. ارزش معاملات در کمترین حالت خود یعنی کمی بیش از یک‌هزار میلیارد تومان بود و شاهد خروج ۱۷۰میلیارد‌تومانی پول از بورس بی‌‌‌‌‌جان این روزها بودیم. واقعیت این است که بازار سهام طی مدت اخیر در یک کما قرار دارد. گرچه رویدادهای مثبت فاندامنتالی در بازار کم رخ نداده اما این بی‌‌‌‌‌توجهی به رخدادها و رویدادهای فاندامنتال بازار عمدتا نشات گرفته از فضای بیرونی و شرایطی است که به بازار سرمایه تحمیل شده است.
اماواگرهای پاییزی بورس
در حال‌حاضر بورس از یک طرف شاهد سیاست‌های مبهم و نامشخص دولت در عرصه اقتصاد و عدم‌اقدامات لازم برای بازگشت اقبال و اعتماد از سوی مسوولان سازمان روبه‌‌‌‌‌روست و از دیگر سو رویدادهای سیاسی داخلی و خارجی باعث‌شده ورود سرمایه به بازار سهام متوقف شود، در نتیجه با توجه به ریسک‌های سیستماتیک موجود عمدتا شاهد خروج پول مداوم از بازار هستیم و این باعث‌شده طی نیم‌سال اول تنها بازاری که با بازده منفی مواجه بوده بازار سهام باشد؛ این در حالی است که در همین مدت بالغ بر ۲۸ تا ۲۹هزار‌میلیارد تومان از این بازار خارج شده که این سرمایه به سمت بازارهای موازی مانند ملک، طلا و ارز رفته، بازارهایی که خیلی کمتر تحت‌تاثیر سیاستگذاری‌ها و رگولاتور و مداخلات بوده و به گواه آمارها هم سود بیشتری را نصیب سرمایه‌‌‌‌‌گذارانش کرده است.
عمر رکود رو به پایان است
بهنام بهزادفر، کارشناس بازار سهام عنوان کرد: حدود ۲۶ماه است که بازار سرمایه در حال ریزش یا رکود است. شاخص‌کل بورس بعد از سقف ۲میلیون و ۷۰هزار واحدی که در مرداد‌ماه ۹۹ داشت تا به امروز حدود ۳۵درصد ریزش داشته است. البته در بررسی روندهای صعودی و نزولی بازار سرمایه باید به این نکته توجه داشت که به هر حال دوران رکود همواره بین سه تا چهار سال است و با این تجربه میتوان گفت در حال‌حاضر بخش زیادی از این رکود را طی کرده‌ایم. طی این مدت اصلاح زمانی در بازار سرمایه رخ‌داده و سودآوری شرکت‌ها و تعدیل‌‌‌‌‌های مثبت این سال‌ها توانسته شاخص‌کل را تعدیل کند.
وی افزود: در نتیجه به‌نظر می‌رسد وضعیت بازار سرمایه با توجه به شرایط فعلی و مدت زمانی‌که از رکود گذشته آرام‌آرام جذاب‌‌‌‌‌تر می‌شود و شرایط بهبود پیدا می‌کند، بنابراین در ماه‌های آینده ما در گروه‌های مختلف انتظار تعدیلات مثبت داریم و این انتظار در گروه‌هایی مانند پالایشی و دارو بیشتر است و در سایر گروه‌ها نیز انتظار تعدیل مثبت و سودآوری در گزارشات وجود دارد. بهزادفر در ادامه به حذف بخش زیادی از قیمت‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌های دستوری در بخش خودرو اشاره و عنوان کرد: به هر حال با توجه به اینکه بخش زیادی از قیمت‌گذاری دستوری در صنعت خودرو از بین رفته، انتظار بر این است که به تدریج گزارش‌های تمیزتر و صورت‌های مالی همراه با زیان‌های کمتری را از گروه‌های خودروسازی و به‌ویژه شرکت‌های خصوصی‌‌‌‌‌تر و پس از آن گروه‌های قطعه‌‌‌‌‌سازی مشاهده کنیم.
این کارشناس بازار سهام نرخ دلار را به‌عنوان عامل مثبت دیگری برای بهبود وضعیت بازار دانست و گفت: توجه به اینکه هم نرخ دلار نیما صعودی بوده و هم دلار بازار آزاد رشد را تجربه کرده، لذا در کل میتوان اینطور گفت که برای همه گروه‌های بازار سرمایه چه آنها که واردکننده هستند و بعد افزایش نرخ می‌گیرند، چه صادرکننده‌‌‌‌‌ها که با نرخ‌های جهانی همسو می‌شوند شرایط بهتری را نسبت به سال‌قبل تجربه خواهند کرد. در مجموع این اتفاقات نشان می‌دهد که پتانسیل‌های مهمی برای بازار سرمایه ایجاد شده و با توجه به اینکه بازار در دو‌ماه اخیر هم ریزش زیادی داشته، بنابراین انتظار بر این است که به تدریج این ریزش‌‌‌‌‌ها جبران شود. وی اظهار کرد: در بازارهای جهانی اما اتفاق دیگری در حال رخ دادن است. با توجه به اینکه به هر حال دلار ایندکس به‌عنوان قدرت پول آمریکا در حال تقویت است، این موضوع عملا باعث‌شده قیمت‌های جهانی مقداری نزولی و بحث بر سر ایجاد یک بحران رکود باشد. با قیمت‌های جهانی فعلی انتظار می‌رود رشد سودآوری خیلی شدیدی را در شرکت‌ها شاهد نباشیم اما با همین نرخ‌ها شرکت‌ها سودآوری خوبی دارند و این موضوع از پتانسیل قوی، به یک موضوع عادی تبدیل شده است.
پتانسیل رشد در انتظار بستر مناسب
علی عصاری، کارشناس بازار سهام نیز درخصوص وضعیت بازار به «دنیای‌اقتصاد» گفت: بازار سهام در ساعت پایانی روز گذشته شاهد ورود نقدینگی به محصولات شیمیایی و پالایشی بود که به‌نظر می‌رسد محرک خوبی برای بازار سهام باشد. به‌طور کلی باید به تحلیل‌ها کوتاه‌‌‌‌‌مدت نگاه کرد چون هر لحظه ممکن است یک مساله سیاسی و اجتماعی اتفاق بیفتد و بازار را کاملا تحت‌تاثیر قرار دهد. با توجه به اینکه روز گذشته هم قیمت دلار نسبت به‌روز قبل از آن مقداری کاهشی بود، میتوان امیدوار بود شرایط در آینده نزدیک بهتر شود.
عصاری تاکید کرد: باید توجه داشت که ما به کف‌‌‌‌‌های خوبی رسیده‌ایم، شاخص RSI جای خوبی است و P/ E بازار‌عددی خوب و حدود پنج است. این یعنی اگر بستر مناسب باشد بازار پتانسیل رشد دارد و هفته آینده بازار می‌تواند بهتر از روزهای گذشته باشد. این کارشناس بازار سهام درخصوص وضعیت بازار در دو‌ماه گذشته بیان کرد: بازار سهام در مهرماه امسال نیز مانند شهریور یک روال نزولی را دنبال کرد. فصل مشترک هر دو‌ماه گذشته در دو تا سه کندل ابتدایی ماه بود که به‌صورت سبز ظاهر شد و مابقی ماه آهنگ نزولی داشتند، البته شدت نزول در مهرماه تا اینجای کار به‌مراتب کمتر از شهریور‌ماه بود و دقیقا مثل سنت سال‌های گذشته شهریوری پرحاشیه و مهر سرخ‌پوشی داشتیم و این خرافه که همچنان در بازار وجود دارد به حقیقت پیوست.
وی افزود: از ابتدای مهرماه تاکنون شاخص RSI فقط یک روز از محدوده اشباع فروش ۳۰ تجاوز کرد و تمامی ۲۵ روز مهرماه در منطقه اشباع فروش قرار داشت، با توجه به اینکه شاخص‌کل افت شدیدی داشت، شاهد کاهش P/ E در بازار بودیم که به کمترین میزان خود یعنی حدود ۲۵/ ۵ رسید که در ۶سال گذشته کم‌‌‌‌‌نظیر بود. علاوه‌بر این ارزش دلاری بازار به‌شدت کاهش یافته به‌طوری‌که ارزش دلاری فعلی بازار با سال۹۸ برابری می‌کند.
عصاری گفت: علاوه‌بر ریزش‌‌‌‌‌های سنتی در مهر و شهریور شاهد اتفاقات سیاسی و اجتماعی در جامعه بودیم که قطعا تاثیر بسزایی در روند بازار گذاشته است و میتوان مولفه‌‌‌‌‌های سیاسی و اجتماعی را یکی از پررنگ‌‌‌‌‌ترین بخش‌های تحلیلی بازار در‌نظر گرفت. به‌نظر می‌رسد با توجه به ارزندگی بازار و ورود سهامداران حقوقی در سهم‌‌‌‌‌هایی که به‌اصطلاح کف‌‌‌‌‌های تاریخی خود را شکستند با بازاری رو به رشد مواجه خواهیم بود، البته این اتفاق منوط به این است که اتفاق سیاسی و اجتماعی خاصی را در روزهای آینده شاهد نباشیم.
این کارشناس بازار سهام در پاسخ به این سوال که آیا کاهش شیب تورم می‌تواند در بازار تاثیرگذار باشد یا خیر، عنوان کرد: تورم در ایران را میتوان به یک کوه‌یخ بزرگ تشبیه کرد که همواره وجود دارد با این تفاوت که همیشه فقط قسمت کمی از آن دیده می‌شود و بازار سرمایه هم به‌عنوان یکی از هوشمندترین بازارها بیشترین واکنش را به اقتصاد نشان می‌دهد. وی با اشاره به تاثیر زیان انباشته بانک‌ها بر اقتصاد و تورم گفت: بانک ملی با زیان انباشته ۷۰هزار همتی که خواه ناخواه بر دوش اقتصاد سنگینی می‌کند تاثیر خود را به‌تدریج نشان می‌دهد، بنابراین اگر شیب تورم کم‌شده دلیلی بر این نیست که تورم کم می‌شود، بلکه فقط سرعت بروز آن کم شده و وقتی که شیب تورم کم می‌شود نگرانی‌ها بیشتر به سمت و سوی جامپ ارزی مجدد می‌رود که خود را به‌صورت مستقیم در دلار نشان می‌دهد.
عصاری ادامه داد: در این میان نمی‌توان به بازار سرمایه‌‌‌‌‌ای که در هفته گذشته RSI شاخص آن حدود ۱۸ بود و یکی از ۱۰ خروج سرمایه بزرگ را تجربه کرد خوشبین بود و چنین بازاری را نمی‌توان تحلیل کرد. این تحلیل‌ها هم صرفا به واسطه این است که می‌‌‌‌‌خواهیم بخش‌های کوچکی از بدن یک بیمار سرطانی را ترمیم کنیم. بازار سرمایه در حال‌حاضر به روند کاهشی نرخ تورم واکنش چندانی نشان نمی‌دهد و بیشتر درگیر رویدادهای سیاسی و اجتماعی است. این کارشناس عنوان کرد: در حال‌حاضر بازار سرمایه چیزی برای از‌دست‌دادن ندارد و هیجان مطلق است و مدام شاهد فرار سرمایه هستیم. در این میان اگر نرخ تورم کاهشی باشد و روال ثابتی به خود بگیرد شاید بازار بتواند در بستر مناسب رشدی چند‌درصدی داشته باشد اما با توجه به شرایط اجتماعی بعید است خیلی بتوان به این موضوع امید بست. به‌طور کلی باید گفت کاهش شیب تورم در بازار ما خیلی موثر نیست و فقط به‌عنوان مسکن بسیار مقطعی برای بازار مفید است. در حال‌حاضر بیشتر جریانات سیاسی و غیراقتصادی بر بازار اثر دارند.
بازار سهام در انتظار اجماع حقوقی‌‌‌‌‌ها
سلمان نصیرزاده، کارشناس بازار سهام درخصوص شرایط بازار سهام در روز گذشته گفت: در حال‌حاضر بازار در حال نزدیک‌شدن به انتشار گزارش‌های ۶ماهه است و در اکثر صنایع با توجه به اصلاح قیمتی که انجام‌شده و عملکرد فصل تابستان انتظار می‌رود گزارش‌ها مثبت باشد و نسبت قیمت به عایدی شرکت‌ها کاهش پیدا کند. این موضوع می‌تواند P/ E کل بازار را وارد کانال پنج واحد کند که کمترین سطح طی بیش از ۶سال اخیر است.
وی با اشاره به حجم پایین معاملات ادامه داد: در این میان طی روزهای اخیر چند رخداد داشتیم که بازار هنوز به آنها واکنش نشان نداده است. از جمله این اتفاقات میتوان به انتشار اوراق‌تبعی به ارزش بیش از ۲هزار میلیارد‌تومان، افزایش ۱۰برابری تراکنش کار‌گزاری‌‌‌‌‌ها، پیشنهاد کاهش ۸۰درصدی مالیات نقل و انتقال سهام، عرضه و تنوع بیشتر محصولات در بورس‌کالا از جمله خودرو و پذیرش تایر و لاستیک خودرو در بورس‌کالا اشاره کرد. موضوع دیگر احتمال کاهش نرخ خوراک متانول‌‌‌‌‌سازان از ۵هزار تومان به ۳۶۰۰تومان است و اینها مواردی است که در حقیقت می‌تواند به بازار کمک کند ولی بازار فعلا به این موضوعات بی‌‌‌‌‌توجه بوده است.
نصیرزاده ادامه داد: حتی طی یکی دو روز اخیر گزارش یک‌سری از شرکت‌ها مانند سیمان‌شاهرود منتشر شد که با P/ E چهار واحد گزارش خیلی خوبی بود. غمینو هم گزارش ۶ماهه بسیار خوبی داد و با وجود این گزارش‌ها هم بازار فعلا اقبالی نشان نداده و بی‌‌‌‌‌تفاوت برخورد می‌کند. نکته بعدی بی‌‌‌‌‌تفاوتی نهادهای مالی به بازار سهام و بی‌‌‌‌‌رغبتی به خرید سهام در قیمت فعلی که انتظار می‌رود قیمت‌های ارزنده‌‌‌‌‌ای باشد، است. باید دید که این اجماع از سمت نهادهای مالی و حقوقی‌‌‌‌‌ها چه زمانی شکل می‌گیرد که بتواند بازار را با تحرکاتی همراه کند.
وی اظهار کرد: میتوان گفت بازار از یک سو از نظر قیمت و ارزش مجددا وارد محدوده ارزندگی شده که ما آن را در تابستان۱۴۰۰ و فروردین و اردیبهشت۱۴۰۱ دیدیم، اما تفاوت با آن زمان‌ها در تحولات بیرونی است و رویداهای سیاسی داخلی تفاوتی است که ما با دو دوره قبلی داریم. از طرف دیگر موضوع بی‌‌‌‌‌میلی که نهادها، حقوقی‌‌‌‌‌ها و حقیقی‌‌‌‌‌های بزرگ نسبت به بازار سهام دارند و باید دید این اجماع کی شکل می‌گیرد و امیدواریم این رخداد را زودتر مشاهده کنیم.
این کارشناس بازار سهام گفت: شاخص فعلی که در محدوده یک‌میلیون و ۳۰۰هزار واحد است محدوده حمایتی مهمی دارد و مطمئنا اگر اعتماد به بازار سهام برگردد، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که شاخص حرکتی را به سمت یک‌میلیون و ۳۵۰هزار واحد داشته باشد و بعد از یک دوره اعتمادسازی مجددا اهداف یک‌میلیون و ۵۰۰ تا ۶۰۰هزار واحد را لمس کند. رد شدن این سناریو با افزایش ریسک‌های بیرون بازار همراه خواهد بود؛ یعنی اگر شاخص نتواند خود را بالای محدوده یک‌میلیون و ۲۷۰هزار واحد حفظ کند و به پایین این سطوح تنزل کند احتمالا سناریو افزایش ریسک‌های بیرون از بازار است که خود را به ارزندگی فاندامنتال بازار تحمیل کرده است.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات