دومینوی رقابت در بورس
دنیای‌اقتصاد : رشد ۴۵هزارواحدی شاخص‌کل درچهارمین روز معاملاتی هفته در حالی سهامداران را غافلگیر کرد که «دنیای‌اقتصاد» درگزارش روز شنبه خود به صراحت به این موضوع اشاره کرده و ازدست‌رفتن ابرکانال۴/ ۱میلیون واحد را مقطعی دانسته بود. بازارسهام در هفته‌جاری به‌طور غیرمنتظره‌‌‌‌‌‌‌ای در مدار تغییر و تحول قرار گرفت و دیروز با گرمای معاملاتی همراه بود؛ به گونه‌ای که رشد ۲/ ۳درصدی شاخص نتیجه فراز و فرودهای اخیر است. گروه‌ها و نمادهای مختلف در روزهای گذشته وضعیت متفاوتی را پشت‌سر گذاشته‌اند.
دومینوی رقابت در بورس
در این میان یکی از گروه‌های پر‌مخاطب و در عین‌حال پرحاشیه «گروه خودرو» و تحولات پیرامون نمادهای آن بوده‌است. گروه مذکور نیز که به‌‌‌‌‌‌‌تازگی با ورود برخی از محصولات آن به بورسکالا با شکست غلبه رانت‌خواران روبه‌رو بوده، شرایط پیچیده‌تری را نسبت به رقبای خود در بازار سهام پشت‌سر گذاشته است. معامله‌گران در روزهای قبل با یک اتفاق عجیب مواجه شدند. بررسی‌ها حاکی از آن است که قیمت خودروهای معامله‌شده در بورسکالا نسبت به معاملات بازار آزاد در سطح نزدیکی روبه‌رو شده‌است؛ این در حالی است که به‌نظر می‌رسید با ورود محصولات یادشده به بورسکالا قیمت‌ها در این بخش از بازار آزاد کمتر و از قیمت کارخانه بیشتر باشد، با این‌حال بررسی
دادوستد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های این صنعت نشان می‌دهد طی روزهای گذشته عکس این موضوع رخ‌داده است که در ادامه می‌تواند خبری مسرت‌بخش، هم برای سهامداران و هم شرکت‌ها و محصولاتی که هنوز وارد بورس نشده‌‌‌‌‌‌‌اند، باشد. عده‌ای از کارشناسان اقتصادی با اشاره به اینکه وجود رانت کار مصرف‌کننده را سخت می‌کند، بر این باورند که تداوم این روند می‌تواند از روند زیاندهی خودروسازان بزرگ کشور بکاهد. علاوه‌بر آن عرضه خودرو در بورسکالا تا حدود زیادی جلوی رونق واسطه‌‌‌‌‌‌‌گری در این بازار را سد خواهد کرد. به این ترتیب با شفاف‌سازی معاملات محصولات خودرویی، سیاست قیمت بینابین درمحدوده حاشیه بازار و قیمت دستوری تعیین‌شده کاهش می‌یابد. این روند در بلندمدت منجر به خروج خودروسازان از چرخه زیاندهی خواهد شد. در اواسط تابستان نیز برآورد خودروسازان از یک زیان بزرگ در نیمه دوم سال خبر می‌داد.
خودروسازان بزرگ کشور همواره نسبت به این موضوع که مبلغ بهای تمام‌‌‌‌‌‌‌شده محصولات آنها از مبلغ فروش جلو می‌زند، ابراز عجز می‌کنند با این حال و با توجه به جمع‌شدن بساط سیستم قرعه‌‌‌‌‌‌‌کشی خودروسازان و ورود گروهی از خودروها به بورسکالا، باید دید بورسکالا به‌عنوان میزبان این گروه قلدر تا چه میزان می‌تواند رضایت مهمان خود را جلب کند.
چرخش سهامداران خرد؟
در روزها و هفته‌های آینده رفتار بازیگران خرد تحت‌تاثیر این مهم دیدنی خواهد بود و ممکن است با تغییراتی متفاوت نسبت به قبل روبه‌رو شود. در همین رابطه فرهاد جوانمردی، کارشناس بازارسرمایه اظهارکرد: خودروسازان بارها تاکید کرده‌اند که درگیر زیان انباشته‌اند. گرچه قرارگرفتن در چنین باتلاقی مساله امروز و دیروز نیست و به دخالت دولت در کنترل قیمت‌ها و دستوری‌شدن قیمت محصولات خودرویی بازمی‌گردد. براساس برآورد خودروسازان، دخالت سیاستگذار در سازوکار قیمتی آنها دخل و خرج خودروسازان را با بحران جدی مواجه کرده‌است به گونه‌ای که هزینه تولید محصولات با قیمت نهایی آن همخوانی ندارد؛ از این‌رو این گروه از تولیدکنندگان با زیانی هنگفت دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اما با ورود تدریجی خودرو به بورسکالا و افزایش قیمت خودرو در تالار نقره‌ای این اتفاق طبیعتا به نفع سهامداران و شرکت‌های مربوطه رقم خواهد خورد.
مکانیزم فروش از طریق تالارنقره‌‌‌‌‌‌‌ای به‌صورت مستقیم وارد چرخه تولیدکننده و افزایش سودآوری شرکت‌ها می‌شود؛ این در حالی است که تا قبل از اجرای این شیوه از مکانیزم فروش، عایدی حاصل از فروش محصولات خودرویی به جیب دلالان و واسطه‌ها می‌رفت. به گفته او حجم فروش کنونی محصولات خودرویی در بورسکالا در مقایسه با عرضه کالاهای دیگر در بورس بسیار ناچیز است. جوانمردی ضمن بیان اینکه واردات خودروهای جدید در هفته‌های آینده تا حدود زیادی بر قیمت خودروهای داخلی اثرگذار خواهد بود، خاطرنشان کرد: با توجه به ابهاماتی که درخصوص میزان دریافت مالیات خودروهای وارداتی و قیمت فروش این دسته از خودروها وجود دارد، نمی‌توان چشم‌انداز روشنی از وضعیت بازار خودرو ترسیم کرد.
از سوی دیگر با عنایت به اقتصادی‌بودن خودروهای وارداتی امکان بالاگرفتن رقابت میان خودروهای داخلی و خارجی وجود دارد. به این ترتیب در صورت کاهش فاصله قیمت خودروهای داخلی با خارجی از عطش سرمایه‌گذاران نسبت به معاملات خودروهای داخلی خواهد کاست. او در پاسخ به اینکه آیا رونق سهام خودروسازان می‌تواند منجر به رونق محصولات دیگر شود، نیز عنوان کرد: طبیعتا سبزپوشی گروه مذکور به گروه‌های دیگر نیز سرایت خواهد کرد اما نمی‌توان به‌طور قطعی و در بازه زمانی مشخص در این مورد پیش‌بینی خاصی کرد.
ناترازی انتفاع
در روز گذشته گروه خودرویی با خالص خرید ۸میلیاردتومانی حقیقی‌ها همراه شد که کارشناسان این بخش دلایل متفاوتی را پیرامون این موضوع عنوان می‌کنند. زیاندهی خودروسازان که برای آن دلایلی همچون قیمت‌گذاری دستوری عنوان می‌کنند این صنعت را با حواشی زیادی مواجه کرده‌است، اما با توجه به اینکه اغلب کارشناسان این حوزه از «نگاه دستوری» سیاستگذار در کنترل قیمت‌ها در این بخش به‌عنوان متغیر اصلی اثرگذار نام می‌برند، قاعدتا با حذف این دست‌انداز، خودروسازان تا حد زیادی از روند زیاندهی خارج خواهند شد. اتفاقات قیمتی اخیر در گروه مذکور نیز حاکی از آن است که به چند شرط می‌توان شاهد پایان زیاندهی تولیدکنندگان خودرو و حتی رسیدن آنها به مرحله سوددهی بود، اما این روند چه پیامدی بر بازارسهام دارد؟ آیا بازارمذکور به واسطه سبزپوشی خودروسازان می‌تواند از مهلکه نزولی قیمت‌ها فرار کند؟ در همین رابطه یک کارشناس بازارسرمایه اظهارکرد: فارغ از متغیرهای کلان تاثیرگذار بر بازار سرمایه، برخی رخدادها می‌تواند بر روند کوتاه‌مدت بازار اثرگذار باشد.
محمد شکری افزود: طی سالیان اخیر و با اوج‌گرفتن اختلافات میان وزارت صمت و شرکت‌های خودرویی درخصوص قیمت‌گذاری دستوری، سهامداران این گروه‌ها از کسب سود موردنظر محروم بوده‌اند، به همین‌دلیل از نظر روانی حذف این مشکلات می‌تواند پیامد مثبتی درمیان سهامداران خرد ایجاد کند. سهامداران خودرویی به‌عنوان یکی از سهامداران قدیمی در بازار نامبرده، مدت‌هاست که در انتظار ایجاد تغییرات و اصلاحات قیمتی هستند. هم‌اکنون نیز به‌نظر می‌رسد با تداوم عرضه خودروهای بیشتر در بورسکالا شاهد رونق این بازار باشیم، اما برخی دیگر از کارشناسان اقتصادی کاهش فاصله قیمت خودرو در بورسکالا نسبت به بازار آزاد را به ضرر مصرف‌کننده می‌دانند؛ این در حالی است که باید گفت اخباری که حول واردات خودرو می‌چرخد نقش مهمی در معاملات خودرویی دارد؛ به همین منظور شاید این تحولات مقطعی باشد.
در ماه‌های گذشته نیز بازار سهام چندین‌بار تحت‌تاثیر مداخله دولت در عرضه خودرو با شوک‌های پی‌درپی مواجه شده بود، به‌طوری که این امر سبب شد تا عرضه سهام در نمادهای خودرویی، صفوف طولانی را به خود ببیند، اما تغییر این روند نیز دلیل قانع‌کننده‌ای برای ترغیب سایر صنایع برای ورود محصولات به بورس‌کالای ایران نخواهد بود. هرچند که شرایط عرضه محصولات در بورسکالا می‌تواند نفعی چندسویه برای خریدار، تولیدکننده و سهامدار داشته باشد اما اتفاق اخیری که در تالارنقره‌‌‌‌‌‌‌ای رخ‌داده، ممکن است این معادله را از توازن خارج کند؛ چراکه خریدار یا به‌عبارتی مصرف‌کننده به‌دنبال قیمتی عادلانه و کمتر از فضای رانت‌محور خارج از بورس است.
شرایط فعلی این مهم را برای مصرف‌کننده تیره و تار کرده‌است. درصورتی‌که شاهد تداوم فاصله قیمتی بورس و بازار آزاد باشیم احتمال اینکه مصرف‌کنندگان به سمت بازار غیر‌شفاف حرکت‌کنند، تقویت می‌شود. در این بین هرچند که از رویداد اخیر سهامداران بورسی منتفع خواهند شد، اما ادامه‌دار‌شدن این مسیر به نفع سفته‌بازان و به تغییر راهبرد مصرف‌کننده تمام می‌شود.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات