نقش بازار سرمایه در تامین مالی شرکت‌های تولیدی
محمدعلی رزاقی‌هریس
بازار سرمایه یکی از مهم‌ترین بازارهای مالی و به‌نوعی دماسنج اقتصادی کشورها محسوب می‌شود و یکی از محورهای اصلی تامین مالی موردنیاز شرکت‌های تولیدی به‌شمار می‌رود. بازار سهام نقش بسزایی در هدایت جریان نقدینگی در مسیر رشد و رونق تولید و مهار تورم ایفا می‌کند. در این راستا در صورتی‌که بازار سرمایه نتواند تامین مالی موردنیاز شرکت‌های تولیدی را برطرف کند، احتمال بروز نقصان‌هایی در تهیه مواد اولیه، تجهیز و تهیه دستگاه‌های موردنیاز در سازوکارهای تولید و زنجیره تامین افزایش می‌یابد. بازار سرمایه به سبب جذب منابع مالی و هدایت آنها به سمت مصارف و نیازهای سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی، ابزار بسیار قدرتمندی در رشد تولید و مهار تورم محسوب می‌شود.
توجه به تامین مالی و سرمایه موردنیاز شرکت‌ها و واحدهای تولیدی جهت رونق تولید بسیار ضروری است، چراکه عواملی نظیر توسعه صادرات، نفوذ در بازار رقبا، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، توانمندسازی نیروی انسانی کارآمد، بهره‌وری بالا، استفاده از تکنولوژی و ماشین‌آلات مناسب و استفاده از ظرفیت‌های تولیدی با برخورداری از سرمایه موردنیاز و مدیریت صحیح منابع امکان‌پذیر خواهد بود، از این‌رو با مدیریت صحیح منابع مالی و هدایت آنها به سمت فعالیت‌های تولیدی پربازده، می‌توان به رشد تولید و مهار تورم دست‌یافت و این مهم از طریق بورس اوراق‌بهادار که اصلی‌ترین نهاد تامین مالی شرکت‌ها است، امکان‌پذیر خواهد بود. بازار سرمایه در ارتقای رشد تولید و مهار تورم نقش بسزایی ایفا می‌کند و در این راستا شناخت و بهکارگیری ابزارهای تامین مالی نوین بازار سرمایه می‌تواند در تامین مالی موردنیاز شرکت‌ها به منظور عملکرد و بهره‌وری بالا و دستیابی به اهداف و پیشرفت اقتصادی گامی موثر و قدرتمند قلمداد شود. شناخت انواع ابزار مالی و انتخاب آنها به‌عنوان منبع تامین مالی، بسیار مهم است. روش‌ها و ابزار گوناگونی در جهت تامین منابع موردنیاز مالی وجود دارد که هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند. بسته به نیازها، توان مالی، شرایط بنگاه‌های اقتصادی و تنوع رفتار مردم در سرمایه‌گذاری و مواجهه با خطر، این ابزارها و روش‌ها تبیین و به‌کار گرفته می‌شوند. بر این اساس بانک‌ها و موسسه‌های مالی مختلف می‌توانند از آنها برای تامین مالی شرکت‌ها استفاده‌کنند.
ابزارهای مالی به اسنادی گفته می‌شود که نشان‌دهنده یک قرارداد یا توافق بر اساس هر واحد پولی بین دو یا چند طرف است. ابزارهای نوین مالی از سال۱۳۸۹ برای اولین‌بار و با راه‌اندازی معاملات آتی در بورس تهران مورد‌استفاده قرارگرفت. تا پیش از آن، تنها «سهام عادی» و «حق‌تقدم سهام» در بورس معامله می‌شدند اما به مرور زمان و طی سال‌های اخیر مجموعه ابزارهای نوین مالی همچون اوراق‌تبعی حمایتی و اوراق‌بدهی، صندوق‌های قابل معامله، اختیارمعامله و اوراق‌تبعی تامین مالی، آتی سبد سهام، فروش تعهدی و صندوق‌های اهرمی و اوراق گواهی اعتبار مولد نیز به مجموعه ابزارهای نوین مالی بورس تهران افزوده شده‌است. به‌‌‌‌‌‌طور معمول، «سهام عادی» شرکت‌ها جزو ابزارهای مالی سنتی است و سایر ابزارها از جمله «اوراق قرضه»، «سایر اوراق مبتنی بر بدهی»، «اوراق مشتقه»، «صندوق‌های قابل معامله» و سایر ابزارهایی که برای برطرف‌کردن نیازهای جدید سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران طراحی می‌شوند به‌عنوان ابزارهای نوین مالی درنظر گرفته می‌شوند.
در حال‌حاضر بازار ابزارهای نوین مالی در بورس تهران شامل قراردادهای اختیار معامله، قراردادهای آتی، اوراق‌تبعی، اوراق‌بدهی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله است. اقتصاد ایران در چند سال‌گذشته اقتصاد پویایی نبوده‌است و بیشــتر فعالان اقتصادی از فضای تولیدی کشــور ناراضی بودند. برای بهبود وضعیت اقتصادی کشــور بــه طراحی ابزار جدید نیاز اســت، چراکه در کشور به دلیل مشکلات نظام تامین مالی بانک پایه، عدم‌تنوع ابزارهای تامین مالی و مدیریت ثروت و عدم‌توجه کافی به بازار سرمایه به‌عنوان محلی برای جذب و به‌کار انداختن سرمایه‌های راکد، انتقال وجوه از بخش‌های دارای مازاد نقدینگی به بخش‌های تولیدی و صنعتی به‌خوبی صورت نمی‌گیرد، از این‌رو با وجود افزایش چند‌برابری نقدینگی اقتصاد، همچنان بنگاه‌های اقتصادی برای تامین مالی سرمایه‌درگردش موردنیاز و مخارج سرمایه‌ای با مشکلات عدیده‌‌‌‌‌‌ای روبه‌رو هستند.
به‌نظر می‌رسد که برای برون‌رفت از مشکلات جاری نظام تامین مالی کشور، استفاده از ابزارهای نوین تامین مالی و مدیریت ثروت، به‌همراه بهکارگیری ظرفیت‌های استفاده‌نشده بازار سرمایه می‌تواند موثر باشد. براین اساس بازار سرمایه به‌عنوان بازاری نوآور و خلاق، قابل‌انعطاف و شفاف که در آن بازخورد تصمیمات مربوط به تخصیص منابع قابل‌ردیابی است، می‌تواند به‌عنوان عرصه تامین مالی شرکت‌ها و پروژه‌ها و اولین مقصد دارندگان وجوه مازاد تبدیل شود.
بازار سرمایه یکی از محورهای اصلی تامین مالی موردنیاز شرکت‌های تولیدی محسوب شده و در حرکت و هدایت جریان نقدینگی در رشد و رونق تولید و مهار تورم نقش بسزایی را ایفا می‌کند و به سبب جذب منابع مالی و هدایت آنها برای مصارف و نیازهای سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی، ابزار بسیار قدرتمندی در رشد تولید و مهار تورم محسوب می‌شود. در این بین با استفاده صحیح از ابزارهای نوین مالی، مدیریت صحیح منابع مالی و هدایت آنها به سمت فعالیت‌های تولیدی پربازده، می‌توان به رشد تولید و مهار تورم دست‌یافت و این مهم از طریق بازار بورس اوراق‌بهادار که اصلی‌ترین نهاد تامین مالی شرکت‌ها است، امکان‌پذیر خواهد بود.
امروزه تامین مالی و یافتن روش‌های مناسب آن به یکی از دغدغه‌های اصلی سیاستگذاران در حوزه‌های مختلف اقتصادی تبدیل شــده؛ از این‌رو شناخت و بررســی ابزار نوین تامین مالی اجتناب‌ناپذیر است، بنابراین بهترین شکل تامین مالی سرمایه‌گذاری‌های درازمدت، از محل پس‌اندازها و نقدینگی بخش‌خصوصی و از طریق بورس اوراق‌بهادار محقق می‌شود. بورس اوراق‌بهادار در هدایت پس‌اندازهای کوچک به سرمایه‌گذاری‌های مولد، جذب پس‌اندازهای راکد در تولید، اصلاح ساختار بخش‌های اقتصاد، افزایش درآمد ملی، افزایش درآمد دولت نقش مهمی می‌تواند ایفا کند. دستیابی به این اهداف مستلزم گسترش بازار اوراق‌بهادار است که این نیز به نوبه خود در گرو تنوع‌بخشیدن به ابزارهای مالی است. وجود تنوع در اوراق‌بهادار به‌کارآمد‌شدن بازار سرمایه و تخصیص بهینه سرمایه می‌انجامد و امکان مشارکت طیف وسیعی از آحاد جامعه را در امر سرمایه‌گذاری فراهم ساخته و در نهایت موجب رونق تولید و مهار تورم شده و همچنین رشد اقتصادی را میسر می‌کند.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات