قیمت‌گذاری دستوری؛ معضل بورس
سمیرا اسدیان /تحلیلگر بازارسرمایه
در بررسی رفتار سرمایه‌گذاران در بازارسرمایه ایران همواره ریسک سیستماتیک ناشی از اثرات قیمت‌گذاری دستوری دولت موثر بوده است، اما علاوه بر این خود سرمایه‌گذاران حاضر در بازار نیز به دو دسته سرمایه‌گذاران پیش‌‌مطلع از ابلاغیه‌‌ها و سرمایه‌گذاران پس‌‌مطلع از ابلاغیه‌‌ها تقسیم می‌‌شوند.
با این مقدمه به بررسی اثر ابلاغیه اخیر مربوط به قیمت‌گذاری نرخ خوراک و محصولات پالایشی‌‌ها می‌‌پردازیم.
نامه‌‌ای در ۳۰ دی‌‌ماه ۱۴۰۲ روانه کدال شد که در اولین سطر آن تاریخ ۲۳ دی ماه نوشته شده بود. ابلاغیه‌‌ای که در آن شاهد دو تغییر در مبنای قیمت‌گذاری بنزین پالایشی‌‌ها بودیم:
• تغییر مبنای قیمت‌گذاری از قیمت بنزین اکتان ۹۵ سنگاپور به قیمت بنزین اکتان ۹۵ خلیج فارس
• کاهش بیشتر قیمت بنزین با توجه به میزان اکتان آن نسبت به ابلاغیه پیشین.
نرخ خوراک دریافتی پالایشی‌‌ها هیچ تغییری نسبت به ابلاغیه پیشین مورخ ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ نداشت و همچنان میانگین قیمتی نفت خام عمان، دبی و برنت گزارش‌‌شده در نشریه پلتس با تخفیف ۵ دلاری برای دریافت‌‌کنندگان نفت خام سبک (تمامی پالایشی‌‌های بورسی غیر از شبندر) و تخفیف ۶ دلاری برای دریافت‌‌کنندگان نفت خام سنگین (شبندر) است. در این بین انتظار بر این بود که ناظر بازار تمامی نمادها را متوقف کرده و از آنان بخواهد ضمن ارائه صورت‌های مالی ۹ ماهه با مفروضات جدید، ترکیب تمامی تولیدات بر اساس انواع و مشخصات کیفی آنان افشا شود. اما خوب این مورد هم محقق نشد. نکته مهم دیگر تاریخ اعتبار این ابلاغیه است که از ابتدای ۱۴۰۲ تا پایان سال ۱۴۰۴ معتبر است. اگر قرار بر این بوده که از ابتدای سال اجرایی شود؛ چرا دو ماه پایانی سال ابلاغ شده و حال که ابلاغ شد چرا از تاریخ ابلاغ آن اجرایی نمی‌شود و عطف بماسبق می‌شود. در مقام مقایسه بهتر است از انصاف به دور نباشیم و مقایسه‌‌ای داشته باشیم با ابلاغیه مربوط به نرخ خوراک گاز صنایع در تاریخ ۶ تیر ماه سال‌جاری که تاریخ مربوط به جلسه هیات وزیران ۱۷ اردیبهشت بوده و همزمان با ریزش بازار سهام. این‌‌بار فاصله بین دو تاریخ نشان‌دهنده این است که ابلاغیه مخفی مانده و زمان افشا در اختیار هر دو سرمایه‌گذار نامبرده قرار گرفته است. هرچند بازار جالبی نیز از زمان ریزش بزرگ در ۱۷ اردیبهشت نداشتیم که نیازمند پیش‌‌اطلاع‌‌رسانی به سرمایه‌گذاران پیش‌‌مطلع باشد اما انتظار می‌رود رویه انتشار و شفاف‌‌سازی به موقع و مناسب از جانب ناشرین و قانون‌گذاران رعایت شود تا دامنه بی‌‌اعتمادی ایجاد شده در بازار هر روز کاهش یابد.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات