ماموریت سازمان بورس مقابل سهامداران
امیرحسین جنانی/کارشناس بازار سرمایه
بازار سرمایه در سال‌های اخیر با نوسانات مختلفی روبه‌رو بود و کارشناسان یکی از عوامل این نوسانات را سیاست‌های اتخاذشده دولت و سازمان بورس عنوان کرده‌اند. رئیس‌جمهور، مجید عشقی را در ادامه شعار جوان‌گرایی به خدمت گرفت و او را از دانشگاه امام صادق (ع) به اتاق ریاست سازمان بورس آورد. سهامدارانی که در مرداد سال ۱۳۹۹ وارد این بازار شدند و زیان دیدند چشم به تصمیم‌های عشقی دوخته بودند تا بلکه بتوانند به اصل پول خود یا سود برسند.
بعد از گذشت 30 ماه از ریاست مجید عشقی بر سازمان بورس در 13 ماه گذشته شاخص بورس روند پرنوسانی پشت سر گذاشته و با خروج سرمایه از بازار مواجه بوده است. بااین‌حال سازمان بورس اقداماتی در جهت حفظ شاخص در دستور کار قرار داد. ایجاد صندوق‌های جدید برای گسترش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از جمله اقدامات خوب سازمان بورس بود که می‌توان این مهم را یکی از عوامل جذب سرمایه عنوان کرد. به این ترتیب برخی از فعالان اقتصادی با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم نیز دست یافته‌اند. با وجود اقدامات مثبت انجام‌شده در سازمان، بازار سرمایه نوسانات مختلفی را تجربه کرد. یکی از اقداماتی که می‌‌توانست زمینه افزایش سرمایه در بورس را فراهم کند، تجدیدارزیابی دارایی‌‌های شرکتها بود که در نهایت به نتیجه مطلوبی نرسید. مهمترین مزیت تجدیدارزیابی، به‌روزرسانی دارایی‌‌های غیرتجاری شرکتها به واقعیت است.
این در حالی است که با وجود موافقت رئیس سازمان بورس و همچنین برخی وزرای دولت، این مهم در سال 1402 تصویب نشد و به نتیجه مطلوب نرسید؛ بنابراین باید این طور ادعا کرد که رای و نظر رئیس سازمان بورس آن‌‌قدرها هم اثرگذار نیست. در‌حال‌حاضر چالش‌های متعددی عملکرد بازار سرمایه را تحت‌‌تاثیر منفی قرار می‌دهد. از جمله مهمترین این چالش‌ها اصرار دولت به قیمت‌گذاری دستوری در صنایع مختلف، نرخ بالای بهره بانکی، چند‌نرخی بودن ارز، قوانین و مقررات خلق‌الساعه، و سود سپرده ۳۰درصدی بانکی است که باعث شده در بازار سرمایه مدام شاهد ریزش قیمت و در نتیجه اقدامات منفی دوره ریاست مجید عشقی باشیم. بنابراین به نظر می‌رسد دست سازمان بورس اوراق بهادار تهران که سکاندار و نهاد اصلی و ناظر این بازار است، کوتاه شده و توان اجرا و وضع قوانین برای کنترل یا در دست گرفتن بازی را ندارد و بازار طبق میل و خواسته خود مانند آموزه‌‌‌های گذشته، به‌صورت هیجانی به عوامل تورمی اقبال نشان می‌دهد.
خواسته اصلی فعالان بازار از سازمان بورس این است که مسیر سیاستگذاری به سمتی پیش برود که باعث پیشبینیپذیری اقتصاد شود. اگر دولت در مورد پیشبینیپذیری اقتصاد و تثبیت متغیر‌های اقتصادی برنامه‌ریزی کند، شرایط بهتری در اقتصاد و بازارهای مالی، به‌‌ویژه بازار سرمایه، ایجاد خواهد شد. شفافیت دولت باعث اعتماد مردم و اوضاع خوب بازارها می‌شود. مهمترین وظیفه سازمان بورس در خصوص توسعه بازار که از نظر عمق آن و تلاش در راستای شفافیت اطلاعات قابل دسترسی سرمایه‌گذاران و ارائه اطلاعات نهانی به صورت اطلاعات آشکار جهت استفاده ذی‌نفعان بازار است، ولی سازمان بورس در سال آخر ریاست مجید عشقی، فعالیت نظارتی و نهادی چندانی بر فعالیت‌‌‌های دستوری دولت نداشته است. به نظر می‌رسد در صورتی که دولت دست از مداخلات خود در اقتصاد بردارد و قیمت ارز نیمایی به قیمت ارز بازار آزاد نزدیک‌تر شود، می‌توان انتظار بازدهی مطلوب را تا پایان سال داشت.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات