چهار پیشنهاد بورسی به دولت چهاردهم
محمد ناطقی/کارشناس بازارسرمایه
یکی از چالش‌‌‌های جدی بازار سرمایه از گذشته، حجم زیاد معامله‌‌‌گران حقیقی در آن بود. در واقع سرمایه‌گذاران بازارسرمایه برای خرید سهام تقریبا راهی جز خرید مستقیم سهام نداشتند. عمده ابزارهای موجود در بازارسرمایه همچون صندوق‌های سهامی و درآمد ثابت، تا همین چند سال گذشته از تنوع کمی برخوردار بودند و سرمایه‌گذاران راهی جز خرید مستقیم سهم در بازار سرمایه نداشتند. در حالی که حدود ۲۰ تا ۳۰درصد معاملات در بازار آمریکا توسط اشخاص خرد انجام می‌شود، در ایران این رقم در بعضی مواقع بالای ۷۰درصد نیز می‌شود. بعد از اتفاقاتی که در سال ۹۹ رخ داد و یکی از بزرگ‌ترین حباب‌‌‌های تاریخ بازارسرمایه کشور شکل گرفت، مسوولان بازارسرمایه به فکر رشد صندوق‌های سرمایه‌گذاری افتادند تا بتوانند از این طریق از ورود مستقیم مردم به بازار سرمایه جلوگیری کنند.
طی چهارسال اخیر، بازار سرمایه کشور با معرفی انبوهی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری روبه‌رو شد که مهم‌ترین آنها صندوق‌های اهرمی بود که توانست رشد خوبی داشته باشد و اکنون تعداد آنها به ۶صندوق رسیده است (اهرم، شتاب، جهش، نارنج، بیدار و موج). علاوه بر این، بازار سرمایه با معرفی صندوق‌های طلا توانست بیش از ۳۰هزار میلیارد تومان انواع دارایی را به صورت طلا در صندوق‌های طلا نگهداری کند و در واقع جریان پولی که قصد داشت نوسانات نرخ طلا را دنبال کند، از طریق خرید صندوق‌های طلا توانست این نوسانات را دنبال کند و جریان پولی آن نیز رصد شود. در ادامه چهار پیشنهاد به دولت جدید برای توسعه بازارسرمایه خواهیم داد. لازم به ذکر است راه توسعه بازارسرمایه از طریق حذف قیمت‌گذاری دستوری و توجه به حاکمیت قانون است. اما در این یادداشت سعی می‌شود راهکارهایی محدود به سازمان بورس محل بحث باشد.
۱. توسعه بازار آپشن: در بازارهای جهانی حجم معاملات آپشن چند برابر حجم معاملات سهام است؛ این در حالی است که هنوز در بورس تهران حجم بازار آپشن بسیار محدود است. همچنین بخش مهمی از افراد هنوز آموزش‌‌‌های کافی در مورد بازار آپشن را ندیده‌‌‌اند و نسبت به آن اطلاعی ندارند. باید گفت هر نوع توسعه در بازار آپشن می‌‌‌تواند عمق بازار را افزایش دهد و به صندوق‌ها ابزارهایی در جهت پوشش ریسک اعطا کند و متاسفانه با وجود تشکیل بازار آپشن، همچنان این بازار توسعه پیدا نکرده و سازمان بورس همچنان نمادهای زیادی را به این بازار معرفی نکرده است؛ در نتیجه بهتر است سازمان بورس با آموزش، این ابزار مهم را به عموم مردم آموزش دهد.
۲. تشکیل ETF مخصوص رمزارزها: در حالی که پلتفرم‌‌‌های ارز دیجیتال در کشور حجم زیادی از منابع پولی کشور را به صورت غیرشفاف نگهداری می‌کنند، بخش مهمی از افراد پول خود را از بازارسرمایه خارج کرده و به دنبال سرمایه‌گذاری در این دارایی‌‌‌ها هستند. به نظر می‌رسد بازار سرمایه ایران می‌‌‌تواند ETFهایی مرتبط با رمزارزها را معرفی کند و این بخش غیرشفاف اقتصاد را به سمت شفافیت ببرد و از آن درآمد کسب کند.
۳. تشکیل صندوق‌های کالایی مختلف: با بررسی بورس تهران می‌‌‌توان به این نتیجه رسید که بورس تهران از کمبود تنوع در صندوق‌های کالایی رنج می‌‌‌برد. در واقع عمده سرمایه‌گذاران راه زیادی برای پوشش ریسک خود در مقابل نوسانات انواع صندوق‌های کالایی ندارند؛ در حالی که بورس‌‌‌های جهان ETFهای کالایی مختلفی دارند، بورس ایران به دلیل کمبود انواع گواهی سپرده، صندوق‌های کالایی محدودی دارد. به‌عنوان مثال، مس با توجه به آینده روشنی که دارد، می‌‌‌تواند به‌عنوان یک ETF مناسب به بازارسرمایه کشور معرفی شود تا عموم افراد بتوانند روی این فلز گرانبها سرمایه‌گذاری کنند. تصور کنید صندوق‌های کالایی باشند که در آن بتوان انواع گواهی سپرده کالایی اعم از مس، نقره، طلا، زعفران و... را خرید. این ابزار احتمالا در شرایط تورمی می‌‌‌تواند ابزار خوبی برای پوشش ریسک باشد.
۴. توسعه صندوق‌های جدید در حوزه مسکن: سازمان بورس علاوه بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مرتبط با سهم، می‌‌‌تواند انواع صندوق‌های زمین و ساختمان و صندوق‌های املاک و مستغلات را تشکیل دهد و از این طریق پیشران تامین مالی در بخش مسکن کشور نیز باشد.به نظر می‌رسد بازار سرمایه کشور همچنان در بخش مسکن تحرکات زیادی نداشته است و می‌‌‌تواند در این راه گام‌‌‌های مهمی بردارد. همچنین عمده مشکلات پیش‌روی این صندوق‌ها مرتبط با قوانین است که با مطالعه نمونه‌‌‌های جهانی می‌‌‌توان تا حدودی این چالش‌‌‌ها را حل کرد.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات