تداوم فشارهای دوجانبه به بورس
عاطفه چوپان : در حالی ۱۳روز از بر‌‌گزاری جلسه اضطراری شورای‌عالی بورس می‌گذرد که وعده‌های داده‌شده در این جلسه به کندی در حال اجراست، این در حالی است که تنش‌ها بین حزب‌الله و اسرائیل نیز تشدید شده و سایه ریسک‌های سیستماتیک بر سر بازار سرمایه نیز سنگین‌تر شده‌است. این موضوع به‌معنای تعویق بازگشت اعتماد به بورس و به‌تبع آن تداوم خروج سرمایه از بازار و عدم‌جذب نقدینگی جدید به تالار شیشه‌ای است. این موضوع باعث‌شده تا به اعتقاد برخی از کارشناسان با وجود اینکه روز گذشته از بانک‌ها ۲۷۶هزار‌میلیارد تومان پول وکالتی آزاد شده، بازار سرمایه نتواند اقبال قابل‌توجهی در جذب قسمتی از این نقدینگی داشته‌باشد. بازار سرمایه مدت‌هاست در رکود به‌سر می‌برد و امید می‌رفت این رکود که ناشی از مشکلات داخلی و خارجی متعدد است با بر سر کار آمدن دولت جدید و تغیر نگاه سیاسی و اقتصادی برطرف یا دست‌کم تعدیل شود. در این گزارش کارشناسان به بررسی این مشکلات پرداختند.
محورهای اصلی فشار
کامل ابراهیمیان، کارشناس ارشد بازار سرمایه با بیان اینکه درخصوص وضعیت بازار سرمایه سوال‌های متعددی وجود دارد و سرمایه‌گذاران و سهامداران به‌دنبال پاسخ روشن برای این مسائل هستند، گفت: یکی از این موضوعات نگاه دولت چهاردهم و مجلس نسبت به موضوع سرمایه‌گذاری است، ما بیش از 50میلیون سرمایه‌گذار در قالب سهامداران شرکت‌ها و سهامداران عدالت در بازار سرمایه داریم و برای اینکه این سرمایه‌گذاران را حفظ کنیم و از سوی دیگر سرمایه‌گذاران جدید را وارد بازار سرمایه کنیم و از این طریق نقدینگی را به سمت بازار اولیه یا به‌عبارتی تولید سوق دهیم، چند مساله اساسی مطرح است که از دو نگاه قابل‌ارزیابی است.وی ادامه‌داد: در نگاه اول مسائلی هستند که داخلی و مربوط به دولت و مجلس و قانون‌گذاری و دستورالعمل‌هایی است که سودآوری شرکت‌ها را که اصلی‌ترین معیار برای حضور سرمایه‌گذاران است، تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و از نگاه دوم بعد خارجی و مسائل ارتباطات بین‌المللی و ریسک‌های سیستماتیک خارجی است.
درخصوص موضوع اول یعنی نگاه دولت و مجلس چند مورد هست که باید مرتفع شود، یکی بحث نرخ بهره بانکی است که در شرایط فعلی به بیشترین مقدار تاریخی خود رسیده و نرخ بهره در اقتصاد هم اعداد حدود 35درصد را تجربه می‌کند و با وجود چنین نرخ بهره‌ای طبیعتا جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه کاهش می‌یابد و علت آن‌هم این است که هزینه‌های مالی به شرکت‌ها تحمیل می‌شود و بخش بیشتری از سود شرکت‌ها به دلیل هزینه مالی از بین می‌رود.این کارشناس ارشد افزود: مهم‌تریم مساله که مساله اقتصاد هم هست، بحث قیمت‌گذاری دستوری است که باید حل شود. نمی‌شود تولیدکننده را مجبور کرد محصولات خود را با قیمت دستوری بفروشد. برای مثال خودروساز را مجبور می‌کنند محصولات خود را با قیمت‌های زیانده در سامانه فروش قرار دهد و بیش از 2میلیون نفر ثبت‌نام کنند تا با قیمت دستوری که منجر به زیان خودروسازان می‌شود، عده‌ای منتفع شوند و 50میلیون سهامدار این صنعت زیان ببینند.
ابراهیمیان گفت: مساله دیگری که با حضور دولت توسط سرمایه‌گذاران پیگیری می‌شود ازبین‌رفتن رانت ناشی از فاصله نرخ ارز نیمایی و بازار آزاد است. به‌رغم اینکه چندین روز از استقرار دولت می‌گذرد اما کماکان شاهد وجود رانت ناشی از فاصله نرخ ارز نیما و بازار آزاد هستیم که انتظار از وزارت اقتصاد و آقای همتی این است که هرچه سریع‌تر این فاصله را از بین ببرد. مساله بعدی که مستقیما سود شرکت‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، بحث نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، مواد اولیه، نرخ محصولات فرآورده‌های نفتی، نرخ برق، گاز و سوخت، بهره مالکانه و هر آن چیزی است که در بودجه‌های سالانه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌های سرمایه‌گذاری در کشور به‌وجود آمده و امیدواریم دولت این ابلاغیه‌ها و دستورالعمل‌ها را به‌صورت بلندمدت تعیین‌تکلیف کند تا سرمایه‌گذار بتواند برای یک بازه 10 تا 15ساله پیش‌بینی‌پذیری را لمس کند و به‌نظر می‌رسد این‌ها موارد مهمی است که باید هرچه سریع‌تر تعیین‌تکلیف شود.
وی گفت: درخصوص مباحث بین‌المللی براساس آنچه که وزیر امورخارجه اعلام‌کرده آغاز مذاکرات برای احیای برجام و تنش‌زدایی و برقراری روابط اقتصادی با اکثریت کشورهای جهان در اولویت این دولت قرارگرفته و چنانچه وزارت امورخارجه موفق شود مجددا روابط اقتصادی را در غالب برجام احیا کند، می‌شود امیدوار بود که آینده بازار سرمایه روشن‌تر باشد و شاهد رشد سودآوری شرکت‌ها و بالطبع رشد ثروت سهامداران باشیم و در غیر‌این‌صورت چنانچه مسائل برشمرده شده مرتفع نشود، نمی‌شود چشم‌انداز مثبتی را برای بازار سرمایه متصور بود.
بورس نیازمند اقدامات جدی‌تر
مهدی ساسانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه نیز با اشاره به اینکه حدود 13روز از آخرین جلسه شورای‌عالی بورس می‌گذرد، گفت: در این جلسه قول‌ها و وعده‌های زیادی برای بهبود بازار سرمایه داده شد. در این جلسه اقدامات زیادی بر روی کاغذ عنوان شد که قرار است انجام شود تا بتواند شرایط بد بازار سرمایه را به یک شرایط مطلوب تبدیل کند و این در حالی بود که ریسک‌های سیاسی و نظامی فروکش کرده‌بود و می‌شد این امید را داشت که بازار سرمایه بعد از ماه‌های زیادی که شرایط بدی را پشت‌سر گذرانده، بتواند شرایط خوبی داشته‌باشد، اما با گذشت 13 روز هنوز اقدامات جدی را شاهد نیستیم و از مجوز بانک‌مرکزی برای بانک‌ها که بتوانند نقدینگی به صندوق توسعه تزریق کنند، حدود یک هفته گذشته و در نهایت چهارشنبه گذشته بانک‌مرکزی این مجوز را داد.وی ادامه‌داد: از بیمه سهام و بیمه سبد سرمایه‌گذارها که وعده داده بودند تا این لحظه هنوز خبری نداریم و در این‌خصوص هیچگونه اقدامی صورت نگرفته‌است.
2درصدی‌بودن دامنه‌نوسان و کم‌عمق‌بودن تابلوی معاملات باعث‌شده که آن مقدار نقدینگی که از روی‌خوش‌بینی به سمت بازار آمده بود بتواند سهم‌ها را حداقل به محدوده مثبت 2 ببرد ولی حجم مبنای بالای نمادها باعث می‌شود رشد قیمتی آنها به آرامی اتفاق بیفتد و عملا می‌شود گفت در یکی دو هفته گذشته رشد خاصی را در نمادهای بازار سرمایه شاهد نبودیم و دیروز هم از نیمه دوم بازار ما شاهد افزایش حجم عرضه‌ها بودیم که تا این لحظه دلیلی برای آن پیدا نمی‌شود.این کارشناس‌ارشد افزود: از طرفی شاهد این خبر بودیم که از دیروز پول‌های بلوکه‌شده که برای حساب‌های وکالتی و شرکت در قرعه‌کشی محصولات ایران‌خودرو از هفته‌های قبل در حساب‌ها بلوک شده‌بود، می‌تواند آزاد شود و این شائبه ایجاد می‌شود که مقصد بعدی این پول‌ها کجاست.
برخی از اهالی بازار معتقدند که بخشی از این پول‌ها می‌تواند به سمت بازار سرمایه بیاید اما بازاری که الان رنگ و روی خوبی ندارد و هنوز اعتمادها به سمتش برنگشته طبیعتا نمی‌تواند مقصدی برای پول‌های آزاد شده باشد و احتمالا مانند دفعات قبل این پول‌ها یا در همان سپرده‌های بانکی باقی خواهند ماند یا به سمت بازار ارز و طلا خواند رفت. بازار سرمایه تا زمانی‌که نتواند رونق خود را به‌دست بیاورد و اعتماد به سرمایه‌گذاران برگردد، نمی‌تواند مقصدی برای پول‌های آزاد افراد ریسک‌گریز باشد و به‌نظر می‌رسد باید اقدامات جدی‌تری در این‌خصوص انجام شود تا بتوان بازار سرمایه را به حالت رونق و صعودی برگرداند و اعتماد عمومی را به سمت این بازار هدایت کرد.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات