محمدحسین بابالو
آرامش نسبی در بازار آتی سکه طلا در کنار کاهش حجم معاملات در هفته گذشته مهمترین ویژگیهای بازار آتی در هفته گذشته بود؛ اگرچه رخدادهای مهمی در بازارهای جهانی به وقوع پیوسته ولی در بازار داخلی تاثیر چندانی بر جای نگذاشته است. این شرایط در کنار ثبات نسبی قیمتها نشان میدهد که هم اکنون بازار آتی سکه در یک فاز ابهام قرار دارد زیرا دادههای مثبت و منفی بسیاری در این بازار نقشآفرینی میکنند که در نهایت به تقابل خوشبینیها و بدبینیها در این بازار منجر شده است. سیگنالهای مثبت از افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی در کنار کاهش ارزش دلار و دادههای غالبا مثبت از اوضاع اقتصادی جهان در کنار وجود حباب قیمتی در بازار سکه نقدی و اما و اگرهای معاملات فیزیکی موضوعاتی است که تاکنون به این فاز ابهام دامن زدهاند.
حجم معاملات آتی در هفته گذشته به نسبت هفته قبل از آن ۴/ ۲۲ درصد کاهش یافت که بیشترین کاهش حجم معاملات هفتگی در ۷ ماه اخیر به شمار میرود. این در حالی بود که تعداد خریداران و فروشندگان نیز به کمترین حد در ۵هفته اخیر کاهش یافت. همین اتفاقات به صراحت نشاندهنده کاهش جذابیت معاملات در روزهای اخیر بود اگرچه ثبات نسبی قیمتها را میتوان یکی از دلایل کاهش جذابیت معاملهگری در این بازار به شمار آورد. هفته گذشته ۱۲۲ هزار و ۳۹۳ قرارداد سکه آتی در بورس کالا به ثبت رسید که کمترین حد در ۵ هفته اخیر بود و به نسبت هفته قبل از آن از کاهش ۳۵ هزار و ۳۳۸ قرارداد معادل ۴/ ۲۲ درصد افت حکایت دارد. این شرایط نشان میدهد که حجم معاملات برای چهارمین هفته پیاپی با افت معاملاتی رو به رو شده است. تمامی اینها نشان میدهد که خروج از بازار از ورود به آن جذابتر است یعنی میتوان باز هم به واقعیتی به نام خروج سرمایه از بازار آتی اشاره کرد که برای فعالان این بازار چندان هم جذاب نیست. سادهترین دلیل این وضعیت را میتوان جذابیت بازارهای مشابه دانست؛ اگرچه ثبات نسبی قیمتها و همچنین انتظار برای ایجاد موقعیتهای جذاب برای خرید نیز میتواند از دلایل این وضعیت به شمار رود. هفته گذشته شاهد بودیم که ۶۲۹۶ نفر- قرارداد در موقعیت خرید ایفای نقش کردند ولی در برابر آن ۶۱۲۱ نفر- قرارداد موقعیت فروش داشتند.
حجم معاملات بیش از ۱۲۲ هزار قرارداد در شرایطی ثبت شد که متوسط حجم معاملات هفتگی در سال جاری رقمی نزدیک به ۶۳ هزار و ۶۰۰ قرارداد بوده که نشان میدهد هنوز این بازار نزدیک به دو برابر متوسط معاملات را ثبت میکند که خود نشاندهنده بقای جذابیت معاملاتی در این بازار است. این وضعیت نشان میدهد که خوشبینیها به تغییر فاز بازار هنوز هم در بین اهالی این بازار دیده میشود اگرچه ممکن است برخی از خریداران پیشین هنوز زمان مناسبی را برای خروج پیش چشم خود نمیبینند که در نوسان قیمتها در هفتههای قبل قابل رهگیری است.
در هفتههای اخیر شاهد هستیم که پس از رکوردهای قیمتی در اوایل آذرماه، باز هم بازار با کاهش نرخ رو به رو شد ولی مجددا توانست بخشی از ریزشهای قیمتی خود را جبران کند اگرچه این وضعیت در روزهای اخیر به دورهای از ثبات قیمتی وارد شد و هنوز هم این شرایط ادامه دارد. از سوی دیگر رشد قبلی قیمتهای جهانی طلا در بازار آتی تاثیرگذاری محسوسی نداشت که باید آن را دلیلی بر جهتگیری بازار آتی از بازار نقدی به حساب آورد. بهصورت دقیقتر آرامش قیمتی در بازار نقدی سکه تاکنون موجب شده تا قیمتها در بازار آتی نوسان چندانی را تجربه نکرده و همین سیگنال شاید یکی از دلایل کاهش جذابیت معاملاتی در بازار آتی باشد؛ اگرچه این روند کمنوسان موجب شده تا فعالان بازار فضای چندانی برای مانور معاملاتی در اختیار نداشته باشند. در کنار این وضعیت باید به برخی سختگیریها در بازار آتی نیز اشاره کرد که ذات همین طرزفکر به کاهش نوسان قیمتها منجر میشود. با توجه به تمامی این موارد در روزهای پایانی هفته گذشته تکانههایی از رشد قیمتها در بازار آتی همراه با نوسان نرخ در بازار نقدی تجربه شد که میتواند احتمال بهبود قیمتها در بازار هفته جاری را تقویت کند که در کنار سیگنالهای جهانی از رشد قیمت طلا اهمیت بیشتری پیدا میکند. این در حالی است که حباب موجود در بازار نقدی خود به منزله سرعتگیری جدی در بازار آتی قلمداد میشود و تا زمانی که بهای نقدی سکه تقویت نشود، نمیتوان به این خوشبینیها توجه زیادی داشت.
نگاهی به نمودار نوسان قیمتها در بازار آتی نشان میدهد که یکی از آرامترین دورههای معاملاتی در هفتههای قبل، در هفته گذشته در بازار آتی تجربه شد که این آرامش نسبی در بازار در کنار حجم معاملات نسبتا بالا به نسبت ماههای ابتدایی سال جاری و مخصوصا نیمه اول امسال نشان میدهد که بازار هنوز از پتانسیل تغییر فاز قیمتی در بطن بازار آتی برخوردار است اما موفقیتهای قیمتی پیشین در کنار ثبات نسبی بهای سکه در بازار آزاد و البته اما و اگرهای عرضه فیزیکی سکه طلا و همچنین پتانسیل معاملات نقدی سکه بهصورت آنلاین در بستر بورس کالا خود دلیلی برای سرکوب این خوشبینیهاست. با توجه به تمامی این موارد و مخصوصا وجود واقعیتی به نام حباب قیمتی سکه نقدی و حتی آتی در کنار خبرهای ضد و نقیض از آینده بهای دلار در بازار آزاد باید گفت چیزی که بیش از خوشبینی در بازار آتی ایفای نقش میکند واقعیتی به نام ابهام است؛ اگرچه ابهام موجود هم با پتانسیل کاهش نرخ روبهرو است و هم خوشبینی به رشد قیمتها را ایجاد میکند. به نظر میرسد تا زمانی که مسیر حرکتی بهای سکه نقدی در بازار داخلی وجود داشته و حباب قیمتی هرچند محدود به قوت خود باقی است این فاز ابهام در بازار ادامه مییابد آن هم در شرایطی که باید از این پس به پتانسیل تحلیل بیش از گذشته در بازار آتی سکه توجه کنیم. موفقیتهای آینده بازار آتی گویی در گرو عبور از فاز ابهام فعلی در بازار نقدی سکه است.
آغاز راند افزایشی بهای جهانی طلا
بازار جهانی طلا روزهای مبهمی را در ماه دسامبر سپری کرد تا جایی که یکی از کفهای قیمتی مهم از ماه جولای تاکنون را در روزهای قبل به ثبت رساند. بهصورت دقیق تر طلا که در اواخر ماه نوامبر حتی تا ۱۳۰۰ دلار در هر اونس را تجربه کرده بود همگام با رشد نسبی بهای دلار جهانی تا ۱۲۳۷ دلار نیز کاهش نرخ پیدا کرد که نشاندهنده روزهای وخیمی برای این بازار بود. مهاجرت سرمایهها از بازار طلا و ایجاد بازارهای جذاب تر در کنار دادههای مثبت اقتصادی مخصوصا از سمت آمریکا شرایط کلی را به ضرر بازار طلا حرکت داد تا دورهای نگرانکننده برای بهای جهانی فلز زرد به ثبت برسد ولی واقعیت آن بود که زمانی جذاب برای خرید فراهم شده بود. این شرایط در کنار افزایش اما و اگرها در بازار ارزهای دیجیتال، کاهش ارزش دلار و همچنین توجه سرمایهگذاران به بازار طلا باز هم موجب شد تا طلا به شرایط طبیعی خود باز گردد که میتوان گفت این تنها آغاز روند افزایشی بهای جهانی طلا به شمار میرود، زیرا سیگنالها از بازار دلار، پایه پولی آمریکا، حجم تولید معدنی طلا و وضعیت بهتر تقاضای این فلز بهصورت صنعتی و حتی بستری برای سرمایهگذاریهای امن میتواند شرایط جذاب تری را برای طلا به همراه داشته باشد. این در حالی است که هرچه اما و اگرها از آینده قیمتی و امنیت پولهای مجازی در جهان افزایش یابد به معنای آن است که جذابیت خرید طلا تقویت میشود. هماکنون بهای طلا از کف قیمتی چند ماه اخیر خود فاصله گرفته و به نظر میرسد این روند افزایشی در شرایط فعلی باز هم ادامه یابد. جذابیت قیمتی در سایر بازارهای رقیب همچون بازارهای کالایی و سهام در کنار سیگنالهای اقتصادی مثبت میتواند به سرعت گیرهای بهای جهانی طلا بدل شوند اگرچه از هماکنون میتوان ارزهای دیجیتال را رقیب بازار جهانی طلا محسوب نکرد زیرا رشد قیمتهای اخیر در کنار تقویت بدبینیها میتواند به مهاجرت سرمایه به نفع بازار طلا منجر شود. با توجه به این موارد شاید هماکنون آغاز روند افزایشی طلا در بازارهای جهانی محسوب شود اگرچه در مورد تاثیرگذاری نوسان ارزش دلار باید بررسی بیشتری کرد.
نوسان ارزش دلار آمریکا
ماه دسامبر دوره مهمی در فراز و فرود ارزش دلار آمریکا در بازارهای جهانی بود. در ابتدای این ماه شاهد بودیم که ارزش دلار در برابر سبدی از ارزهای معتبر در جهان به رقمی نزدیک به ۷/ ۹۲ واحد رسید ولی پس از آن یک روند افزایشی جدید آغاز شد تا جایی که حتی در روزهای گذشته ۲/ ۹۴ واحد نیز به ثبت رسید. تا اینجا شرایط کلی در بازار دلار منطقی به نظر میرسید، زیرا افزایش نرخ بهره آمریکا به ۵/ ۱ درصد قطعی و اجرایی شده و همچنین احتمال افزایش ۳ مرحله نرخ بهره در سال ۲۰۱۸ نیز از سوی تصمیم سازان اقتصاد آمریکا با صراحت بیان شده بود. پس از این دوره شاهد کاهش جدی ارزش دلار در بازارهای جهانی بودیم که این افت نرخ موجب شد تا شاخص دلار به ۳۵/ ۹۳ واحد کاهش یابد که یک عقبنشینی جدی و البته کمی غیرمعمول به نظر میرسد اگرچه تاکنون این نرخ به ۵۵/ ۹۳ واحد نزدیک شده است. افت ارزش دلار در بازارهای جهانی تاثیری جدی بر اغلب بازارهای کالایی و طلا داشت که موجب شد یک سیگنال مثبت به بازارها مخابره شود. نگاهی به تحلیلها نشان میدهد که بسیاری از تحلیلگران انتظار این کاهش ارزش دلار را نداشتند بنابراین باید به دلیل آن توجه بیشتری کرد زیرا در بازار دلار آمریکا این رخدادها چندان هم طبیعی و معمولی نیست. نگاهی به آمارها نشان میدهد که حجم پایه پولی دلار در بازار آمریکا در ماه نوامبر به نسبت ماه قبل از آن از رشد ۲ درصدی برخوردار شده که رقم بزرگی به نظر میرسد. همین سیگنال کافی بود تا بازار دلار به سرعت واکنش نشان داده و با کاهش ارزش در برابر این رخداد موضعگیری کند. این وضعیت نشان میدهد که جریان کلی از افزایش پایه پولی آمریکا ادامه داشته و تداوم این روند در ماههای آینده میتواند سیگنال موثری در مخالفت با رشد ارزش دلار محسوب شود. این سیگنال البته بر بازار طلا نیز مؤثر خواهد بود و به نظر میرسد پس از بازار دلار، در بازار طلا بیشترین تاثیر را در این خصوص بر جای بگذارد. شاید همین سیگنال بتواند کف قیمتی جذابی را برای بازار طلا بر جای بگذارد.
ذات تاثیرپذیری قیمتها در بازارهای جهانی از دلار آمریکا و همچنین تاثیرپذیری دلار از دادههای اقتصاد آمریکا و همچنین پایه پولی را باید یکی از واقعیتهای بازارهای جهانی به شمار آورد که همین سیگنال به صراحت از اهمیت تاثیرگذاری این موارد بر دادههای اقتصاد حکایت دارد که در برخی از بررسیها کمتر از حد نیاز مورد توجه قرار میگیرد. با توجه به این موارد یعنی افزایش پایه پولی در آمریکا در کنار دادههای مثبت اقتصادی از این کشور در کنار رشد نرخ بهره میتوان گفت که دورهای پر ابهام در برابر ارزش دلار آمریکا آغاز شده ولی احتمالا اعمال نفوذ پاول بهعنوان رئیس جدید فدرال رزرو در کنار نیاز به تقویت حجم صادرات در آمریکا و حتی سیگنالهای مثبت در بازار طلا و قدرت نمایی بیشتر ارزهای دیجیتال در جهان میتواند از کاهش ارزش دلار حمایت کند. این شرایط احتمالا به کاهش جذابیت بیشتر دلار در بازارهای جهانی منجر شده اگرچه رفتار سایر کشورها و مخصوصا خریداران اوراق قرضه آمریکاست که به این اما و اگرها دامن میزند. تنها ذهنیت برخی از اقتصادهای بزرگ همچون کشورهای عضو بریکس و حتی اتحادیه اروپا در فاصله گرفتن از دلار و توجه بیشتر به طلا بهعنوان یک پشتوانه در کنار سرمایههای دیگر میتواند به تضعیف جایگاه دلار در اقتصاد جهانی کمک کند که باز هم به کاهش ارزش دلار منتهی خواهد شد اگرچه این رویکرد برای قیمتها در اغلب بازارهای کالایی و مخصوصا طلا مفید واقع خواهد شد.
نظرات