بورس در روزهای ابتدایی پیدایش
در هفته گذشته در خصوص پیدایش بورس در دنیا و بررسی مقایسه آن ها مطالبی ارائه شد. در این هفته در خصوص تاریخ بازار سرمایه ایران پیش از انقلاب اسلامی ایران اطلاعاتی در اختیار قرار می گیرد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه(سنا)، نخستین اظهار نظر مکتوب رسمی در خصوص نیاز به وجود بورس در ایران به مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی در تاریخ 30 فروردین ماه 1312 باز می گردد.
پس از آن مطالعات اولیه درباره تاسیس بورس در ایران، به سال 1315هجری شمسی برمی گردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تاسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد. آقای لوترفلد بلژیکی بوده و همانگونه که پیشتر عنوان شد منشا پیدایش بورس در دنیا از کشور بلژیک بوده است.
در سال 1318 گروهی از مردم اصفهان به دلیل وجود چند شرکت نساجی فعال در آن شهر که فرصت سهامداری را برای برخی افراد فراهم کرده بود به فکر راه اندازی بورس سهام افتادند. این افراد برای معامله سهام خود در این شرکتهای نساجی (کارخانه وطن، شرکت نخ ریسی و چیت بافی، شرکت ریسندگی و بافندگی اصفهان، کارخانه نختاب و ... ) در تشکلی خودجوش مقابل بازار قیصریه اصفهان دور هم جمع می شدند که البته اداره آن توسط افراد غیر مسئول صورت می گرفت، با بروز جنگ جهانی این بورس تعطیل شد و گروه زیادی نیز متضرر شدند. این اولین تجربه بازار خارج از بورس ایران بود.
بالاخره در سال 1341، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران و بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه تشکیل شد و موافقتنامه اولیه تاسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد. در اواخر همان سال یعنی سال 41، هیأتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیرکل این بورس برای مشارکت در راه اندازی بورس ، به ایران دعوت شدند و سرانجام پس از چهار سال، در سال 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.
حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمن ماه سال 1346، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می رفت، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن شرکت نفت بهران، اوراق قرضه دولتی، استاد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد، ایران خودرو و سیمان تهران به بورس تهران راه یافتند.
محل استقرار بورس، ساختمان سابق بانک کارگشایی واقع در ضلع شمال غربی محوطه ساختمان قدیم بانک مرکزی در خیابان فردوسی تعیین شد و اعضای هیئت مدیره آن 1- ابولقاسم خردجو (مدیرعامل بانک توسعه صنعتی و معدنی)، 2- محمود رئیس (معاون بانک ملی ایران)، 3- آشوت ساقاتلیان (مدیر عامل بانک تجارت خارجی ایران)، 4- غلامحسین آزرم (نماینده بانک سپه)، 5- دکتر علینقی فرمانفرمائیان (مدیرعامل بانک اعتبارات ایران)، 6- حبیب اخوان (نماینده بانک صادرات ایران)، 7- مهدی لاله (مدیر عامل بانک تهران) تعیین شدند.
شورای بورس در جلسه مورخ 26 آذر سال 1348 پذیرش افراد حقیقی واجد شرایط را به عنوان کارگزار رسمی بورس مورد تصویب قرار داد. به منظور تقویت انگیزه این افراد برای حضور در بورس به عنوان کارگزار، مبلغ وجه الضمان به جای یک میلیون ریال به سپردن 200 هزار ریال ضمانت بانکی بی قید و شرط نزد بانک مرکزی و پرداخت مبلغ 300 هزار ریال سفته به هیات مدیره تقلیل پیدا کرد. مبلغ ورودی برای این افراد 20 هزار ریال و حق عضویت سالانه 5 هزار ریال تعیین شد. در همین جلسه مقرر شد 5 نفر از واسطه های خوشنام که سابقه معاملات بورسی داشتند به عنوان داوطلب احراز این شغل انتخاب و در صورت تایید صلاحیت به سمت کارگزاری پذیرفته شوند. پیش از انقلاب اسلامی ایران و تا سال های سال پس از آن بورس اوراق بهادار تهران توامان دو کار اجرایی و نظارتی را انجام میداد و بخش زیادی از امور تسویه و پایاپای نیز بر عهده شرکت های کارگزاری بود.
این خبر را به اشتراک بذارید!
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات