معاملات آنلاین در سال 97 رکورد زد/ توسعه فن آوری اطلاعات، کلید رشد بازار
مطهره مروج، مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به توسعه بازار سرمایه از مسیر توسعه فناوری اطلاعات گفت: فناوری اطلاعات به عنوان ابزار حمایت‌کننده و پیش‌ران مؤسسه‌های مالی عصر حاضر محسوب می‌شود و نقشی فراتر از کاهش هزینه و بهبود عملکرد داشته و تبدیل به ابزاری راهبردی در شکل‌دهی استراتژی‌های سازمانی شده است.
مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص تاثیر چشمگیر پیشرفت‌های فناورانه بر مدل‌های عملیاتی بازار، فرایندها و نحوه ارائه خدمات در بازارهای سرمایه، به پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، گفت: فناوری اطلاعات در بازار سرمایه به عنوان محرک بخش کسب و کار جهت گسترش و بهبود کارکردها در نظر گرفته می شود و در حال حاضر با افزایش پیچیدگی‌های بازار سرمایه، راهکارهای مبتنی بر فناوری‌های اطلاعاتی نوین نقشی مهم در حل مشکلات بازار سرمایه دارد.
نایب رئیس هیئت مدیره شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، خاطر نشان ساخت: افزایش سرعت افشای اطلاعات، بهبود کیفیت اطلاعات، انواع مختلف دسترسی‌های اینترنتی، وب سایت‌های مختلف اطلاع‌رسانی و تحلیلی و همچنین نرم افزارهای موبایل و معاملات آنلاین (دسترسی سرمایه‌گذاران به اطلاعات) که در بازار سرمایه نمود پررنگی داشته‌اند، همگی باعث افزایش حجم و ارزش معاملات، افزایش شفافیت بازار و اثربخشی و رشد بیشتر در بورس شده‌اند.
مروج در ادامه به نمونه‌هایی از کاربردهای کلیدی فناوری اطلاعات در بازار سرمایه ایران اشاره کرد و گفت: سامانه‌های حیاتی بازار مانند سامانه‌های معاملات، پس از معاملات و همچنین سیستم‌های نظارتی، اطلاع‌رسانی و افشا، به عنوان نمونه‌هایی از کاربردهای کلیدی فناوری اطلاعات در بازار سرمایه ایران مطرح هستند. البته در این میان، از ظهور استارت‌آپ‌ها و حوزه فین‌تک در بازار سرمایه ایران و ایجاد ارزش افزوده آن‌ها نباید غافل شد.
وی نسبت میزان معاملات آنلاین به کل معاملات را شاخص توسعه یافتگی دانست و اظهار داشت: موارد ذکر شده اثر خود را بر افزایش حجم، دفعات معاملات و ارزش معاملات آنلاین نسبت به کل معاملات در نیمه نخست سال جاری گذاشته است. از سال 90 تا 97 و در نیمه نخست سال 97، در هر سه پارامتر یاد شده، روند افزایشی مشاهده می‌شود و این افزایش در سه سال اخیر نیز مشهودتر بوده است و افزایش بالای 50 درصد را نشان می دهد. به عبارتی دیگر، حجم زیادی از معاملاتی که روزانه به سمت هسته معاملات روانه می‌شود در قالب معاملات آنلاین (عادی یا الگوریتمی) بوده است.
وی در پاسخ به این پرسش که "این رشد از چه زمانی آغاز شده و در این مدت چه اثراتی بر بازار سرمایه به گواهی آمار داشته است" گفت: تلاش‌های زیادی در دوره‌های مختلف در این راستا انجام شده است. با این وجود، حرکت نوینی از سال 89 با ایجاد شرکت‌های نرم‌افزاری و تنوع خدمات معاملات آنلاین و الگوریتمیک و همچنین ارائه UI و API توسط شرکت‌های OMS آغاز شده و تاکنون ادامه داشته است. در اثر این حرکت، شاهد افزایش درصد معاملات آنلاین در بورس و فرابورس از جنبه‌های مختلف بوده‌ایم.
وی آمار معاملات آنلاین نسبت به کل معاملات را مد نظر قرار داد و عنوان کرد: آمار کل معاملات بر خط در بورس‌ها نشان‌دهنده آن است که ارزش معاملات آنلاین در بورس از 6.07 درصد در سال 90 به 31.48 درصد در نیمه نخست سال 97 رسیده است. این در حالی است که ارزش مذکور در فرابورس، رشد نزدیک به 27.7 درصد را تجربه کرده است. علاوه بر آن نسبت دفعات معاملات آنلاین به کل معاملات در بورس بیش از 59.9 درصد و در فرابورس بیش از 63.98 درصد رشد داشته است. این رشد از منظر حجم بورس، 36.61 درصد و از منظر حجم فرابورس، نزدیک به 51.39 درصد در نیمه نخست سال جاری بوده است.
مروج ادامه داد: آمار مذکور گواه آن است که با رشد فناوری‌های اطلاعاتی در این سال‌ها، نحوه انجام معاملات تغییر چشمگیری داشته است، به نحوی که امروزه سهم معاملات آنلاین در تبادلات بورسی بسیار قابل توجه است. رشد معاملات آنلاین به خودی خود سبب سهولت معامله و افزایش سرعت آن و در نتیجه امکان استقبال و سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود.
به گفته مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس تعدد شرکت های OMS (شرکت های ارایه‌دهنده خدمات نرم‌افزاری) و تنوع خدمات آی تی این شرکت‌ها همچون UI (رابط کاربری) و API (رابط نرم افزاری)، سامانه بازار گردانی خودکار، سامانه معاملات الگوریتمی، سامانه معاملات برخط اوراق بهادار، سامانه معاملات برخط مشتقه کالایی از دیگر عوامل این رشد بوده‌اند. همچنین در دسترس بودن زیرساخت‌های معاملات آنلاین، گوشی‌های هوشمند نیز به رشد این آمار منجر شده است.
وی عدم وجود ریسک افشای پرتفوی را یکی از مزایای معاملات آنلاین برشمرد و افزود: سهامدار زمانی که خود معاملاتش را به صورت آنلاین انجام می دهد، ریسک افشای پرتفوی را ندارد، استراتژی خرید و فروش خود را می تواند مخفی نگاه دارد، می تواند از شرکت نرم‌افزاری، سرویس UI و API را بگیرد و الگوریتمی که به واسطه استراتژی آن کار می کند را ایجاد کند. این موضوعات کمک می کند تا فرد با استفاده از دانشی که دارد و با کمک کارگزار و زیرساختی که شرکت نرم‌افزاری در اختیار وی قرار می‌دهد بتواند مستقیما درخواست معامله را انجام بدهد. البته این موضوع به سهامدارانی که حرفه‌ای‌تر هستند توصیه می شود و سهامدارانی که هنوز با این مسئله فاصله دارند می توانند به جای اینکه خودشان الگوریتم بنویسند، از الگوریتم های پیش فرض موجود استفاده کنند.
مروج سایر مزایای معاملات آنلاین را چنین برشمرد: امکان سفارشی سازی رابط کاربری توسط معامله گر به تفکیک هر یک از ایشان، امکان گسترش سریع تعداد ایستگاه های معاملاتی در سراسر کشور و بدون نیاز به زیر ساخت های فیزیکی مانند خطوط MPLS، امکان تعیین سطوح دسترسی معامله گران در کارگزاری به تفکیک مشتریان از سوی مدیر کارگزاری، امکان مدیریت و نظارت بر خرید و فروش معامله گران و اعمال محدودیت های لازم از سوی مدیر کارگزاری، تفکیک میزان مانده و اعتبار مشتریان کارگزاری و بهره گیری حداکثری از یکپارچگی آن با سامانه بک آفیس (اتوماسیون) کارگزاری، امکان ارایه گزارشات متنوع و دریافت خروجی در قالب فایل با فرمت های استاندارد، امکان انعطاف بالا جهت پوشش نیازهای کارگزاری ها با توجه به رقابتی شدن این سامانه بین شرکت های توسعه دهنده آن.
وی تاکید کرد: تسریع در صدور مجوز برای شرکت‌ها و افرادی که در حوزه خدمات فناوری اطلاعات در بازار فعالیت دارند، یکی از رویکردهای اساسی سازمان است. همچنین لازم است سازمان به جای اختصاص مجوز بهره برداری از خدمات آنلاین، به سمت رویکردی که اکنون در پیش گرفته، یعنی رویکرد تدوین الزامات، برود. این الزامات شامل الزامات در دو حوزه آی تی و امنیت می شود. در حال حاضر، دستورالعمل معاملات برخط نیز در حال بازبینی است. ما به عنوان آی تی سازمان بورس، بر گنجاندن دستاوردهای جدید فناوری اطلاعات در این دستورالعمل تمرکز داریم.
نایب رئیس هیئت مدیره شرکت مدیریت فناوری بورس تهران از کاهش کارمزد معاملات آنلاین نسبت به معاملات غیرآنلاین به عنوان یکی از اقدامات تشویقی پیشنهادی به سازمان در خصوص معاملات آنلاین یاد کرد و افزود: یکی از اقدامات موثری که سازمان می تواند انجام دهد، کاهش کارمزد معاملات آنلاین نسبت به معاملات غیرآنلاین خواهد بود. این موضوع در بورس های دنیا نیز مطرح است. در حال حاضر محاسبه کارمزد یک معامله آنلاین به اندازه یک معامله عادی است و طبیعی است که تشویق های سازمان بورس در این زمینه انگیزه بخش خواهد بود.
مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس، در خصوص معاملات برخط گروهی گفت: اکنون شرکت‌های بزرگ نرم‌افزاری، مجوز معاملات برخط گروهی را کسب کرده‌اند و این فرصتی است که ما زیرساخت معاملات آنلاین را برای معامله‌گران نیز فراهم کنیم. تا پیش از این، معامله‌گران تنها می توانستند از طریق ایستگاه‌های معاملاتی (سامانه نامک) به هسته معاملات دسترسی داشته باشند و اکنون به صورت آنلاین این امکان وجود دارد و یک معامله‌گر می‌تواند برای یک عده دیگری که به صورت گروهی خرید و فروش می‌کنند نیز در این زمینه فعالیت کند.
وی با اشاره به مزایای معاملات برخط گروهی، اظهار داشت: مزایای این سامانه، بیشتر در حوزه مدیریت ریسک بوده و سامانه نامک از این بایت فاقد امکانات کنترلی دقیق و جامعی بوده است؛ به بیانی دیگر، مانده دارایی، ارتباط با بانک و اینکه معامله‌گر دقیقا برای چه کسانی می خرد یا می فروشد، از سمت خود شعبه کارگزاری خیلی قابل کنترل نبود، اما اکنون در معاملات برخط گروهی مدیر کارگزاری کاملا می تواند شعب را محدود کند و بر خرید و فروش کنترل داشته باشد.
مروج در زمینه تمهیدات سازمان در ارتباط با سامانه معاملات برخط گروهی بیان داشت: افزون بر ابلاغ الزامات و بازبینی دستورالعمل معاملات برخط که در حال انجام است، این بحث نیز وجود دارد که بخشی از فرایند صدور مجوزها به خود بورس ها واگذار شود. به بیانی دیگر، مرز میان نظارت و اجرا تفکیک شود و لازم نباشد همه درخواست‌ها به سازمان ارسال شوند و بورس‌ها با تقویت حوزه آی تی وارد بحث مجوزها شوند.
مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس ادامه داد: طبیعی است به همان میزان که تعداد درخواست‌ها افزایش پیدا کند، فرایند صدور مجوز نیز به تاخیر می‌افتد و هر چه قدر این پروسه کندتر شود، بازه زمانی که یک درخواست‌کننده می‌تواند درخواست خود را نهایی کرده و به بازار برسد و سرویس خود را ارائه دهد، طولانی‌تر می‌شود و ممکن است در این میان برخی از موقعیت‌ها از دست برود. ما اکنون به دنبال این مکانیزم هستیم تا این زمان را کوتاه‌تر کنیم و این امکان را فراهم کنیم تا بورس‌ها نیز با تقویت آی تی خود وارد این حوزه شوند و سازمان در حال حاضر به دنبال بررسی مکانیزم مناسب برای واگذاری این موضوع به بورس‌ها است.
این خبر را به اشتراک بذارید!
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات