بازی دوسر باخت
محمد خبریزاد/ کارشناس بازار سهام
اتفاقی که این روزها در بازار سهام افتاده، این است که متاسفانه تفاوت قیمت دلار نیما و دلار بازار آزاد به حدود ۸هزارتومان رسیده که حدودا از اختلافی ۳۰درصدی حکایت دارد. این یعنی شرکت‌های بورسی دلار خود را نسبت به قیمت اصلی دلار در بازار آزاد ۸هزارتومان ارزان‌تر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فروشند و دارایی و سود سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذار به جیب افرادی می‌رود که این دلارها را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خرند، این افراد چه کسانی هستند؟ واردکننده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها.
این موضوع باعث می‌شود از طرفی فروش شرکت‌ها ۳۰درصد کمتر از آنچه که باید، شناسایی می‌شود و در نتیجه این موضوع افزایش نرخ دلار در بازار آزاد تاثیر آنچنانی در بازار سرمایه ندارد. نکته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که وجود دارد این است که اختلاف قیمت دلار نیما و دلار بازار آزاد در نهایت در افزایش نرخ دلار بازار آزاد هم موثر است. به این‌صورت که وقتی فاصله این دو دلار زیاد است، واردکننده از فرصت استفاده کرده و اقدام به واردات بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رویه می‌کند. اتفاقی که در حال‌حاضر نیز افتاده است. ثبت‌سفارش برای واردات کالا در دو ماه اخیر که اختلاف دلار نیما و بازار آزاد افزایش پیدا کرده، به‌شدت رشد داشته و تقاضا برای دلار نیما بسیار در سیستم بالا رفته است، اگرچه شاید دولت تا مدتی بتواند این موضوع را تحمل کند اما با افزایش تقاضا برای دلار نیما قیمت دلار بازار آزاد مجددا رشد خواهد کرد و این یک بازی دو سر باخت برای دولت است.
دولتی که از طرفی دلار ارزان به واردکننده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فروشد و از طرف دیگر با افزایش قیمت دلار بازار آزاد، تقاضا مدام در حال افزایش است و در نهایت این سیکل باعث افزایش قیمت دلار در بازار آزاد می‌شود. این موضوع را می‌توان به‌وضوح در آمار واردات دو ماه اخیر دید. اعلام‌شده تراز تجاری کشور منفی است و به‌نظر من یکی از دلایل منفی‌شدن تراز نیز همین استفاده از ۳۰درصد اختلاف دلار نیما و دلار بازار آزاد توسط واردکننده است. واردکننده با واردات بیشتر سود بیشتری می‌کند و از آن سمت با افزایش تقاضا برای دلار نیما در نهایت نمی‌توانند در سیستم پاسخگوی آن باشند و ما شاهد این هستیم که در بازار آزاد نیز نرخ‌ها در حال رشد است و این رشد اثر خود را در جامعه می‌گذارد. در نهایت هم شرکت‌های بورسی و سهامداران از بانک‌مرکزی ناراضی خواهند بود و اگر برای این موضوع چاره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اندیشی نشود به‌روزی دچار خواهیم شد که دلار نیما خود به ارز ۴۲۰۰تومانی تبدیل شود و اختلاف آنقدر زیاد خواهد شد که دیگر نمی‌توان کاری کرد.
کاهش اختلاف دلار نیما و دلار بازار آزاد در نهایت اثر خود را بر زندگی مردم خواهد گذاشت، بنابراین هرقدر به سمت دلارهای چند نرخی برویم موضوع بدتر می‌شود ما تجربه این موضوع را داریم. ارز ۴۲۰۰تومانی با این نیت به‌وجود آمد که اثر افزایش نرخ دلار در سفره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مردم احساس نشود و یک سال‌هم نشد که در نهایت با تورم شدیدی روبه‌رو شدیم. در نهایت چند نرخی‌شدن دلار باعث افزایش رانت می‌شود و این افزایش رانت نیز به جیب دلالان خواهد رفت. در آغاز که دلار نیما تعریف‌شده بود اختلاف بازار آزاد با دلار نیما ۵ تا ۱۰درصد بود. بانک‌مرکزی باید سرعت رشد دلار نیما را افزایش دهد و اختلاف دلار نیما و بازار آزاد را به حداقل برساند. مطمئنا با این اتفاق تقاضای واردات کمتر می‌شود و دولت و بانک‌مرکزی می‌توانند نرخ دلار بازار آزاد را نیز کنترل کنند.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات