بازار سرمایه کارآمد
سیدجواد درواری /کارشناس ارشد بازار سهام
دستیابی به توسعه پایدار مهم‌ترین هدف اقتصادی یک کشور است که از طریق رشد و هماهنگی بین بخش‌‌‌های مختلف اقتصادی کشور به دست می‌‌‌آید. بازارهای مالی دارای نقش حیاتی و مهم در تجهیز و هدایت وجوه موجود در اقتصاد به سمت بخش‌‌‌های تولیدی و صنعتی و به‌‌‌تبع آن بهبود رشد اقتصادی هستند. به‌‌‌عبارت‌‌‌دیگر می‌‌‌توان گفت گسترش بازارهای مالی می‌‌‌تواند محرک رشد اقتصادی کشور باشد. بازارهای مالی به‌‌‌عنوان جریان‌‌‌های هدایت‌‌‌کننده منابع از بخش غیرمولد به بخش مولد دارای نقش اساسی در رشد بخش‌‌‌های مختلف اقتصادی، اشتغال، سرمایه‌گذاری و درکل بهبود اقتصاد و رفاه پایدار و بلندمدت جامعه هستند.
بازار سرمایه از اجزای تشکیل‌‌‌دهنده بازار مالی است و از ابزارهای اصلی تامین مالی در اقتصاد محسوب می‌شود. تاثیر بازار سرمایه بر حرکت جریان نقدینگی و در پی آن رشد و توسعه اقتصادی، مساله مهمی است و با توجه به رشد سال‌های اخیر بازار سرمایه در ایران موردتوجه قرار گرفته است.
بازار سرمایه توسعه‌‌‌یافته، فعال و یکپارچه به سبب نقش اساسی در گردآوری منابع و تامین مالی بنگاه‌‌‌ها، تخصیص بهینه و هدایت منابع به سوی مصارف و نیازهای سرمایه‌گذاری در بخش‌‌‌های مولد اقتصادی، افزایش شفافیت اطلاعاتی و وجود مسوولیت پاسخگویی، تاثیر زیادی بر رشد اقتصادی کشورها دارد. بازار سرمایه در صورت ارسال اطلاعات صحیح و به‌‌‌موقع و داشتن عملکرد خوب و قابل‌‌‌قبول، اثر مثبت و قابل‌‌‌ملاحظه‌‌‌ای بر متغیرهای کلان اقتصادی دارد و توسعه این بازار، نقش بسزایی در فرآیند رشد اقتصادی کشور ایفا می‌کند.
مهم‌ترین چالش سرمایه‌گذاری در ایران ناشی از چالش‌‌‌های ساختاری اقتصاد است. ریسک بالای اقتصادی کشور به دلیل تحریم‌‌‌های ظالمانه، فقدان ثبات سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی، محدودیت‌های بانکی و مشکلات نقل‌‌‌وانتقال پول، گستردگی فعالیت‌‌‌های دولتی در نظام مالی، فضای غیررقابتی، تغییرات مداوم، بخشنامه‌‌‌های خلق‌‌‌الساعه و قوانین دست‌وپاگیر، موانع حقوقی و عدم‌‌‌حمایت از سرمایه و سرمایه‌گذاری ازجمله موانع عمده جذب سرمایه و سرمایه‌گذاری در ایران هستند.
بازار سرمایه به‌‌‌عنوان دماسنج اقتصاد کشور، نمایانگر فضای سیاسی و اقتصادی کشور است. در شرایط فعلی فضای پرتنش همراه با ابهام در بازار سرمایه برای سرمایه‌گذاران وجود دارد. با توجه به سلب اعتماد سرمایه‌گذاران از بازار سرمایه با در نظر گرفتن اتفاقات سال‌های اخیر و ایجاد نرخ‌های رقابتی در سپرده‌‌‌های بانکی (در محدوده ۳۰درصد) و بازده سایر بازارهای موازی، آسیب جدی به بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری در این بازار وارد شده است. بازار سرمایه هنوز جایگاه اصلی و واقعی خود را در اقتصاد کشور پیدا نکرده است.
سازمان بورس اوراق بهادار به‌‌‌عنوان متولی بازار سرمایه برای ارتقای سلامت بازار، تسهیل و رفع موانع برای ورود و خروج سرمایه‌گذاران و افزایش سرعت نقدشوندگی اوراق بهادار، برقراری ثبات و حفظ تعادل در بازار سرمایه و از همه مهم‌تر انتشار اطلاعات به‌‌‌موقع و موثق باید نظارت و کنترل کارشناسی‌شده، سیستمی و منظمی داشته باشد؛ از تصمیمات کلان اقتصادی که بر شرایط کلی بازار سرمایه تاثیر می‌‌‌گذارد تا انتشار اطلاعات شرکت‌ها و نهادهای مالی. به‌‌‌طورکلی تصمیمات سازمان بورس باید در راستای تعادل‌سازی یا منعطف شدن بازار باشد و باید از اهرم‌‌‌هایی که در اختیار دارد در شرایط بحرانی و حساس بهره ببرد.
بازار سرمایه در شرایط فعلی درگیر چالش‌‌‌های زیادی مانند تصویب، اصلاح یا لغو مصوبات دولتی تاثیرگذار بر اقتصاد و بازار سرمایه (ازجمله نرخ خوراک پتروشیمی‌‌‌ها و فرآورده‌‌‌های نفتی)، خصوصی‌‌‌سازی در برخی صنایع و شرکت‌ها، حذف یا عدم‌حذف قیمت‌گذاری دستوری در برخی صنایع، نرخ تسعیر ارز برای شرکت‌ها و مشکلات تامین مواد اولیه و مباحث انرژی شرکت‌ها، دستورالعمل‌‌‌ها و ابلاغیه‌‌‌ها و... است که آسیب جدی و جبران‌‌‌ناپذیری بر بازار سرمایه وارد می‌کند.
با توجه به مطالب فوق به نظر می‌رسد برای دستیابی به بازار سرمایه کارآمد در کشور باید برخی از موارد فوق که در حدود اختیارات سازمان بورس و ریاست آن قرار دارد برطرف شود، همچنین مشکلاتی مانند ضعف ساختار تشکیلاتی بورس اوراق بهادار تهران، نفوذ و دخالت مستقیم دولت و سازمان‌های دولتی، عدم‌شفافیت و کمبود اطلاعات در خصوص شرکت‌های پذیرفته‌‌‌شده و ضعف و عدم‌پویایی در مقررات و دستورالعمل‌‌‌های سازمان و ضرورت بازنگری در قوانین و مقررات موثر بر بازار سرمایه مانند قانون بورس، قانون تجارت و قانون مالیات‌‌‌ها باید توسط سازمان و ریاست و معاونان اصلاح و برطرف شود.
در کشور ما به‌‌‌عنوان کشوری درحال‌‌‌توسعه که می‌‌‌خواهد گام‌‌‌های بلندی در جهت توسعه پویا بردارد، لزوم توجه به مشکلات و نارسایی‌‌‌های بازار سرمایه و علل توسعه بورس اوراق بهادار تهران به‌‌‌خوبی احساس می‌شود و سازمان بورس و اوراق بهادار به‌‌‌عنوان متولی بازار سرمایه باید کاملا مستقل از دولت باشد.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات