تغییر زمین بورس‌بازان
دنیای اقتصاد-پروانه کُبره : نماگر بورس تهران پس از بازدهی ناچیز ۰.۵۹درصدی در برابر رقبای خود در فروردین به مدار صعودی بازگشت و با رشد بیش از ۷۷هزارواحدی (معادل ۳.۵۲درصد) با اقتدار به بالای کانال ۲میلیون و ۲۰۰هزار واحد بازگشت و در سطح ۲میلیون و ۲۸۵هزار واحد ایستاد. اصلاح قیمت سهام در روزهای معاملاتی گذشته و رسیدن به مرزهای حمایتی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر روند صعودی بازار بود. علاوه بر این، موضوع فروکش کردن تب تنش‌های منطقه‌ای نیز از جمله عواملی بود که ریسک سیستماتیک را در نظر معاملهگران کاهش داده و رشد عمومی تقاضا برای سهام را به دنبال داشت. البته باید توجه کرد که همواره به دنبال هر صعود پرشتابی، شناسایی سود از سوی سهامداران سبب اصلاح قیمت سهام می‌شود.
عواملی همچون روند قیمت‌ها در بازارهای موازی، برخی اخبار نادرست از وقایع پیرامونی و البته تکرار رفت‌وبرگشت شاخص سهام در کانال ۲.۲میلیون واحد طی یک سال گذشته می‌تواند وضعیت بازار سهام را غیر‌قابل‌پیش‌بینی جلوه دهد و شرایطی را سبب شود تا روند اصلاحی قیمت‌ها سرعت بگیرد. آنچه روز گذشته در بازار سهام رخ داد نشان از عطش تقاضا در میان معاملهگران بود، به‌ویژه اینکه بازارهای موازی سیگنال‌های کاهشی مخابره کردند. از سوی دیگر با توجه به بازدهی ضعیف بورس در مقایسه با رقبایش می‌توان انتظار داشت که بازار به سمت جبران جاماندگی حرکت کند. بررسی‌های آماری از فروردین متفاوت بازارها حکایت میکند. در یک ماه پرتلاطم بازارهای مختلف متاثر از ریسک‌های ژئوپلیتیک بازدهی متفاوتی را کسب کردند.
طلای ۱۸عیار ۱۷.۷درصد و دلار آزاد در حدود ۱۰درصد بازدهی کسب کردند، این در حالی است که حتی میزان بازدهی بورس به یک‌درصد هم نرسید؛ بنابراین می‌توان گفت یکی از بدترین عملکردهای این بازار در فروردین‌ماه محسوب می‌شود. حال با چنین عملکردی بازارها وارد دومین ماه ۱۴۰۳ شدند، ماهی که ابهامات فراوانی را با خود به یدک می‌کشد. کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که رشد حجم نقدینگی نیز یکی از عوامل افزایش ورود پول به بازار سهام بوده است. با‌این‌حال، توقف روند صعودی شاخص دلار تا حدودی می‌تواند از فشار فروش در بازار سهام بکاهد. از این‌رو باید دید هم‌زمان با نوسان قیمت بازارها، شاهد تغییر زمین بورس‌بازان خواهیم بود یا در ادامه اتفاقات دیگری رخ خواهد داد. به این ترتیب طی یک روز معاملاتی گذشته، خالص تغییر مالکیت به نفع بازیگران خرد بازار رقم خورده است. در مجموع معاملات دیروز ۷۶۳میلیارد تومان از سبد سهامداران حقوقی به پرتفوی حقیقی‌ها افزوده شد.
حرکت به سمت تعادل
بورس تهران روز گذشته سرمایه‌گذاران را شگفت‌زده کرد. به این ترتیب دیروز شاخص سهام با جهش بی‌سابقه بیش از ۷۷هزار واحدی، بیشترین میزان رشد شاخص از ۱۷خرداد ۱۴۰۲ را تجربه کرد. حالا نماگر اصلی سهام با قرار گرفتن در سطح ۲میلیون و ۲۸۵هزار واحدی، تنها ۱۵هزار واحد تا کانال ۲.۳میلیون واحد فاصله دارد. این جهش در حالی رقم خورد که ارزش معاملات خرد سهام نیز با هجوم سهامداران حقیقی به بیشترین مقدار از ۲۷ تیر‌ماه ۱۴۰۲ رسید. همان‌طور که در گزارش‌های روزهای قبل اشاره شد، بالا ماندن سطح انتظارات تورمی ناشی از افزایش قیمت فلزات در بازارهای جهانی، افزایش قیمت فروش محصولات در بورس کالا، رشد نرخ دلار نیما و عقب‌نشینی سیاستگذار از اقدامات ناصحیح و دستوری در سودآوری آینده شرکت‌ها و روانه شدن نقدینگی به بازار سهام از جمله مهم‌ترین محرک‌های بورس تهران به حساب می‌آیند.
رشد خیره‌کننده قیمت سهام طی معاملات روز گذشته در کنار افزایش قابل‌ملاحظه ارزش معاملات (۱۴۸درصد) نیز نشان از پتانسیل رشد جدی بورس تهران دارد. در عین حال ۴۸۱میلیارد تومان نیز از صندوق‌های قابل‌معامله خارج شد. در مورد آینده بازار سهام اظهار‌نظرهای متفاوتی مطرح می‌شود. در شرایط کنونی با توجه به نقش پایدار برخی عوامل پیرامون سهام به نظر می‌رسد سایه ریسک‌های غیراقتصادی، همچون ریسک مداخله سیاستگذار در قیمت‌گذاری‌ها، می‌تواند مانعی جدی در برابر نوسانات رشد بازار باشد. در عین حال تشدید فشار سیاسی از ریسک‌های مهم پیش‌روی بازار سهام است که ادامه روند صعودی را با تردید همراه ساخته است.
در همین رابطه علیرضا فرشید، کارشناس بازار سرمایه، در مورد وضعیت بورس در شرایط کنونی اظهار کرد: در روزهای اخیر بازار سهام واکنش‌های نسبتا زیادی به ریسک‌های سیاسی نشان داد. با افزایش احتمال گسترش درگیری‌های نظامی در منطقه، عملا رشد بورس متوقف شد اما محدودیت دامنه نوسان در راستای کاهش التهابات منطقه‌ای توانست تا حدود زیادی از نوسانات منفی بیشتر قیمت سهام جلوگیری کند. اکنون با کمرنگ شدن ریسک‌های سیاسی روزهای قبل و باز شدن دامنه نوسان، بورس نخستین روز اردیبهشت را با هیجانی مضاعف آغاز کرد.
بنابراین به نظر می‌رسد در روزهای آینده از هیجانات حاکم بر معاملات سهام کاسته شود و به‌مرور بورس وارد مسیر تعادلی شود. به گفته این کارشناس، فضای جدید بازار متاثر از چند متغیر مهم است. روز گذشته مباحث مرتبط با مصوبه عوارض صادراتی نیز یکی از موضوعات مهم و امیدوارکننده بود که به نظر می‌رسد شاهد گشایش‌های جدی در این زمینه باشیم. از سوی دیگر کاهش فاصله قیمت نرخ دلار نیما و آزاد نیز سیگنال مثبت به اهالی بازار سهام مخابره میکند. البته در حال حاضر نرخ بهره بانکی همچنان بالاست و ریسک مهمی برای ورود پول به بازارسهام محسوب می‌شود. افزون بر آن، بند «س» تبصره ۶ قانون بودجه اگر اجرایی شود، منجر به افزایش مالیات صنایع بزرگ و شاخص‌ساز خواهد شد.
به این ترتیب بازار در شرایطی به سر می‌برد که با تداوم اماواگرها دست به گریبان است. با‌این‌حال جلسه روز گذشته سازمان بورس اگر خروجی مثبتی در پی داشته باشد و وعده‌های بورسی محقق شود، شاهد ورود پول سهامداران خرد و حقیقی خواهیم بود، اگرچه در یک سال گذشته شاهد جلسات غیرعملیاتی بسیاری بوده‌ایم. او با بیان اینکه بازار بعد از فروکش کردن التهابات اخیر، به سمت صنایع دلار و کامودیتی‌محور در حرکت است، گفت: این سناریو در صورتی محقق خواهد شد که وعده‌های رئیس سازمان رنگ واقعیت به خود بگیرد. بهبود آمارهای اقتصادی چین و آمریکا نیز از سویی می‌تواند منجر به بهبود روند بازار سهام شود، به‌خصوص اینکه لیدر بازار سهام ما کامودیتی‌ها هستند.
در عین حال، ادامه تمرکز معاملهگران بر عملکرد مجید عشقی در دوران جدید می‌تواند مهم باشد. در ۳۰ ماه قبل بی‌عملی‌های پی‌درپی در برابر برخی از سیاستگذاری‌های ناصحیح، از جمله تغییر نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها و نامه جنجالی پیرامون آن، عملا باعث پیش‌روی بی‌اعتمادی سهامداران به بازار مذکور شد. با این اوصاف باید دید در دوره جدید، مجید عشقی قرار است با چه رویکردی بازار را مدیریت کند. علیرضا فرشید در پایان با اشاره به نقش مهم قیمت دلار در روند بازار سهام، تاکید کرد: همان‌طور که در هفته قبل ملاحظه کردیم، قیمت دلار متاثر از ریسک‌های بیرونی به صورت شبانه حتی ۷۰هزار تومان را رد کرد.
بنابراین وضعیت نوسانات نرخ دلار رابطه معنادارای با وضعیت سیاسی کشور دارد. اما به طور کلی بعید به نظر می‌رسد دلار عقبگرد جدی به سطوح زیر ۶۰هزار تومان نشان دهد. با‌این‌حال هم‌زمان با آرام گرفتن گردو‌غبار بیرونی انتظار کاهش قیمت وجود دارد. اما اگر دلار نیمایی به دلار آزاد نزدیک شود بخشی از تقاضای دلار آزاد در بازار نیما پاسخ داده خواهد شد. بخشی از قیمت دلار آزاد ناشی از عدم تامین تقاضای دلاری وارد‌کنندگان در بازار نیماست. هرچه عرضه دلار نیمایی بیشتر شود، نرخ دلار آزاد به سمت سطوح پایین‌تر حرکت میکند. البته این موضوع را باید در نظر گرفت که بانک مرکزی در دو هفته گذشته به بازار در حدود ۶همت تزریق کرده است. این موضوع به‌‌خودی‌خود می‌تواند نرخ دلار را در سطوح بالا نگه دارد.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات