تحدید دامنه نوسان و اثر آن بر بازار سهام
هلن عصمت‌پناه / مدرس دانشگاه و تحلیلگر مالی
دامنه نوسان یکی از قوانین مهم در شرایط هیجانی بازار است. طبق این محدودیت، قیمت هر سهم در هر روز معاملاتی حداکثر به همین میزان دامنه نوسان اعلام‌شده میتواند افزایش یا کاهش پیدا کند. محدودیت دامنه نوسان توسط قانون‌گذاران بازار برای حفاظت از منافع سرمایه‌گذاران در برابر نوسان‌های شدید قیمت سهام که معمولا به واسطه عدم‌تعادل در عرضه وتقاضا یا معاملات سفته‌بازی ایجاد می‌شود، ایجاد شده است. طبق ماده ۳۲ قانون بازار سرمایه، در صورت وقوع شرایط اضطراری، هیات‌مدیره سازمان بورس میتواند معاملات را حداکثر به مدت سه‌روز متوقف کند.
اما در مواقعی که تصمیمی مبنی بر کاهش این دامنه گرفته می‌شود، اهدافی همچون کاهش آشفتگی بازار جهت محافظت از سرمایه سرمایه‌گذاران، جلوگیری از دست‌کاری قیمت و دیگر بحران‌ها، مورد نظر است. باید بدانیم اگر هم کاهش دامنه نوسان ادامه‌دار شود، نه‌تنها کاربرد خود را از دست می‌دهد، بلکه عواقبی همچون تاخیر در کشف قیمت، عکس‌العمل بیش از اندازه، دخالت در معاملات، تسریع نوسان‌ها و اثر ربایشی را تشدید می‌کند. می‌دانیم که جهت ایجاد بازار کارای اوراق بهادار، تقابل عرضه و تقاضا موجب کشف قیمت نزدیک‌تر به ارزش واقعی اوراق می‌شود. این امر به این معنی است که حتی محدودیت مجاز دامنه نوسان نیز میتواند اثر منفی بر تقابل عرضه و تقاضا بگذارد؛ چه برسد به کاهش این محدودیت در مدت طولانی.
از طرفی با توجه به حادثه بالگرد آقای رئیسی و هیات همراه، وضعیت انتخابات و سیاست‌‌‌های جدید دولت، ترس و ابهام در بازار ایجاد کرده است؛ بماند که این ابهام در خصوص انتخابات آمریکا هم از قبل وجود داشت. همچنین علاوه بر دامنه نوسان باید دیگر متغیرهای اقتصادی و سیاسی، ریسک‌های سیستماتیک، نرخ‌های جهانی، تصمیماتی که از طرف مدیران دولتی برای صنایع بورسی اتخاذ می‌شود، عوامل درون سازمانی و برون‌سازمانی و... را موثر بر روند بازار دانست.
هرچند کلیه شرکت‌ها موظفند در شرایط اضطراری، به‌منظور کنترل استرس بازار، استراتژی معاملاتی از پیش تعیین‌شده داشته باشند؛ اما شرکت‌های فعال در بازار یک طرف قضیه هستند و در طرف دیگر بخش اعظم سهامداران خرد آسیب‌دیده قرار دارند که باید توجه ویژه‌ای به آنها داشت. با توجه به تداوم بی‌جانی بازار و به دنبال آن بی‌اعتمادی سهامدار، توجه به سودهای بدون ریسک افزایش یافته و عملا فرآیند ریسک و بازده کمرنگ شده است که این به خودی خود به بورس لطمه می‌زند، این روزها هم مشکل اساسی بورس عدم‌نقدینگی است. پس انتظار می‌رود در این شرایط عمیقا و اساسا تصمیماتی اتخاذ شود که باعث تقویت نقدینگی در بازار سرمایه شود.
از طرفی هم اثر تصمیمات اشتباه مدیران منتج به ارائه صورت‌های مالی ضعیف و زیان و افت سودآوری بسیاری از صنایع و شرکت‌ها شد. بنابراین اگر در تصمیمات این روزهای بلاتکلیف بازار به این موضوع توجه ویژه شود، نیز باعث تقویت تقاضا خواهد شد؛ چراکه بخش اعظم سرمایه‌گذاران به دنبال سودهای مجامع و افزایش سرمایه‌ها و طرح توسعه‌های شرکت‌ها هستند که متاسفانه این مورد هم این روزها جذابیتی برای آنها ندارد؛ به‌خصوص پول‌های بزرگ و باتجربه. بنابراین فعلا نباید انتظار حال خوش برای بازار را داشت. بماند که مشکلات عمقی و زیرساختی بسیاری هم در این شرایط بازار داریم که هنوز حل نشده است؛ از جمله قوانین بازارگردانی و حقوقی و ناظر.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات