دنیای اقتصاد : انتخاب مجدد دونالد ترامپ به ریاستجمهوری ایالات متحده نگرانیهایی را درباره تلاشهای احتمالی او برای محدود کردن استقلال بانک مرکزی این کشور، (فدرال رزرو) ایجاد کرده است. ترامپ که در گذشته رابطه پرتنشی با این نهاد مالی داشته، بارها از سیاستهای آن انتقاد کرده است. او اکنون با بازگشت به کاخ سفید، فرصت دارد تا با انتصاب افراد جدید، جایگاه خود را در این نهاد تقویت کند. بانک مرکزی مستقل میتواند تصمیمات حیاتی اما گاهی نامحبوب را برای کنترل تورم و تضمین ثبات اقتصادی اتخاذ کند.
دوئل ترامپ با فدرالرزرو
در جریان کمپین انتخاباتی ۲۰۲۴، ترامپ بیان کرده که رئیسجمهور نباید دستور مستقیم به فدرالرزرو بدهد؛ اما باید حق نظر دادن درباره سیاستهای نرخ بهره را داشته باشد. انتصابهای جدید رئیسجمهور، از جمله تعیین جانشین جروم پاول در سال۲۰۲۶، یکی از مهمترین ابزارهای او برای تاثیرگذاری بر سیاستهای اقتصادی آمریکا خواهد بود. گرچه امکان برکناری رئیس فدرالرزرو توسط رئیسجمهور وجود دارد، اما این اقدام با محدودیتهای قانونی مواجه است و ممکن است رئیس برکنارشده همچنان عضو هیاتمدیره باقی بماند. درنهایت میتوان گفت که استقلال بانک مرکزی، تضمینکننده تصمیمگیریهایی است که از ملاحظات سیاسی جدا باشد.
اعمال قدرت رئیسجمهور بر فدرال رزرو
مستقیمترین راه اعمال قدرت رئیسجمهور آمریکا بر فدرالرزرو، انتصاب افراد به جایگاههای خالی در هیاتمدیره و انتصاب آنها برای موقعیتهای کلیدی، از جمله ریاست، در این نهاد است. اعضای هیاتمدیره به مدت ۱۴سال و رؤسای فدرالرزرو به مدت ۴سال منصوب میشوند. همه این افراد در کمیته سیاستگذاری موسوم به کمیته بازار آزاد فدرال (FOMC) که مسوول تعیین نرخ بهره است، حضور دارند. پاول در سال۲۰۱۸ جانشین جنت یلن شد که اکنون وزیر خزانهداری است. با انتصاب او، ترامپ رویه تاریخی را که در آن رؤسایجمهور جدید رئیس فدرالرزروی را که توسط رئیسجمهور قبلی انتخاب شده، مجددا منصوب میکردند، کنار گذاشت. جو بایدن، در سال۲۰۲۱ پاول را مجددا منصوب کرد. دوره پاول بهعنوان رئیس فدرالرزرو در سال۲۰۲۶ به پایان میرسد و ترامپ فرصت خواهد داشت رئیس جدیدی برای این نهاد انتخاب کند.
دوره ۱۴ساله پاول بهعنوان عضو هیاتمدیره نیز در سال۲۰۲۸ پایان مییابد که این موضوع یک فرصت دیگر برای ترامپ فراهم میکند تا یکی از ۲کرسی برنامهریزیشده برای انتصاب در هیاتمدیره فدرالرزرو را پر کند. فرصت دیگر در ژانویه۲۰۲۶ و با پایان دوره آدریانا کوگلر، یکی از اعضای هیاتمدیره خواهد بود. با این حال، این دو موقعیت سهم کوچکی از ۱۹سیاستگذار فدرالرزرو را تشکیل میدهند؛ همه اعضای هیاتمدیره فدرال و رؤسای ۱۲بانک منطقهای فدرالرزرو شامل این سیاستگذاران هستند. رؤسای بانکهای منطقهای توسط هیاتمدیره هر بانک و با تایید هیاتمدیره فدرالرزرو انتخاب میشوند و این انتخاب جزو اختیارات رئیسجمهور نیست. علاوه بر این، رئیسجمهور برای انتصاب اعضای هیاتمدیره، رئیس و معاون رئیس فدرالرزرو باید تایید مجلس سنا را دریافت کنند؛ فرآیندی که بهعنوان یک نظارت بر این انتخابها عمل میکند.
محدودیتهای مداخله در فدرال رزرو
ترامپ در مصاحبهای با بلومبرگ در تاریخ ۲۵ژوئن گفته بود که اگر دوباره انتخاب شود، اجازه خواهد داد پاول دوره خود را کامل کند و اضافه کرد: «بهخصوص اگر فکر کنم او کار درست را انجام میدهد.» با این حال، حقوقدانان میگویند که رئیسجمهور نمیتواند بهراحتی یک رئیس فدرالرزرو را برکنار کند. بخش ۱۰ قانون فدرالرزرو تصریح میکند که اعضای هیاتمدیره که رئیس فدرالرزرو نیز یکی از آنها است، میتوانند توسط رئیسجمهور «بهدلیل مشخص» برکنار شوند. حقوقدانان معمولا «دلیل مشخص» را به معنای سوءرفتار جدی یا سوءاستفاده از قدرت تعبیر میکنند.
پیتر کانتی-براون، استاد و مورخ فدرال رزرو در مدرسه وارتون دانشگاه پنسیلوانیا، معتقد است که امکان برکناری رئیس فدرالرزرو توسط رئیسجمهور چندان روشن نیست؛ زیرا قانون بهطور صریح این «دلایل مشخص» را برای برکناری رئیس فدرالرزرو ارائه نکرده است. با این حال، بهدلیل وجود این حمایتها برای اعضای هیاتمدیره، ممکن است عزل رئیس فدرالرزرو از سمت خود به معنای ادامه حضور او در هیاتمدیره باشد. همچنین این برکناری لزوما مانع از باقی ماندن او در موقعیت قدرتمند دیگری مانند ریاست کمیته بازار آزاد فدرال نشود.
فشار بر بانک مرکزی
نگاهی به تاریخ آمریکا نشان میدهد که رؤسای جمهور هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه سعی کردهاند با اعمال فشار بهصورت علنی و خصوصی بر فدرالرزرو تاثیر بگذارند. در گذشته، رؤسای جمهور شکایات خود را بهصورت حضوری مطرح میکردند، حتی گاهی با ایجاد ترس فیزیکی؛ مثلا لیندون جانسون در سال۱۹۶۵ رئیس فدرالرزرو، ویلیام مکچزنی مارتین جونیور را به مزرعه خود در تگزاس دعوت کرد تا او را بهدلیل افزایش هزینههای وامگیری سرزنش کند. ریچارد نیکسون در دهه۱۹۷۰ بهطور چشمگیری بر رئیس وقت فدرال رزرو، آرتور برنز، فشار وارد کرد که به اعتقاد برخی اقتصاددانان این مساله باعث شد این بانک اقدامات قاطع برای کنترل تورم در آن زمان انجام ندهد.
ترامپ نیز در دوران ریاستجمهوری خود بارها بهصورت علنی فدرال رزرو و پاول را بهدلیل افزایش نرخ بهره سرزنش کرد. او در جریان کمپین انتخاباتی سال۲۰۲۴ خود گفت که به دنبال تاثیرگذاری بر نحوه سیاستگذاری فدرالرزرو خواهد بود. ترامپ در یک کنفرانس خبری در ۸ اوت در کلوب مارالاگو در پالمبیچ گفت: «احساس میکنم رئیسجمهور باید حداقل در این زمینهها نظر داشته باشد. بهطور جدی این را احساس میکنم.» او همچنین افزود: «من در زندگی خودم پول زیادی بهدست آوردم و بسیار موفق بودم. فکر میکنم غریزه من از بسیاری از افراد حاضر در فدرالرزرو یا رئیس آن بهتر است.» ترامپ همچنین سیاستگذاری فدرال رزرو را نقد کرد و گفت: این بانک «بارها مسیر اشتباهی را انتخاب کرده» و پاول در تصمیمات سیاستی خود «کمی زود یا کمی دیر عمل کرده است.»
اهمیت استقلال بانک مرکزی
بهطور کلی، سیاستمداران نرخ بهره پایینتر را ترجیح میدهند؛ زیرا ارزانتر شدن پول باعث میشود مردم در زمان حال بیشتر خرید کنند و رشد اقتصادی تقویت شود. با این حال، به اعتقاد طرفداران بانکهای مرکزی مدرن، استقلال این نهادها از فشارهای سیاسی به آنها اجازه میدهد اقدامات لازم اما گاهی نامحبوب، مانند افزایش نرخ بهره برای مقابله با تورم، را انجام دهند. دلیل حمایت از استقلال بانک مرکزی این است که در بلندمدت اقتصاد از آن سود خواهد برد اگر سرمایهگذاران و مصرفکنندگان باور داشته باشند که این بانک بدون ترس از پیامدهای سیاسی، هر کاری که لازم باشد انجام میدهد.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات