عرضه‌های اولیه زیر ذره‌‌‌‌‌‌بین کارشناسان
دنیای‌اقتصاد- محمد نعمت‌زاده: بازار سرمایه در اولین روز معاملاتی زمستان، بیش از ۵۸هزار واحد در شاخص‌کل و ۱۴هزار واحد در شاخص‌کل هموزن رشد را به‌ثبت رساند و به ترتیب ۲.۱۸ و ۱.۷۸درصد نسبت به‌روز گذشته صعود داشت. رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار در اولین روز هفته از ۱۳ هفته داغ برای بازار و عرضه‌شدن شرکت‌ها در بازار سرمایه خبر داد. به‌زعم کارشناسان، بسته به نحوه مدیریت و اندازه ارزش شرکت‌ها بازار سرمایه از عرضه‌اولیه‌ها تاثیر خواهد پذیرفت.
سرمایه‌گذاران چگونه از عرضه اولیه منتفع می‌شوند؟
هاتف شاملو، کارشناس بازار سرمایه به ارزیابی بورس شنبه پرداخت و گفت: بازار سرمایه دورانی را می‌گذارند که حمایت‌های وزیر امور اقتصادی و دارایی در کنار رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار و تعدادی از نمایندگان مجلس تداوم دارد. پول پر قدرت، گرم‌شدن بازار در 13 هفته آتی طبق وعده رئیس سازمان و محصولات جدید در گروه‌ها، صنایع مختلف من‌جمله صنعت خودرو و کاهش نرخ اوراق اراد در روز چهارشنبه هفته گذشته، از جمله اخبار مثبتی بود که باعث شد تقاضا برای عرضه‌هایی که شدت گرفته‌‌‌‌‌‌اند، به‌وجود بیاید. وی در ادامه گفت: روند معاملات اوراق در هفته گذشته و روز شنبه نشان‌داد که وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس‌کل بانک‌مرکزی به وعده خود مبنی‌بر کاهش نرخ بهره عمل خواهند کرد و در این راستا تلاش کرده‌اند و در صورت تداوم این تلاش، عرضه اوراق گواهی‌سپرده جدید در بهمن‌‌‌‌‌‌ماه با نرخ کمتری صورت خواهد پذیرفت و در نتیجه، بازار حمایت کلامی مسوولان و متولیان اقتصادی را در عمل هم مشاهده‌کرده و متوجه شده‌است.
از طرف دیگر، نرخ ارز توافقی آرام‌آرام خود را به قیمت دلار در بازار غیررسمی نزدیک می‌کند و حدود 62هزار‌تومان اعلام‌شده‌است، با توجه به اینکه قرار است منابعی جهت کنترل نرخ ارز در بازار تزریق شود، شکاف میان این دو در روزهای آتی هم کاهش خواهد یافت. به‌نظر می‌رسد از سوم دی‌‌‌‌‌‌ماه نیز همه صادرکنندگان بتوانند ارز خود را در بازار ارز توافقی عرضه کنند که این موضوع می‌تواند به بهبود ارزش معاملات و رونق‌گرفتن بازار کمک کند.
در کنار اتفاقات مثبتی که ذکر شد، دولت در پی ایجاد روابط تجاری بین‌المللی جدید است که اخیرا رئیس‌جمهور و وزیر امور اقتصادی و دارایی به‌همراه وزیر امورخارجه در اجلاس سران D8 حضور به‌هم رسانده و فصل جدیدی از روابط را میان ایران و مصر رقم خواهند زد. تمام موارد مذکور در کنار اخبار غیررسمی مبنی‌بر از سرگیری مذاکرات میان ایران و کشورهای اروپایی و حتی ایالات‌متحده آمریکا باعث‌شده که شاهد وضعیت بهتری را در روند معاملات بازار سرمایه باشیم
حجت‌الله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار نیز از 13هفته داغ در بازار سرمایه خبر داد و با توجه به ادعای ایشان، تا انتهای سال هر هفته یک عرضه اولیه و تقریبا 13 هفته عرضه اولیه خواهیم‌داشت. شاملو، در این زمینه گفت: در صورتی‌که حمایت از بازار سرمایه و جریان ورود پول حقیقی به بورس ادامه داشته‌باشد، می‌توان به چشمانداز مثبت و عملکرد خوب عرضه‌اولیه‌ها امید داشت. در صورتی‌که ارزش‌گذاری شرکت‌ها به‌صورت کارشناسی و صحیح انجام‌گرفته باشد و مقررات‌گذاری به‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌ای باشد که منابع سرمایه‌گذاران مستقیما به تولید برسد، در این‌صورت هم سرمایه‌گذاران و هم شرکت‌ها از عرضه‌اولیه‌ها منتفع خواهند شد.
در صورت وجود پول پرقدرت و داغ ماندن بازار و نبود هیجان و ترس در بازار عرضه‌اولیه‌ها، در روند بازار خللی وارد نخواهند کرد و افزایش تعداد شرکت‌ها در بازار، گزینه‌‌‌‌‌‌های روی میز سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهد. در مجموع، به‌نظر می‌رسد در صورت داغ ماندن بورس تا پایان سال، عرضه اولیه‌کردن شرکت‌ها، تصمیم اشتباهی نباشد اما در غیر‌این‌صورت، مسوولان امر درخصوص عرضه‌اولیه‌ها باید تجدیدنظر و از عرضه‌شدن شرکت‌ها جلوگیری کنند.
عرضه اولیه چگونه به رونق بازار کمک می‌کند؟
افشین جاوید، کارشناس بازار سرمایه به نقشه‌‌‌‌‌‌خوانی بورس پرداخت و گفت: در 9 ماه اول سال‌بورس بعد از طلا، سکه، دلار و سپرده بانکی پنجمین بازار بوده‌است اما در سه‌ماهه آخر سال، وضعیت متفاوت خواهد بود.
یکی از دلایل این امر، افزایش نرخ ارز تسعیر شرکت‌ها به دلیل حذف سامانه نیما و ایجاد بازار ارز توافقی است. دلیل دوم، حمایت دولت از وزیر امور اقتصادی و دارایی تا متولیان بازار سرمایه یعنی سازمان بورس و اوراق‌بهادار است که می‌تواند به عرض‌اندام بورس در مقابل سایر بازارها کمک کند.
به‌نظر می‌رسد وزیر امور اقتصادی و دارایی مانند دوره قبل خود، به رونق‌گرفتن بورس کمک شایانی کند و تجربه گذشته تکرار شود. اما بازار سرمایه را دو ریسک بزرگ تهدید می‌کنند. ریسک اول روی کار آمدن دولت جدید در ایالات‌متحده (دونالد ترامپ) است که ممکن است منجر به افزایش ریسک‌های سیاسی و اقتصادی شود و تحریم‌ها، اقتصاد و بازار سرمایه را تحت‌فشار قرار دهند.
ریسک دومی که می‌تواند بورس را تهدید کند، کسری‌بودجه شدید دولت است. تخمین‌زده می‌شود دولت برای ادامه سال، حداقل 350هزار میلیارد‌تومان کسری دارد و به‌نظر می‌رسد بخشی از این کسری را از طریق اوراق تامین کند. دولت تاکنون به هر میزانی که می‌توانست، اوراق فروخته است و اکنون با مراجعه به سران قوا، قصد اجازه انتشار اوراق مازاد بر بودجه‌را به مبلغ 200همت داشته که تنها با انتشار 50همت موافقت شده‌است.
با توجه به اینکه دولت برای سه ماه پایانی سال، نیاز به تامین کسری 350 همتی خود دارد، این مساله، درخواست مجدد دولت از سران قوا جهت افزایش مجوز انتشار اوراق به 200همت را تقویت می‌کند. در صورت موافقت سران قوا با انتشار 200همت اوراق برای 3 ماه پایانی سال، با دو سناریو روبه‌رو خواهیم بود. اگر انتشار اوراق همراه با مدیریت درست باشد، شاهد افزایش نخر بهره نخواهیم بود اما اگر مانند سال‌گذشته، این انتشار اوراق در هفته‌های پایانی سال‌باشد، نرخ بهره به‌شدت افزایش می‌یابد و تاثیر آن بر بازار سرمایه منفی خواهد بود.
کارشناس بازار سرمایه تاثیر عرضه‌اولیه‌ها را بسته به اندازه و ارزش شرکت‌ها دانست و گفت: در صورتی‌که اندازه شرکت بزرگ باشد، ممکن است مردم برای شرکت در عرضه اولیه، از برخی نمادها خارج شوند و صف‌فروش تشکیل شود و در غیر‌این‌صورت، اگر اندازه شرکت بزرگ نباشد، تاثیر چندانی بر بازار نخواهد داشت. در مجموع عرضه اولیه‌شدن شرکت‌ها به نفع بازار است، چراکه شرکت‌های جدید و تازه‌نفس، طرح‌های توسعه‌‌‌‌‌‌ای بیشتری نسبت به شرکت‌های قدیمی دارند که باعث ورود نقدینگی جدید از خارج از بازار و خرید شرکت‌های تازه عرضه‌شده، شده و به عمق یافتن بازار کمک می‌کند.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات