دنیای اقتصاد-محمدحسین حسینی : در پی نگرانیهای موجود در بازار در خصوص وضعیت مالی و اعتباری ایالاتمتحده، روز گذشته شاخص جهانی دلار با افت قابل توجهی همراه شد. کاهش ارزش دلار باعث شد که قیمت طلای جهانی به اوج بیش از یکهفتهای بازگردد. در همین راستا قیمت سایر فلزات گرانبها نیز در بازار کالا افزایش یافت. همچنین در این روز، یک اختلال گسترده در خدمات ترمینال بلومبرگ باعث بروز وقفه در بازارهای مالی جهانی شد و سرمایهگذاران بسیاری از کشورهای اروپایی را به مدت ۹۰ دقیقه در حالت سردرگمی نگه داشت.
موج نوسان در بازار فلزات
روز گذشته، بهای طلا به بالاترین سطح خود در بیش از یک هفته گذشته رسید و به بالای سطح ۳۳۰۰ دلار در هر اونس بازگشت. این افزایش در پی تضعیف ارزش دلار آمریکا و نگرانیهای فزاینده در مورد وضعیت مالی این کشور رخ داد. روز گذشته ارزش دلار، به پایینترین سطح خود از ۷ مه رسید و باعث شد طلا برای دارندگان ارزهای دیگر ارزانتر شود و در نتیجه تقاضا برای آن افزایش یابد. تحلیلگران، از جمله ادوارد میر از شرکت مارتکس، دلیل این افت ارزش دلار را کاهش رتبه اعتباری آمریکا از سوی موسسه مودیز و تردیدها درباره موفقیت طرح کاهش مالیاتی ترامپ میدانند. دونالد ترامپ، تلاش کرده جمهوریخواهان کنگره را برای حمایت از بسته اصلاحات مالیاتی گسترده خود قانع کند، اما برخی از نمایندگان هنوز مخالف هستند.
این بسته مالیاتی بخشی کلیدی از دستور کار ترامپ محسوب میشود. از سوی دیگر، چین در ماه گذشته بیشترین میزان واردات طلا در ۱۱ ماه گذشته را تجربه کرد و طی این مدت ۱۲۷.۵ تن طلا وارد کرد. این افزایش ۷۳ درصدی نسبت به ماه پیش، حتی با وجود ثبت رکوردهای قیمتی، نشاندهنده تقاضای شدید برای طلاست. بهنظر میرسد بانک مرکزی چین با تخصیص سهمیههای جدید به برخی بانکهای تجاری، به این تقاضا پاسخ داده است. این نهاد کنترل واردات طلای فیزیکی را برعهده دارد و مجوز واردات را تنها به برخی بانکها اعطا میکند. افزایش تنشهای ژئوپلیتیک و نگرانیهای اقتصادی موجب شده که سرمایهگذاران چینی برای حفظ ارزش سرمایه خود به طلا روی آورند.
فلزات گرانبها در روز گذشته
همزمان با رشد طلا، قیمت نقره نیز در روزهای اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. با این حال، تحلیلگران معتقدند که اثر روانی این خبر ممکن است زودگذر باشد و تمرکز بازار بار دیگر به سمت نگرانیها درباره تورم و تصمیمات آتی فدرالرزرو معطوف شود. ثبات یا حتی افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو میتواند تاثیری منفی بر بازار فلزات گرانبها داشته باشد، چرا که باعث تقویت دلار و کاهش جذابیت طلا و نقره میشود. همزمان، اخبار اقتصادی از چین و استرالیا نیز حاکی از کاهش نرخ بهره است؛ اقدامی که نشاندهنده نگرانی درباره ضعف در رشد اقتصادی این کشورهاست. جیمی دایمون، مدیرعامل جیپیمورگان نیز هشدار داده که تاثیر کامل جنگ تجاری آمریکا و چین هنوز نمایان نشده و بازار سهام احتمالا با نوسانات بیشتری مواجه خواهد شد. از سوی دیگر، برخی تحلیلگران هشدار دادهاند که نقره ممکن است دیگر آن جذابیت سرمایهگذاری سابق را نداشته باشد.
کوین گرِیدی، مدیر شرکت فونیکسفیوچرز معتقد است که با افزایش کاربرد صنعتی نقره در حوزههایی مانند انرژی خورشیدی، نقش این فلز به عنوان دارایی امن کمرنگتر شده و در مقایسه با طلا رشد ضعیفتری را تجربه میکند. او همچنین به مشکلات لجستیکی و هزینههای بالای معاملات نقره اشاره کرد که آن را در مقایسه با طلا برای سرمایهگذاران بزرگ کمتر جذاب میسازد. به گفته او، سرمایهگذاران عمدتا طلا را برای سود میخرند و نقره صرفا همراه آن حرکت میکند. شان لوسک، از شرکت والشتریدینگ نیز معتقد است که نقره بدون حمایت از سوی بانکهای مرکزی، صرفا یک دارایی سفتهبازانه باقی مانده و اگر طلا دچار اصلاح قیمتی شود، نقره هم احتمالا دچار ریزش خواهد شد. با وجود پایداری نسبی قیمت نقره در ماههای اخیر، لوسک پیشبینی میکند که این وضعیت نمیتواند دوام داشته باشد و در صورتی که قیمت طلا از سطوح حمایتی پایینتر برود، قیمت نقره سقوط خواهد کرد.
در همین حال، پلاتین نیز پس از مدتها بیتوجهی دوباره مورد توجه قرار گرفته است. طبق گزارش جدید شورای سرمایهگذاری جهانی پلاتین، انتظار میرود کسری عرضه این فلز در سال ۲۰۲۵ به ۹۶۶ هزار اونس برسد؛ رقمی که معادل ۱۲ درصد از تقاضای سالانه این فلز است. با وجود کاهش پیشبینیشده در تقاضای صنعتی برای پلاتین، افزایش سرمایهگذاری و تقاضا در بخش جواهرات بهویژه در چین، از کاهش بیشتر قیمت این فلز جلوگیری کرده است. قیمت پلاتین اخیرا به بالای ۱۰۵۰ دلار در هر اونس صعود کرده و در مقایسه با پالادیوم عملکرد بهتری داشته است. شورای سرمایهگذاری پلاتین هشدار داده که کاهش ذخایر سطحی این فلز میتواند شرایطی ناپایدار ایجاد کند، مگر اینکه افزایش قیمت باعث تحریک عرضه یا کاهش تقاضا شود. با این حال، برخی بانکها از جمله کومرتسبانک، چشمانداز قیمتی پلاتین در سال جاری را محتاطانه ارزیابی کردهاند. تحلیلگران این بانک معتقدند که ضعف تقاضا مانع از افزایش معنادار قیمت خواهد شد، هرچند در سال آینده و با بهبود شرایط اقتصادی ممکن است قیمت این فلز به حدود ۱۱۰۰ دلار برسد.
ضعف دلار در بازارها
در پی تداوم فشارها بر اقتصاد آمریکا، شاخص دلار برای سومین روز متوالی کاهش یافت و روز چهارشنبه به سطح ۹۹.۷ رسید که پایینترین سطح آن در دو هفته اخیر بود. این افت ناشی از نگرانیها درباره وضعیت مالی آمریکا، کاهش اعتماد به رهبری اقتصادی دونالد ترامپ و انتظار سرمایهگذاران از اجلاس وزرای دارایی گروه ۷ برای مشخص شدن سیاست آمریکا درباره ارزش دلار است. همچنین، گزارشهایی مبنی بر گفتوگوهای ارزی آمریکا با ژاپن و کرهجنوبی باعث افزایش گمانهزنیها درباره احتمال تضعیف هدفمند دلار شده است. یکی از عوامل تشدیدکننده این روند، کاهش رتبه اعتباری آمریکا توسط موسسه مودیز بود. علت این اقدام، افزایش بدهی دولت فدرال و کسری بودجه روبهرشد عنوان شده است.
در همین راستا، افت ارزش دلار به ویژه در برابر ین ژاپن و یورو محسوس بود. اگر دلار هنوز بیش از ۵۸ درصد از ذخایر ارزی جهان را تشکیل میدهد و نقش مسلطی در مبادلات مالی بینالمللی دارد، اما بیثباتیهای سیاسی و اقتصادی آمریکا، بهویژه در دوران ترامپ، اعتماد به این ارز را کاهش داده است. ترامپ با ایجاد جنگ تجاری علیه متحدان و اتخاذ رویکردهای یکجانبه، نظم اقتصاد جهانی را تضعیف کرده است.
با این حال، جایگزین مناسبی برای دلار وجود ندارد. یوآن چین به دلیل کنترلهای سرمایهای و غیرشفاف بودن بازار مالیاش، فاقد نقدشوندگی و امنیت لازم است. یورو نیز با وجود مزایایی نظیر بازار بزرگ و شفافیت اقتصادی، از نبود انسجام سیاسی رنج میبرد و نمیتواند نقش یک قدرت هژمونیک جهانی را ایفا کند. در چنین شرایطی، حتی اگر دلار با ضعف روبهرو شود، ممکن است همچنان به عنوان ارز غالب باقی بماند؛ چرا که رقبای آن از نقصهای ساختاری جدی رنج میبرند. طی روزهای اخیر، بازار اوراق قرضه آمریکا نیز تحت فشار قرار داشت و بازدهی اوراق ۳۰ساله خزانهداری به ۵ درصد رسید. در بازار جهانی نیز ارزش سهام اروپا و آسیا کاهش یافت و تقاضا برای ارزهای امن مانند ین، فرانک سوئیس و یورو افزایش یافت. سرمایهگذاران در حال ارزیابی خطرات ناشی از سیاستهای اقتصادی آمریکا، شکست مذاکرات تجاری و افزایش تعرفهها هستند.
شوک بلومبرگ به بازارها
صبح روز گذشته، یک اختلال گسترده در خدمات ترمینال بلومبرگ (Bloomberg Terminal) باعث بروز اختلالهایی جدی در بازارهای مالی جهانی شد. این اختلال کاربران را از دسترسی به دادههای زنده بازار محروم کرد و برخی از حراجهای اوراق قرضه دولتی در اروپا از جمله در بریتانیا، پرتغال، سوئد و سایر کشورهای یورو را به تعویق انداخت. خدمات ترمینال بلومبرگ یک پلتفرم حرفهای برای اطلاعات مالی، تحلیل بازار و انجام معاملات است که توسط شرکت بلومبرگ الپی ارائه میشود. این سیستم یکی از مهمترین و پرکاربردترین ابزارها در جهان برای فعالان بازارهای مالی است. ترمینال بلومبرگ که سالانه ۲۸ هزار دلار هزینه دارد، یکی از ابزارهای حیاتی برای معاملهگران، مدیران صندوقها و بانکداران است. این سیستم علاوهبر ارائه قیمت لحظهای سهام، اوراق و سایر ابزارهای مالی، امکان تحلیل دادهها و پیامرسانی آنی را نیز فراهم میکند و در دهههای گذشته به ستون فقرات زیرساخت اطلاعاتی بازارهای مالی بدل شده است.
اختلال روز چهارشنبه باعث شد که صفحههای کاربران سفید باقی بماند، دادههای قیمتی بهروزرسانی نشوند و امکان بارگذاری صفحات جدید یا بهروزرسانی فایلهای اکسل مبتنی بر دادههای بلومبرگ نیز وجود نداشته باشد. در بریتانیا، دفتر مدیریت بدهی عمومی مجبور شد زمان حراج اوراق قرضه با سررسید ۲۰۳۱ را ۹۰ دقیقه تمدید کند. در پرتغال و سوئد نیز حراج اوراق دولتی به دلیل اختلال در سیستم به تعویق افتاد. اتحادیه اروپا نیز فروش اوراق قرضه خود را یک ساعت به تاخیر انداخت.
در حالی که عملکرد پیامرسان بلومبرگ همچنان برقرار بود و برخی معاملهگران توانستند از این طریق معاملات را انجام دهند، اما نبود دادههای زنده باعث کاهش حجم معاملات و بروز سردرگمی در بازار شد. برخی مدیران دارایی اظهار کردند که این اختلال نه تنها معاملات آنها، بلکه کل فرآیند روزمره کاریشان را مختل کرده است. با وجود سامانههای جایگزین مانند فکتست و الاسایجی، بلومبرگ همچنان استاندارد طلایی صنعت خدمات مالی محسوب میشود و این اختلال، آسیبپذیری بازارهای مدرن نسبت به تکیه بر زیرساختهای متمرکز را به نمایش گذاشت. در نهایت، پس از حدود ۹۰ دقیقه، عملکرد ترمینالها به تدریج به حالت عادی بازگشت. بلومبرگ با انتشار پیامی ضمن عذرخواهی اعلام کرد که تیم فنی آن در حال بررسی و رفع مشکل بوده است. با این حال، این رویداد به عنوان یکی از جدیترین اختلالهای زیرساختی اخیر در بازارهای مالی، توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات