محمدحسین بابالو : تقویت حجم معاملات آتی در هفته گذشته و فراز و فرود قیمتها اگرچه پیشبینی «دنیای اقتصاد» از افزایش حجم معاملات به محوریت گذار قیمت دلار از یک کف روانی و فنی را تایید کرد ولی در عین حال ابهامات و تردیدهای جدیدی را پیش چشم فعالان بازار ترسیم کرده است؛ گویی قیمت دلار فعلی را چندان هم مورد تایید قرار نمیدهد. کاهش نرخ در اواخر هفته گذشته نشان میدهد که قیمتهای فعلی هنوز هم مورد تایید کامل بازار نیست و باز هم بازار آتی به کفسازی دلاری جدیدی نیاز دارد تا با قدرت بیشتری به معاملهگری بپردازد.
هفته گذشته حجم معاملات آتی سکه طلا در بورس کالا باز هم با افزایش رو به رو شد تا جایی که سومین هفته ممتد همراه با رشد معاملات به ثبت رسید. در هفته قبل حجم معاملات با ۱۷/ ۱۹درصد رشد هفتگی رو به رو شد و ۲۸ هزار و ۵۱ قرارداد به حجم معاملات هفتگی آتی افزوده شد. در هفته قبل ۱۷۴ هزار و ۴۰۵ قرارداد آتی مورد معامله قرار گرفت که از لحاظ حجم معاملات سومین داد و ستد بزرگ هفتگی در سال جاری محسوب میشود. در صورت مقایسه با ابتدای ماه جاری، در هفته قبل حجم معاملات به بیش از دو برابر هفته اول بهمن ماه افزایش یافت که خود یک رکورد مهم و جذاب به شمار میرود؛ اگرچه دلایل این رشد حجم معاملات اهمیت بیشتری از این نوسان حجم دارد که در ادامه به آن میپردازیم.
هفته گذشته بهصورت تجمعی تعداد خریداران در تمامی روزها و برای همه سررسیدها ۷ هزار و ۹۵۴ نفر و برای فروشندگان ۸ هزار و ۷۵ نفر به ثبت رسید که نشان میدهد ۱۲۱ نفر تعداد فروشندگان از خریداران بیشتر بوده است. این شرایط در هفته قبل از آن نیز تجربه شده بود؛ یعنی در دو هفته اخیر فشار خرید در بازار ملموس بوده است. از سوی دیگر تعداد خریداران و فروشندگان در هفتههای اخیر توامان در مسیر رشد قرار داشته و دارد و این نکته خود نشاندهنده افزایش جذابیتهای معاملاتی در بازارهای آتی است. تداوم این روند به معنی آن است که میتوان به تداوم افزایش حجم معاملات در بازار آتی خوشبین بود مخصوصا در شرایطی که فشار خرید در این بازار مشهود است.
نگاهی به روند عمومی حجم معاملات هفتگی نشاندهنده روند افزایشی ممتد آن است و همین سیگنال به وضوح خوشبینیهای جدیدی را پیش روی این بازار ترسیم میکند. افزایش متوسط حجم معاملات آتی در کنار رشد نسبی قیمتها به معنی قدرتگرفتن جدید این بازار است که همین سیگنال یعنی رشد حجم معاملات و افزایش قیمتها برای تداوم رشد نرخ و همچنین افزایش بیشتر حجم معاملات شاید کافی باشد. درخصوص برآورد آینده و شرایط فعلی حجم معاملات در نهایت نکته حائز اهمیت را باید نوسان نرخ برشمرد زیرا مهمترین سیگنال این بازار بوده و هست. نوسان قیمتها در بازار آتی سکه طلا در هفته گذشته شرایط پیچیدهای را تجربه کرد، زیرا تا روز سهشنبه ( اواسط هفته - اوج قیمتها) روند افزایشی شدیدی در بازار تجربه شد تا جاییکه یکی از رکوردهای قیمتی سال جاری برای برخی سررسیدها به ثبت رسید. از آن زمان به بعد شاهد یک روند کاهشی محدود در بازار آتی بودیم تا جایی که هفتهای مبهم در تاریخچه این بازار لمس شد. هنوز میل به خرید در این بازار وجود دارد ولی دادههای محدودکننده بسیاری در این خصوص خودنمایی کرده است.
دو سیگنال پرنوسان برای بازار
درخصوص رشد قیمتها در بازار آتی همچون گذشته دو سیگنال ارز و طلای جهانی اهرمهای تعیین قیمت اصلی بوده و هستند اما باز هم میتوان به برتری اهمیت نوسان قیمت دلار بر بازار آتی اشاره کرد. همانگونه که در هفته گذشته به آن اشاره کردیم بازار آتی به نوسان قیمت دلار بدبین بوده است ولی در زمانی که برخی نرخها را بهعنوان کف قیمتی دلار بشناسد دیگر دلیلی برای نگرانی از شکسته شدن این کف قیمتی وجود نخواهد داشت و همین سیگنال برای کفسازی و آغاز رشد قیمتها از کانالی جدید کافی بوده و هست. این وضعیت دقیقا در طول هفته گذشته خودنمایی کرد؛ یعنی با گذار بازار از برخی تردیدها و اما و اگرها، رکوردهای معاملاتی بزرگی در این بازار به ثبت رسید که نشان میدهد اگرچه هنوز هم ذات بدبینی به نوسان قیمت دلار پابرجاست ولی بازار آتی گام به گام، سطوح قیمتی فعلی را میپذیرد. این در حالی است که سقوط آزاد بهای آتی سکه در دو روز پایانی هفته خود نشان میدهد که بازار هنوز هم بدبینی به عقبگرد قیمت دلار را فراموش نکرده ولی حجم نگرانی از کاهش قیمتها تضعیف شده است.
نوسان قیمتها در بازار آتی نشان میدهد که بر عکس هفته قبل، جایگاه نوسان قیمت دلار در بازار داخلی بهعنوان اهرمی برای تاثیرگذاری بر بازار آتی تقویت شده است. این وضعیت موجب شده تا نگاههای بیشتری به این سمت معطوف شود و تاثیرات قیمت دلار بیش از گذشته بر قیمتهای آتی مشاهده شود که تاکنون خروجی اصلی آن را میتوان روند افزایشی در نیمه اول هفته جاری به شمار آورد. از سوی دیگر، کاهش نرخ پایان هفته هم نشان میدهد که بازار هنوز هم نگران سقوط آزاد قیمت دلار است ولی لمس دلار ۵ هزار تومانی بهصورت موقتی و البته میل به کفسازی قیمتی در بازار دلار در نهایت چهره قابل اعتمادتری را به بازار آتی باز میگرداند.ذات اعتماد به بازار آتی را باید یکی از دادههای مهم در جایگاه این بازار و حجم معاملات به شمار آورد؛ آن هم در شرایطی که دلار نزدیک به ۵ هزار تومان و عبور طلای جهانی از ۱۳۰۰ دلار بر هر اونس و نوسان مستمر در بالاتر از این نرخ نیز رکورد حجم معاملات هفتگی در سال جاری را جابهجا نکرد. این نکته را باید مهم ارزیابی کنیم زیرا با واقعیتهای قیمتی و معاملاتی در تقارن نیست بنابراین نیاز به موشکافی دارد. اواخر آبان ماه سال جاری شاهد قیمتهای بسیار بالایی در بازار آتی بودیم و این نرخها نیاز به افزایش حجم معاملات را در ذات خود نهفته دارد که با ثبت دادو ستد بالای ۲۱۷ هزار قرارداد تا حدودی این شرایط توجیه پیدا کرد.
از آن دوره به بعد شاهد کاهش حجم معاملات در بازار آتی بودیم یعنی برخی از فعالان این عرصه پس از کسب سود گویی بازار را ترک کردند. نکتهای که میتواند نگرانیهایی را برای این بازار در بر داشته باشد. درخصوص مقایسه نرخهای فعلی با اواخر آبان ماه میتوان گفت که اگرچه نرخها به آن دوران به شدت نزدیک شده است ولی حجم معاملات هنوز تا رسیدن به اواخر آبان ماه فاصله دارد یعنی بازار به حجم معاملات بیشتری نیاز داشته و مخصوصا در وضعیتی که بازار در دو هفته مداوم با فشار خرید رو به رو بوده و میل به رشد قیمتها نیز در بازار دیده میشود میتوان تداوم رشد حجم معاملات را مورد بررسی قرار داد. این روند یعنی احتمال افزایش حجم داد و ستد در بازار آتی به معنای آن است که فعالان بیشتری به این سمت جذب شده، حجم معاملات افزایش یافته، نقدینگی جدید به بازار وارد شده و حتی فشار خرید حداقل در اوایل هفته پیشرو باز هم تجربه شود که در صورت ثبت تمامی این موارد دیگر فاصله چندانی تا رشد قیمتها باقی نخواهد ماند. نکته دیگری که به آن اشاره کردیم ولی به توضیح بیشتری نیاز دارد بدگمانی فعالان بازار به معاملات بازار آتی است یعنی رفت و برگشت قیمتها و نوسان حجم معاملات در نهایت موجب شده تا در برهههای مهمی از زمان بسیاری از فعالان بازار از داد و ستد انصراف داده و حتی خروج از بازار برای مدت نامعلومی را برگزینند. این شرایط در کل موجب خواهد شد تا بدگمانی در بازار تسری یابد و همین بدگمانی موجب میشود تا احتمال کاهش جدی حجم معاملات را در نظر بگیریم و این به معنی آن است که احتمال کاهش جدی قیمتها هنوز هم وجود داشته باشد که یکی از خودنمایی آنها را در اواخر هفته گذشته مشاهده کردیم. این موارد را باید با این فرض مورد بررسی قرار داد که هنوز خوشبینیها در بازار آتی بهصورت کامل خودنمایی نکرده و در موقعیت خرید بودن بازار و تداوم رشد حجم معاملات هفتگی نیز از این روند کلی حمایت خواهد کرد. نگاهی به موارد بالا یعنی بیم و امیدهای گسترده در بازار آتی نشان میدهد که به نسبت هفتههای قبل سیگنالهای تاثیرگذار بر بازار آتی تناقض بیشتری داشته است یعنی دادههای مثبت و منفی که از بیم و امید و قدرت و ضعف این بازار حکایت دارد توانمندیهای بیشتری پیدا کردهاند تا جایی که گویی وزن دادههای مثبت با دادههای منفی برابری میکند آن هم در شرایطی که دادههای جهانی هم به کمک بازار آتی آمده است. این ادعا را میتوان در جدول زیر که دادههای مثبت و منفی تاثیرگذار تا حد ممکن جمعآوری شده نیز مشاهده کرد تا جایی که برخی از سیگنالها هم میتواند تاثیر مثبت و هم تاثیر منفی بر جای بگذارد آن هم در نوسان قیمتها خودنمایی خواهد کرد. با توجه به این موارد وزن دادههای مثبت و منفی به یکدیگر نزدیک خواهد بود یعنی ورود و خروج نقدینگی و نوسان قیمتها در بازار نقدی است که در نهایت آینده این بازار را تعیین میکند.
نظرات