دنیای اقتصاد : بازارهای جهانی در طول هفته گذشته تحت تاثیر ۳ رویداد بنیادی قرار گرفته بودند. واشنگتن بهعنوان مرکز این مثلث، نقطه اشتراک رویدادها تلقی میشود. روز اول هفته گذشته بازارها، با جبههگیری مقامات سیاسی نسبت به حمایتگرایی دونالد ترامپ کلید خورد. تعرفهگذاری ترامپ بر واردات فولاد و آلومینیوم پیش از آن والاستریت را به سراشیبی انداخته بود؛ اما مشاور ارشد اقتصادی ترامپ امکان استثنا قائل شدن برای برخی کشورها را اعلام کرد تا والاستریت مانور افزایشی خود را آغاز کند. همزمان دلار و طلا درگیر نبرد همیشگی خود بودند.
اثر ترامپی در بازارهای جهانی
در طول هفته کفه ترازو بهصورت متناوب بین این دو در حال چرخش بود تا اینکه خبر استعفای «گری کوهن»، مشاور ارشد اقتصادی ترامپ منتشر شد. درگیری کوهن و ترامپ درخصوص جنگ تجاری و سیاستهای اقتصادی حمایتگرایانه کاخ سفید، در نهایت به خروج کوهن منجر شد. دلار واکنش کاهشی خود به تغییر چینش اقتصادی دولت را همگام با رشد ۷/ ۱ درصدی اونس طلا به ثبت رساند. اهمیت وداع کوهن با کاخ سفید برای بازارها به نقش وی تحت عنوان یکی از دو صدای مخالف (به همراه استیون منوچین، وزیر خزانهداری) در دولت ایالاتمتحده مربوط میشد. پس از قطعی شدن استعفای کوهن، افزایش هجمههای وارده بر دولت آمریکا و تهدید اتحادیه اروپا در این رابطه، ترامپ از تجدیدنظر درخصوص تعرفه واردات دو فلز برای کانادا و مکزیک خبر داد تا والاستریت بیش از پیش تقویت شود. صنایعی که پیشتر افت کرده بودند زیان خود را جبران کردند و شاخصهای سهام آمریکا یکی پس از دیگری صعود خود را ادامه دادند. ترامپ آخر هفته را با یک اقدام غیرمنتظره به پایان رساند. توافق وی برای دیدار با رهبر کرهشمالی، نام او را بهعنوان اولین رئیسجمهوری ایالاتمتحده که به دعوت پیونگیانگ پاسخ مثبت داده، ثبت کرد. این خبر حاکی از کاهش تنشهای سابقهدار میان این دو کشور بود. از آنجا که طلا همواره از تشدید تنشها حول روابط کرهشمالی و آمریکا سود میبرد و بخش قابل توجهی از رشد ۱۳ درصدی سال ۲۰۱۷ خود را به پشتوانه این عامل ژئوپلیتیک تجربه کرده بود، پس از انتشار این خبر وارد کانال کاهشی شد. هرچند در نهایت افت شدیدی متوجه فلز زرد نشد؛ اما افزایش احتمال کمرنگ شدن بحران هستهای کره به معنای حذف موقت یکی از مولفههای افزایشی طلا است. از طرف دیگر، کاهش ریسک درگیری نظامی برای والاستریت خبر خوبی بود و شاخصهای سهام را تقویت کرد. شاخص میانگین صنعتی داوجونز نزدیک به ۲۵/ ۳ درصد رشد هفتگی را تجربه کرد. شاخص کامپوزیت نزدک نیز بیش از ۴ درصد تقویت شد. البته بخشی از رشد والاستریت به گزارش مثبت اشتغال در آمریکا مربوط میشد. تعداد مشاغل ایجادشده در بخش غیرکشاورزی فراتر از پیشبینی ۲۰۰ هزارتایی پیش رفت و ۳۱۳ هزار شغل جدید در این بخش گزارش شدند. وضعیت امیدوار کننده اشتغال به والاستریت جان تازهای بخشید که با رشد نزدیک به ۷/ ۱ درصدی شاخصهای معتبر همراه شد.
برگ متفاوت در پرونده کرهشمالی و آمریکا
دونالد ترامپ در هفتههای پیش رو با رهبر کره شمالی دیدار خواهد کرد. انتشار خبر پیشرفت غیرمنتظره روابط میان پیونگیانگ و واشنگتن، در حالی که تا یک ماه گذشته بهعنوان یک معضل قلمداد میشد، بازارهای جهانی را دستخوش تغییر کرد. پیشینه مناقشات سیاسی آمریکا و کره شمالی از سال ۲۰۰۲ که جورج بوش پسر کره شمالی را جزو محور شرارت خوانده بود، اثرگذاری خود بر بازارها را آغاز کرد. دلار آمریکا، اونس طلا و ین ژاپن بیشترین حساسیت نسبت به تنشهای ژئوپلیتیک را در این منطقه به خود اختصاص دادهاند؛ چراکه فلز زرد و ارز ژاپنی جزو ذخایر امن در دوران بحران محسوب میشوند و تشدید اینگونه مناقشات تقاضا برای این دو را افزایش میدهد. رابطه معکوس اونس و دلار نیز موجب تضعیف دلار در دوره بحرانهای ژئوپلیتیک میشود.
پیونگیانگ در سال ۲۰۰۵ میلادی پس از گفتوگوی ۶جانبه که میان دو کره، آمریکا، چین، روسیه و ژاپن انجام شده بود، منع استفاده از سلاحهای هستهای را پذیرفت؛ اما یک سال بعد، کره شمالی اولین آزمایش هستهای خود را در واکنش به بیانیه سازمان ملل انجام داد. سازمان ملل این کشور را از انجام آزمایشهای هستهای و موشکی منع کرده بود. کرهشمالی با تهدیدهای بینالمللی زیادی مواجه شد؛ با این حال در سال ۲۰۰۹ آزمایشهای موشکی خود را از دوباره پی گرفت و شدت انفجار ناشی از این آزمایش برابر با قدرت تخریب «هیروشیما» توصیف میشد. باراک اوباما، رئیسجمهور وقت ایالاتمتحده، پذیرش بینالمللی کرهشمالی را تا زمانی که این کشور نسبت به منع استفاده از سلاحهای کشتارجمعی متعهد نشود، وجود نخواهد داشت. کره شمالی نسبت به تحریمهای بینالمللی بیتفاوت باقی ماند و در سال ۲۰۱۳ آزمایش هستهای دیگری انجام داد که به سومین موج تحریمها علیه این کشور منتهی شد. پیونگیانگ در سال ۲۰۱۶ برد موشکی خود را افزایش داد و اولین آزمایش زیرزمینی بمب هیدروژنی را نیز پشت سر گذاشت. موشکهای بالستیک پیونگیانگ در طول سال گذشته توان شلیک به سواحل آمریکا را به ثبت رساندند تا تنشهای ژئوپلیتیک شرق دور وارد مرحله تازهای شود. جنگ لفظی ترامپ و کیم جونگ اون در این سال به شدت بالا گرفته بود و بارها بازارهای جهانی را دچار تحول ساخت. ناآرامی در خاور دور گرایش به سرمایهگذاری در بازار فلز زرد را افزایش میداد و قیمت طلا همجهت با موشکهای آزمایشی به بالا جهش میکرد. تهدید متقابل سران دو کشور نیز به رشد ارزش اونس منجر میشد. در واقع، بخش قابل توجهی از تقویت ۱۳ درصدی قیمت اونس در سال ۲۰۱۷ به بحران کرهشمالی تعلق داشت. اما سال ۲۰۱۸ با سیگنال متفاوت از سوی کاخ «اون»، سئول و کاخ سفید آغاز شد. حضور تیم مشترک دو کره در المپیک زمستانی، بهبود روابط سئول-پیونگیانگ و در آخر علامت مثبت ترامپ برای دیدار با رهبر کرهشمالی معادلات پیشین را به کل تغییر داد.
ترامپ اولین رئیسجمهوری ایالاتمتحده نیست که از سوی پیونگیانگ به میز مذاکره دعوت شده است؛ اما نام او بهعنوان اولین رئیسجمهور آمریکا که پاسخ مثبت به نامه دعوت کرهشمالی داده، ثبت شد. پیش از این بیل کلینتون، جورج بوش پسر و باراک اوباما دعوتنامه پیونگیانگ را دریافت اما رد کرده بودند؛ بنابراین ترامپ این بار در نقش پیشرو ظاهر شده است. کارشناسان بسیاری در رابطه با نتیجه مذاکرات با بدبینی یا خوشبینی اظهارنظر کردهاند؛ اما آنچه بیشتر مورد بحث واقع شده، تاریخچه توافقهای بینالمللی که یک سوی آن به کرهشمالی اتصال داشته، هستند. کرهشمالی توافقهای بینالمللی سالهای ۱۹۹۴ و ۲۰۰۲ را زیر پا گذاشته و ممکن است این بار نیز مذاکرات احتمالی را رعایت نکند. با این حال، نشستن رهبر کره شمالی و رئیسجمهوری آمریکا دور میز مذاکره، نشان از فروکش تب تنشهای میان این دو کشور است و تاثیر ناشی از این شرایط غیرقابل انکار خواهد بود. کاهش احتمال بروز درگیری نظامی مهمترین جلوه را به خود اختصاص داده است. بازارهای جهانی با افت ریسک درگیری نظامی دو کشور نیاز به ذخایر امن مانند طلا و ین را کاهش میدهد؛ بنابراین یکی از عوامل اثرگذار بر رشد قیمت فلز زرد طبق این سناریو محدود خواهد شد.
خاموشی صدای مخالف در کاخ سفید؟
استعفای «گری کوهن» مشاور ارشد اقتصادی دونالد ترامپ، نااطمینانی را به اتمسفر اقتصادی آمریکا بازگردانده بود. بروز این نااطمینانی شاخص دلار را تحتفشار قرار داد و بدترین روز ارز ایالاتمتحده در طول ۳ هفته گذشته را رقم زد. جدایی کوهن بازخوردهای متفاوتی را به دنبال داشت که بیشتر به سمت نگرانی گرایش داشتند. استعفای مشاور ارشد اقتصادی به درگیری وی با رئیسجمهوری آمریکا در رابطه با سیاست تعرفهگذاری مربوط میشد. کوهن به صراحت با اعمال تعرفههای سنگین مخالف بود و تلاش زیادی برای کاهش وزن حمایتگرایی انجام داد؛ اما رایزنیها و مخالفتهای او در زمان حضور وی در کاخ سفید به نتیجه نرسیدند. شکست کوهن از ترامپ در نهایت منجر به استعفای او شد. این کنارهگیری نشان از تداوم حمایتگرایی به سبک ترامپ داشت؛ اما فشارهای بینالمللی شدت صوت مخالف مشاور ارشد را تقویت کردند تا در نهایت اندکی از شدت حمایتگرایی افراطی کاسته شود. خروج کوهن منجر به تضعیف دلار و رشد نزدیک به ۷/ ۱ درصدی اونس طلا شده بود.
۲ جبهه علیه حمایتگرایی افراطی
انتشار خبر تعرفهگذاری از سوی ترامپ، والاستریت و سایر بازارهای سهام را دچار ریزش کرده بود؛ اما در طول هفته گذشته افزایش فشارها علیه حمایتگرایی کاخ سفید در دو جبهه منعکس شدند. از یکسو، گری کوهن بهعنوان مشاور ارشد اقتصادی ترامپ پس از مخالفت شدید از سمت خود استعفا داد و از سوی دیگر، اتحادیه اروپا و سران سیاسی کشورهای ذیضرر اعتراضات خود را یکی پس از دیگری نشان دادند. والاستریت پس از آنکه سیگنال کاهش شدت اعمال تعرفه برای کانادا و مکزیک مخابره شد، روند صعودی خود را از سر گرفت.
نظرات