سوخت‌گیری «آتی» برای۹۷
محمدحسین بابالو
بازار آتی سکه در بورس کالا در سال گذشته شرایط جذابی را تجربه کرد؛ اگرچه در نیمه اول امسال شاهد بازار کم رونقی بودیم ولی تکانه‌های قیمت دلار و افزایش بهای سکه گویی روحی جدید در کالبد این بازار دمید و شاهد افزایش محسوس حجم معاملات و رشد قیمت‌ها بودیم. این شرایط خود به معنی آن است که آرامش این بازار یا هر بازار مشابه دیگری دلیلی بر ضعف بازار نبوده و نیست زیرا ممکن است تغییراتی جدی را در پس پرده خود نهفته داشته و با چند محرک موفقیت‌های بزرگی را ثبت کند. به‌عنوان مثال خرید در اوایل سال گذشته و فروش در اواسط یا اواخر آن با فرض ابزارهای اهرمی در بازار آتی به درآمدزایی‌های اعجاب‌آوری منجر شد که قطعا گوی سبقت را از تمامی بازارهای رقیب ربوده است.
اتخاذ موقعیت خرید در اوایل سال و حتی صبر و نظاره و تحویل فیزیکی در اواخر بازار دقیقا همین چهره را ترسیم می‌کند اگرچه این ادعا بیش از حد حالت تئوریک دارد ولی در سال‌های گذشته به ابزار بزرگی برای درآمدزایی‌های برجسته بدل شده بود و در سال جاری هم، چنین رویکردی تجربه شد. شاید زمان‌های بسیاری نیاز باشد تا چنین وضعیتی باز هم در بازار آتی خودنمایی کند؛ مخصوصا با این پیش‌فرض که قیمت‌های فعلی در سطوح بسیار بالایی قرار داشته و همچنین آرامش قیمتی به امید رشد نرخ‌هایی جذاب زمانبر خواهد بود. همین مطلب نشان می‌دهد که بازارهای مغفول اغلب بیشترین فرصت رشد قیمت‌ها را در میان‌مدت و درازمدت از آن خود می‌کنند بنابراین توجه به پتانسیل‌های احتمالی در بازارهای مختلف و رصد مداوم بازارها را باید یک اصل به شمار آورد.
در سال جاری تا هفته منتهی به ۲۵ اسفندماه حجم قراردادهای آتی در بورس کالا ۴ میلیون و ۱۹۱ هزار قرارداد بوده که این رقم به نسبت مدت مشابه سال قبل از رشد ۳۲ درصدی برخوردار بوده است؛ اگرچه در نیمه دوم امسال حجم معاملات بیشتری به ثبت رسید. ارزش معاملات آتی سکه در این بازار نیز نزدیک به ۶۵ هزار میلیارد تومان بوده که این رقم را باید یک رکورد برای این بازار برشمرد آن هم در شرایطی که به نسبت سال قبل از رشدی ۶۷ درصدی برخوردار بوده است. اهمیت رقم ۶۵ هزار میلیارد تومانی از آن جهت بسیار برجسته است که بخش اعظم معاملات در بورس کالا را به خود اختصاص داده و بخش مهمی از بازارهای داخلی در کشور را در بر می‌گیرد اگرچه این رقم معاملاتی نقش مهمی در اقتصاد کشور بر جای نمی‌گذارد که آن هم دلایل خاص خود را دارد. در صورت تداوم این رشد معاملاتی در سال آینده باید گفت که بازاری بسیار جذاب رقم می‌خورد؛ اگرچه نیمه ابتدایی سال آینده احتمالا حجم معاملات بیشتری به ثبت می‌رسد.
دورنمای بازار آتی در نیمه اول ۹۷
دورنمای بازار آتی در سال آینده تا حدودی مبهم است ولی برخی داده‌های تأثیرگذار در این بازار می‌تواند سمت و سوی معاملاتی آن را شفاف‌تر جلوه دهد اگرچه ریسک‌های بسیاری برای سال آینده متصور است. برای بررسی وضعیت معاملاتی در سال آینده در ابتدا باید داده‌های محرک اصلی در سال جاری را با دقت مورد بررسی قرار دهیم.
آرامش معاملاتی در ابتدای سال ۹۶ با حجم نسبتا پایین معاملات هفتگی در شرایطی ثبت شد که دلار با آرامش نرخ همراه بود اگرچه نوسان محدودی در بهای جهانی طلا مشاهده می‌شد. این دو نکته نتوانست نوسان قیمت‌های شدیدی را در این بازار ایجاد کند ولی تا زمانی که اولین تکانه‌های رشد قیمت دلار در بازار داخلی دیده شد گویی بازار آتی سکه از یک قفس معاملاتی رها شده و جرقه‌های بزرگی را در نرخ و حجم معاملات تجربه کرد. البته در سال‌های گذشته نوسان بهای جهانی طلا توانسته بود به محرک بازار آتی بدل شود ولی می‌توان این‌گونه عنوان کرد که بازار آتی در فراز و فرودهای قیمتی خود بیش از قیمت طلای جهانی، از دلار تبعیت کرده است. این ادعا را باید با یک ابهام ارائه کرد زیرا در رشد قیمت‌های جهانی اغلب شاهد رشد بهای دلار هم بودیم یعنی نمی‌توان به صراحت یک داده قیمتی را بر دیگری برتری داد مگر آن‌که حجم تأثیرگذاری آن بیشتر باشد. همین وضعیت به معنی آن است که بازار آتی اولویت اول خود را در دلار و اولویت دوم را در بهای طلای جهانی جست‌وجو می‌کند، اگرچه در نهایت قیمت سکه نقدی است که چراغ راهنمای اصلی بازار آتی محسوب خواهد شد.
برای سال آینده باید گفت که اگرچه بازار به فکر رشد قیمت دلار است، ولی تا زمانی که تکانه‌های تورمی در بازارهای داخلی مشاهده نشده، نمی‌توان به رشد قیمت دلار خوش‌بین بود؛ مخصوصا در شرایطی که نرخ‌های فعلی هم به اندازه کافی بالا هست و بسیاری از بازارها آن را هنوز هم به رسمیت نمی‌شناسند. البته بازگشت تورم نیز شاید اتفاق بیفتد، بنابراین شاید بتواند قیمت دلار را رقمی نزدیک به ۵ درصد به این دلیل افزایش دهد ولی با فرض ورود قیمت دلار به یک فاز بالاتر، فضای چندانی برای رشد مجدد آن وجود نداشته و بازار در نهایت مجبور است قیمت‌هایی شاید ۵ تا ۷ درصد بالاتر از نرخ‌های فعلی را برای سال آینده بپذیرد اگرچه این سیگنال هم با تقویت رشد اقتصادی و افزایش بیشتر آرامش در بازار، به یک ثبات نسبی خواهد رسید. تمامی این موارد حداکثر در ۴ ماه ابتدایی سال آینده خودنمایی خواهد کرد بنابراین سوخت‌گیری دائمی بازار آتی از نوسان قیمت دلار را نباید به‌عنوان یک عرف معاملاتی به شمار آوریم. تحریک بازار آتی از سمت دلار تاریخ مصرف محدودی خواهد داشت و بازار به سرعت خود را با نرخ‌های موجود وفق می‌دهد. این در حالی است که رشد قیمت طلای جهانی هم در ماه‌های آینده اگرچه محتمل خواهد بود ولی چندان قدرتمند ظاهر نمی‌شود مگر آن‌که رخدادهای ژئوپلیتک یا تغییراتی جدی در بازارهای کالایی رخ دهد که این احتمال هم با فرض قیمت‌های بالای موجود، تا حدودی خوش‌بینانه است.
بازار آتی در دو فاز
تجمیع موارد فوق بازار آتی را در سال آینده در دو فاز مختلف ترسیم می‌کند یعنی فاز اول رونق معاملات و ادامه حجم معاملات جذاب فعلی و دیگر ورود بازار به یک فاز آرامش و احتمال خروج سرمایه‌گذاری از این بازار مخصوصا در شرایطی که در ماه‌های اول سال جاری بسیاری از معامله‌گران به دروگری در این بازار مشغول بوده‌اند؛ رخدادی که در گذشته نیز تجربه شده و احتمال وقع آن در سال آینده و مخصوصا در ماه‌های ابتدایی تابستان وجود خواهد داشت. تمامی این موارد در شرایطی پیش بینی می‌شود که ریسک‌های جدیدی در این بازار محقق نشود و شرایط عادی بازار و حتی با دلار بالاتر از ۵ هزار تومان نیز تجربه شود.
پتانسیل ریسک‌های ژئوپلیتیک را باید جدی گرفت مخصوصا در وضعیتی که غرب آسیا شرایط متعادلی نداشته و حتی رقابت‌های تجاری از فاز منطقی آن به سمت جنگ‌های تجاری به حرکت درآمده است. این وضعیت در صورت تزریق تهدیدات اقتصادی به بازارهای سهام و حتی کم‌تأثیربودن اقدامات ترامپ درخصوص تقویت اقتصاد آمریکا چیزی شبیه به یک بحران بی‌اعتمادی جدید را رقم خواهد زد که تکانه‌های اصلی آن بیش از سایر بازارها، به نفع بازار جهانی طلا تمام می‌شود مخصوصا در وضعیتی که حجم تولید معدنی طلا ثابت بوده، تقاضای فیزیکی آن افزایش یافته و همچنین این بازار تجربه نرخ‌های رؤیایی سال‌های گذشته را در کارنامه خود نهفته دارد. اوج تأثیرگذاری این سیگنال‌ها ممکن است در تابستان سال آینده خودنمایی کند ولی ورود جهان به تهدیدات استراتژیک نه زمان می‌شناسد و نه پیش بینی و ممکن است سریع‌تر از حد انتظار نیز محقق شود ولی حجم تأثیرگذاری آن بر بازار آتی به این بستگی خواهد داشت که آیا با نوسان قیمت دلار و تزریق سکه در بازار همخوانی دارد و یا خیر.
این خبر را به اشتراک بذارید!
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات