دنیای اقتصاد : ین ژاپن تنها ارز معتبر دنیا لقب گرفته که در برابر فشار ناشی از تقویت شاخص دلار مقاومت کرده است. سال ۲۰۱۸ میلادی برای بازارهای جهانی، پرنوسان و مملو از نااطمینانیهای اقتصادی سپری شد؛ با این حال، ین موقعیت خود را در برابر دلار حفظ کرد. بهنظر میرسد سرمایهگذاران از میان ذخایر امن موجود برای شرایط پرنوسان، توجه ویژهای به ارز ژاپنی نشان دادهاند. در حالی که شاخص دلار با افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو حمایت میشود، ارزهای رایجی مانند یورو، پوند و دلار کانادا سیر نزولی به خود گرفتهاند؛ اما ین همچنان برتری نسبی سالجاری خود را نگه داشته است.
تقویت شاخص دلار از ماه آوریل کلید خورد. یورو (مانند بسیاری از ارزهای رایج دیگر مانند کرون سوئد و دلار کانادا) در سالجاری میلادی در برابر ارز آمریکا بالغبر ۵/ ۳ درصد تضعیف شده است؛ اما ین ژاپن با اینکه از اوج فاصله گرفته، همچنان در محدوده مثبت سیر میکند. نرخ برابری دلار به ین نزدیک به ۶/ ۱۱۰ در حال حرکت است که از برتری ۲ درصدی ارز ژاپنی ظرف سالجاری میلادی حکایت دارد. با این اوصاف، پتانسیل منحصربهفرد ین بیش از پیش توجه سرمایهگذاران را به خود جلب کرده است. در واقع، ین جایگاه خود را به عنوان مکان امن سرمایهگذاری در شرایط بحرانی و پرنوسان تثبیت کرد. معاملهگرانی که در پی کسب سود مطمئن از بازار جهانی ارز هستند، از بازار مبتنی بر داراییهای دیگر عقبنشینی کردهاند و به همین دلیل، ین ظرف چند روز اخیر برخلاف ذخایر امن دیگر تقویت شده است. ۳ مولفه نقش پشتیبان ارز ژاپن را در شرایط فعلی بر عهده دارند. اولین عامل تقویتکننده، مازاد حساب جاری بزرگ ژاپن است. صندوق بینالمللی پول، حجم مازاد حساب جاری تا انتهای سال ۲۰۱۸ میلادی را ۸/ ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور پیشبینی کرده است. این عامل زمانی اهمیت مییابد که سرمایهگذاران همزمان با تجربه شرایط غیرعادی به دنبال اقتصادهای بدون کسری به عنوان پناهگاه مالی میگردند. با توجه به اینکه ژاپن نسبت به تشدید تنشهای تجاری میان آمریکا و شرکای تجاریاش مقاومت مناسبی نشان داده، نقش این عامل بیش از پیش اثرگذار خواهد بود. دومین مولفه، ورود بانکهای مرکزی دنیا به سیکل انقباضی است. زمان محتمل افزایش نرخ بهره از سوی بانک ژاپن بعد از بانکهای مرکزی دیگر پیشبینی شده که منجر به کاهش حساسیتها نسبت به چرخش پولی خواهد شد. سومین نشانه موجود به وضعیت ارزشگذاری ین نسبت به ارزهای دیگر مربوط میشود. ارزش واقعی ین از سوی موسسههای مالی بینالمللی، بالاتر از نرخ اسمی است که در حال حاضر معاملات براساس آن انجام میشود. بنابراین دست سیاستگذاران پولی این کشور برای تنظیم نرخ ارز این کشور باز خواهد بود. دویچهبانک در مدلسازی ارزی خود، ۳۱ ارز مهم دنیا را ارزشگذاری کرده است. نتیجه این پژوهش، ارزانترین ارز را ین ژاپن نشان میدهد. البته یک خطر عمده نیز در سناریوهای مطرحشده برای ین به چشم میخورد. روند تقاضای سرمایهگذاریهای پرریسک و پربازده در ماههای اخیر افزایش قابلتوجهی را تجربه کرده که میتواند با بازدهی مطمئن اما محدود ین رقابت کند.
تعرفههای اروپایی علیه آمریکا
اقدامات تجاری تلافیجویانه اتحادیه اروپا علیه آمریکا از دیروز به جریان افتاد. سقف تعرفههای گمرکی تازه برای واردات محصولات آمریکایی ۸/ ۲ میلیارد یورو در نظر گرفته شده است. این تصمیم یک هفته قبل با رای موافق تمامی ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا به تصویب رسیده بود. واکنش اتحادیه اروپا به حمایتگرایی کاخ سفید با وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات از ایالات متحده در ۲ مرحله طراحی شده است. در صورت اجرای مرحله دوم، تعرفههای گمرکی تا سقف ۶/ ۳ میلیارد یورو افزایش خواهد یافت. بازارهای جهانی که در روزهای اخیر تحتالشعاع تشدید اقدامات تجاری کشورهای مختلف علیه یکدیگر قرار گرفته، واکنش چندانی به مقابله اروپا نشان نداد. به عقیده تحلیلگران، واکنش رسمی از سوی کاخ سفید میتواند تاثیر تصویب تعرفههای اروپا را افزایش دهد. تاثیر جنگ تجاری بر بازارهای جهانی منجر به نزول سراسری در بازار جهانی سهام شده بود. هرچند جهت بازارهای سهام تغییر قابلتوجهی را تجربه نکرد؛ اما تقابل اروپا اندکی از زیان بورس لندن و فرانکفورت را پوشش داد.
نفوذ سیاست پولی آمریکا در بازارها
افزایش نرخ بهره آمریکا در سال ۲۰۱۸ میلادی منجر به رشد بازدهی اوراق قرضه خزانهداری آمریکا شده و سرمایهگذاران را از ورود به بازار بدهیهای پرریسک بازارهای نوظهور بازداشته است. آرژانتین، برزیل و ترکیه بیشترین زیان را از سیاستهای پولی فدرال رزرو متحمل شدهاند. در آسیا نیز بانکهای مرکزی هند، اندونزی و فیلیپین بهمنظور جلوگیری از فشار تقویت شاخص دلار و حمایت از پول ملی خود، نرخ بهرهشان را افزایش دادهاند. ارزش پزو فیلیپین از ژانویه تاکنون ۷ درصد کاهش داشته و به پایینترین سطح در ۱۲ سال اخیر رسیده است. ارزش پول ملی هند و اندونزی نیز ظرف ماههای اخیر افت شدید را تجربه کردهاند.
تداوم ضعف حمایت از طلا
قیمت طلا که روز چهارشنبه به پایینترین سطح خود در ۶ ماه اخیر رسیده بود، پنجشنبه با افزایش نسبی روبهرو شد؛ اما نتوانست فاصله چندانی از کف قیمت بگیرد. به اعتقاد تحلیلگران اقتصادی، تشدید تنشهای تجاری میان آمریکا و چین موجب نگرانیهای گستردهای در بازارهای بینالمللی شده است. «جرومی پاول»، رئیس فدرال رزرو آمریکا از روند تدریجی افزایش نرخ بهره در طول ماههای آتی خبر داده بود. «ماریو دراگی»، رئیس بانک مرکزی اروپا ضمن تاکید بر ثابت ماندن نرخ بهره منطقه یورو تا سال آینده میلادی، تخمین تاثیر تنشهای تجاری بین آمریکا و اروپا بر سیاستهای پولی را در شرایط فعلی ناممکن توصیف کرد. «هیروهیکو کورودا»، رئیس بانک مرکزی ژاپن نیز معتقد است در صورت تشدید جنگ تجاری بین آمریکا و چین، اقتصاد ژاپن به شدت آسیب خواهد دید. طلا برای ششمین روز متوالی تا مبادلات بعد از ظهر دیروز افت قیمت را تجربه کرد. این افت قیمت از جمعه هفته گذشته آغاز شد. فلز زرد پس از لمس قیمت ۱۳۰۵ دلاری به ازای هر اونس، روانه سطوح پایینتر شد. سیر نزولی قیمت طلا به اعتقاد تحلیلگران تحتتاثیر تقویت دلار شکل گرفت. با وجود اینکه تشدید تنشهای تجاری به معنای بروز نااطمینانی در بازارهای جهانی محسوب میشود و در حالت طبیعی با تقویت گرایش سرمایهگذاران به سمت ذخایر امن همراه خواهد شد؛ اما واکنشها برای فلز زرد با این قاعده کلی منطبق نیست.
نظرات