دنیای اقتصاد : اعضای فدرال رزرو در رابطه با روند افزایش نرخ بهره تا سال آینده میلادی نظرات مختلفی دارند. یک گروه رشد تدریجی را گزینه درست و گروه دیگر توقف این برنامه را الزامی مطرح میکنند.
واگرایی عقاید در فدرال رزرو
رشد تدریجی نرخ بهره
لائل برینارد، عضو هیات هفتنفره مدیران ارشد فدرال رزرو آمریکا تداوم روند تدریجی رشد نرخ بهره را تا ۲ سال آینده مناسب میداند. برینارد که مانند «جی پاول»، رئیس فدرالرزرو، میانهرو محسوب میشود، روند تدریجی ۲۴ماهه را بدون نگرانی در خصوص افزایش هزینه وامها و تاثیر آن بر روند رشد اقتصاد آمریکا توصیف کرد. براساس این روند نرخ بهره تا ۲سال آینده به بالای ۹/ ۲درصد خواهد رسید. با توجه به قدرت اقتصادی فعلی آمریکا، نرخ بیکاری ۹/ ۳درصدی و لمس نرخ تورم هدف ۲ درصدی که در شرایط تثبیت قرار دارد، فدرال رزرو برای تداوم سیاست افزایش نرخ بهره از پشتوانه مناسبی برخوردار است. همانطور که برینارد در مصاحبه خود اشاره کرد، اظهارات جرومی پاول، سکاندار فدرال رزرو در نشست «جکسونویل» نیز با تکیه بر شاخصهای مثبت اقتصادی، روند انقباضی، طبق برنامه رشد تدریجی نرخ بهره ادامه خواهد یافت. برینارد با اشاره به طرحهای تورمزای رئیس جمهوری از جمله قانون کاهش مالیاتها میگوید: تقویت بودجه زیرساختها و افزایش سقف هزینههای دولت (کسری بودجه) با رشد نرخ بهره و رسیدن به نرخ خنثی (طبیعی) جبران خواهد شد. زمانی که نرخ بهره خنثی در اقتصاد جریان داشته باشد، با افزایش آن تغییری در روند قیمتهای کالایی ایجاد نمیشود. در این سطح تغییری در روند هزینهها ایجاد نمیشود. افزایش نرخ بهره خنثی از آنجا که منجر به نوسانات معمول در پروسه انقباضی یا انبساطی نمیشود، فضای مانور سیاستگذاران (سقف افزایش نرخ بهره) را گسترش میدهد. همزمان با اختلافنظرهای کارشناسان در رابطه با شدت انقباض پولی در ایالات متحده، سیاستهای حمایتگرایانه فعلی و تمرکزی که دولت ترامپ بر افزایش رشد اقتصادی، کاهش کسری بودجه و حمایت از بازار سهام دارد، احتمال طولانیتر شدن بازه زمانی انقباضی تا رسیدن به یک سقف مشخص نیز وجود دارد. انتقاد ترامپ از شتاب زیاد رشد نرخ بهره نیز امکان کندتر شدن این فرآیند را در نیمه اول سال ۲۰۱۹ در پی خواهد داشت. سرمایهگذاران در حال حاضر نسبت به این موضوع که فدرال رزرو در سال ۲۰۱۸ میلادی حداکثر ۴ نوبت افزایش نرخ بهره را ثبت خواهد کرد تردید ندارند. با این حال، انقباض پولی منجر به کندی رشد اقتصادی میشود؛ بنابراین سال آینده تعداد دفعات رشد نرخ کمتر خواهد شد. شاید تنها شاهد یک یا دو نوبت افزایش نرخ بهره در سال ۲۰۱۹ میلادی باشیم. فدرال رزرو در چشمانداز بازار ماه ژوئن، سه مرحله افزایش نرخ بهره را برای سال آینده پیشبینی کرده بود. حال باید دید در نشست ماه سپتامبر چند نوبت در نمودار «داتپلات» (نمودار چشمانداز کمیته بازار آزاد از نرخ بهره در میانمدت) به ثبت خواهد رسید.
ساز مخالف در فدرال رزرو
اظهارات برینارد منجر به واکنش «جیمز بولارد»، رئیس فدرال رزرو در شعبه ایالت سنتلوئیس شد. بولارد برخلاف اظهارات برینارد تصمیم صحیح برای فدرال رزرو را توقف روند افزایش نرخ بهره عنوان کرد. بولارد تغییر روند برخی از شاخصها همزمان با تغییر سیگنال حاصل از بعضی دیگر از معیارهای استاندارد بعد از بحران مالی دهه گذشته را دلیل محکمی برای توقف و تامل در سیاستگذاری توصیف کرد. بولارد در یک جمله رویکرد خود را در خصوص سیاستگذاری صحیح ارائه کرد: «کاهش نرخ بیکاری و رشد سریع اقتصاد لزوما به افزایش نرخ تورم ختم نخواهد شد.»
نرخ بهره کوتاهمدت ۲۴ درصدی در ترکیه
بانک مرکزی ترکیه برخلاف رویکرد رجب طیب اردوغان دومین تمرد جدی ظرف پنج ماه اخیر از سیاستهای اقتصادی دلخواه وی را با افزایش ۲۵/ ۶ درصدی نرخ بهره (نرخ سود بازخرید شبانه با سررسید هفتگی) و ثبت نرخ سود ۲۴ درصدی نشان داد. لیر ترکیه در برابر دلار آمریکا به پشتوانه انقباض پولی انجام شده بالغبر ۴ درصد تقویت شد. البته سرمایهگذاران خارجی بیشتر بهدنبال سیگنالی مبنیبر استقلال بانک مرکزی بودند که تا حدودی مخابره شد.
نظرات