تراژدی «روز آخر» در بازار آتی
محمدحسین بابالو
هفته گذشته را می‌توان دوره‌ای تراژیک در بازار آتی به شمار آورد زیرا رخدادهای متضاد و متناقض بسیاری به ثبت رسیده و شاهد تغییر جهت کلی بازار بین ابتدا، اواسط و انتهای بازار بودیم. این شرایط اگرچه با سقوط آزاد قیمت‌ها در روز آخر معاملات رو به رو شد ولی افراد بسیاری را منتفع و افراد دیگری را متضرر ساخت.
این شرایط را می‌توان تراژدی روز پایانی بازار به شمار آورد اگرچه این وضعیت تفاوت عمیقی با واقعیت‌های معاملاتی در بازار آتی ندارد. باید بپذیریم که بازار آتی، بازاری بر پایه تحلیل، خوش بینی‌ها و بدبینی‌های اهالی بازار است که با فرض خاصیت اهرمی آن، موقعیت‌های کسب سود و زیان بزرگی را به همراه خواهد داشت. رشد نسبی قیمت‌ها در هفته‌های اخیر در نهایت موجب شد تا سقوط آزاد قیمت‌ها در پایان هفته گذشته به ثبت برسد که البته همین رخداد نیز با فرض نوسان قیمت‌ها در بازار نقدی حتی قابل توجیه است. وجود حباب قیمتی در بازار نقدی سکه موجب شد تا نرخ‌های آتی نیز از رشد قیمت‌ها تاثیر بپذیرند اما با افت قیمت‌های نقدی سکه، افت نرخ در بازار آتی نیز شتاب بیشتری به خود گرفت. این موارد موجب شد تا نگاه‌ها به بازار آتی تغییر کند اگرچه انتقادات مختلفی نیز به ثبت رسید اما ذات بازار آتی به گونه‌ای است که مستعد بسیاری از رخدادهای متنوع، متضاد و حتی تراژیک بوده و هست.
رکوردشکنی حجم معاملات
در هفته گذشته شاهد بودیم که رکورد حجم معاملات هفتگی قراردادهای آتی سکه در سال جاری شکسته شد، به‌طوری‌که شاهد داد و ستد ۲۱۷ هزار و ۷۹۵ قرارداد آتی در بورس کالا بودیم که با فرض هر قرارداد معادل ۱۰ سکه، بیش از ۲ میلیون سکه آتی مورد معامله قرار گرفت. رخدادی که قطعا در مقایسه با بازار نقدی از وسعت بالاتری برخوردار بوده است. در هفته گذشته حجم معاملات ۶۱ هزار و ۳۲۳ قرارداد افزایش یافت که نشان دهنده رشد ۱۹/ ۳۹ درصدی داد و ستد آتی در مقایسه با هفته قبل از آن بود. این در حالی بود که متوسط حجم قراردادهای هفتگی در سال جاری ۵۶ هزار و ۲۴۶ قرارداد بود که نشان می‌دهد در هفته قبل حجم معاملات ۸۷/ ۳ برابر متوسط سال جاری بوده است. همچنین در طول هفته قبل جمعا بیش از ۷ هزار نفر – قرارداد به ثبت رسیده که باز هم رکوردی مهم در سال جاری به شمار می‌آید.به‌عنوان مثال در هفته‌های جذاب پیشین این رقم حداکثر در سطوحی بیش از ۶ هزار نفر – قرارداد قرار داشته که باز هم رکورد مهمی به شمار می‌آید که نشان دهنده ورود افراد بیشتری به این بازار است که خود به معنی تزریق بیشتر نقدینگی به بازار آتی خواهد بود. تعداد بالای موقعیت‌های باز در این بازار نیز خود نشان دهنده تقابل بیشتر عرضه و تقاضاست.
آمارهای هفته گذشته نشان می‌دهد
۷۲۹۱ فروشنده در برابر ۷۶۶۷ خریدار ایفای نقش کرده‌اند که این سیگنال نشان‌دهنده جذابیت فروش است اگرچه ورود فعالان جدید هم خود سیگنال مهمی به شمار می‌رود. توجه به تنها همین رقم نشان می‌دهد که گویی فعالان برجسته تر در بازار میل به فروش داشته‌اند اگرچه این نکته تنها یک احتمال است.در سال گذشته رکورد ارزش معاملات را می‌توان در هفته منتهی به ۱۸ دی ماه و ثبت داد و ستد بیش از ۲۵۵ هزار قرارداد جست‌وجو کرد که پس از این رکورد معاملاتی، هفته گذشته را می‌توان در رتبه دوم به شمار آورد. البته در آن بازه زمانی شاهد افت جدی حجم معاملات بودیم که ممکن است در بازار آتی باز هم تکرار شود. البته در آن بازه زمانی هم نزدیک به ۸ هزار نفر در بازار آتی فعال بودند که از حجم و تعداد فعالیت‌ها در هفته گذشته بیشتر بود.
فراز و فرود قیمت‌ها
در هفته‌های اخیر نوسان قیمت‌ها در بازار آتی از رشدی نسبی برخوردار بوده تا جایی که می‌توان یک ماه اخیر را به‌صورت کلی زمانی برای افزایش قیمت‌ها به شمار آورد. همین رشد ممتد نرخ خود دلیلی مهم برای تعدیل نرخ بوده که در پایان هفته گذشته، قیمت‌ها به‌صورتی جدی وارد یک فاز افت قیمت شد که موجب ثبت یکی از کاهش قیمت‌های بزرگ در بازار آتی شد. رشد ممتد نرخ در روزهای اخیر، کاهش قیمت‌ها در بازار نقدی در روز پنج‌شنبه، تغییر ذهنیت فعالان بازار به سمت افت نرخ و همچنین خبرهایی که حکایت از افزایش عرضه سکه در بازار نقدی دارد را می‌توان از دلایل نوسان قیمت‌ها در روزهای اخیر به شمار آورد. البته هنوز هم روند نوسان قیمت‌ها از رشد متوسط نرخ در طول هفته گذشته خبر می‌دهد ولی سررسید دی ماه سال جاری به‌عنوان نزدیک ترین سررسید که تاثیرپذیری بیشتری از قیمت‌های نقدی دارد، در طول هفته گذشته با افت قیمت رو به رو شد و سایر سررسیدها هنوز هم رشد قیمتی را نشان می‌دهد. سررسید دی ماه ۹۶ در طول هفته گذشته (فاصله بین ابتدا و انتهای هفته قبل) از کاهش ۷۴/ ۰ درصدی برخوردار بوده ولی سررسید تیر ۹۷، باز هم رشد قیمت ۲۸/ ۲ درصدی را نشان می‌دهد. این نوسان قیمت‌ها شاید احتمال فعالیت‌های آربیتراژی در بازار آتی را به ذهن متبادر سازد یعنی کاهش قیمت‌ها در سررسیدهای نزدیک و تقویت بیشتر نرخ در سررسیدهای طولانی تر همچون تیر ۹۷ نشان می‌دهد که برخی از فعالان بازار به این شرایط روی آورده‌اند یعنی سرمایه‌های خود را به سررسیدهای طولانی‌تر منتقل کرده که موجب رشد قیمت‌ها شده است. این در حالی است که حجم بالاتر معاملات در سررسید شهریورماه پتانسیل کمتری را برای رشد قیمت‌ها فراهم کرده است. این وضعیت اگرچه در حجم معاملات نیز قابل رهگیری است نشان می‌دهد که فعالان بازار هنوز هم به نوسان قیمت‌ها در بازار آتی خوش بین هستند یعنی این احتمال وجود دارد که سرمایه‌های خود را از این بازار خارج نکنند.نگاهی به نوسان قیمت‌ها نشان می‌دهد که روز چهارشنبه هفته گذشته را می‌توان اوج نرخ در ماه‌های اخیر به شمار آورد که نشان دهنده تجمیع حداکثری سیگنال‌های مثبت در بازار است. با توجه به ذات بازار آتی و تقابل خوش‌بینی‌ها و بدبینی‌ها در کشف نرخ، می‌توان رفتار قیمتی روزهای اخیر را نشانه‌ای مشخص از ذهنیت فعالان بازار به شمار آورد اگرچه به ناگاه شاهد تغییر رویکرد قیمتی در بازار بوده ایم.
آزادی حداکثری معامله‌گری در بازار آتی
هفته گذشته زمانی بسیار مهم در تاریخچه بازار آتی بود زیرا شواهدی به صراحت مشاهده شد که در گذشته تنها با اما و اگر مورد بررسی قرار می‌گرفت. شاید تاثیرپذیری عمیق بازار آتی از بازار نقدی را بتوان یکی از این موارد برشمرد. به‌صورت کلی و بر پایه بررسی‌های میدانی، بازار نقدی را باید چراغ راهنمای اصلی بازارهای آتی دانست که نکته‌ای قابل‌توجه است. در هفته گذشته دقیقا همین شرایط مورد‌توجه قرار گرفت یعنی با سیگنال بازار نقدی، بازار آتی نیز فروریخت.
رشد قیمت‌ها در هفته‌های اخیر نشان‌دهنده جذابیت خرید بود و همین نکته با فرض رفتارهای خاص معامله‌گران و حتی در برهه‌ای از زمان هجمه برای خرید واقعیت‌های رشد قیمتی را نشان داد که دقیقا آینه تمام‌نمای آزادی‌عمل بالای معامله‌گران است. نگاهی به رشد بالای قیمتی در روزها و هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که ورود و خروج سرمایه با فرض ابزارهای اهرمی در بازار مشتقه می‌تواند تاثیرگذاری مهمی بر بازار آتی بر جای بگذارد. این در حالی است که حجم بالای معاملات آتی به صراحت نشان می‌دهد که بازار سکه بسیار جذاب است و البته بخش بزرگی از سفته‌بازها به جای بازار نقدی، در بازار آتی در حال معامله‌گری هستند.این ویژگی یعنی جذب سفته‌بازها و البته فراز و فرود قیمت‌های پیشنهادی آنها یکی از واقعیت‌های بازارهای مختلف است که در بازار آتی برجستگی بیشتری دارد، اگرچه برخی افراد به این سیگنال مهم و آزادی عمل معامله‌گران نقدهایی مطرح می‌کنند. آزادی عمل فعالان بازار خود نکته بسیار مهم و شاید نقطه قوت مهمی در بازار به‌شمار می‌رود که یکی از ویژگی‌های بازار آزاد به‌شمار می‌رود اگرچه حجم بالای معاملات اجازه چندانی برای بازارسازی را به برخی از فعالان خاص در بازار نمی‌دهد. این مطلب واقعیت‌های بازار است که نمی‌توان آن را محدود ساخت زیرا محدودیت‌های اعمالی، سلیقه‌ای و دست‌ساخته اگرچه در پاره‌ای از اوقات جذاب به‌نظر می‌رسد ولی در کل ذات آزادی عمل در بازار را محدود می‌سازد که عواقب جذابی نداشته و ندارد.
نوسان دلار و طلای جهانی
کاهش ارزش دلار در بازارهای جهانی می‌تواند به‌عنوان سیگنالی حمایتی از بازار طلا خودنمایی کند، اگرچه این روند کاهشی با سرعت بیشتر از انتظار محقق شده تا جایی که در فاصله چند روز، کمتر از یک درصد از ارزش دلار آمریکا در مقایسه با سبدی از ارزهای معتبر از بین رفته است. اگرچه در بازارهای جهانی سیگنال اقتصادی مهم برای توجیه این وضعیت دیده نمی‌شود ولی در حاشیه بازارها خبرهای دیگری در جریان است. جروم پاول، رئیس جدید فدرال رزرو اگرچه هنوز تاثیرگذاری واقعی با تغییر برخی رویکردها در بازارها نداشته است ولی هشدار جانت یلن درخصوص آینده بازار و همچنین اجرایی‌شدن سریع‌تر از انتظار افزایش نرخ بهره موجب شده تا نگرانی‌هایی پراکنده در بازارهای جهانی دیده شود. این در حالی است که کارنامه پیشین پاول در رأس وزارت خزانه‌داری آمریکا در دوره بوش پدر نشان می‌دهد که وی به تاثیرگذاری و بازیگری مستقیم در بازارها علاقه‌مند است که البته نگرانی‌هایی را درخصوص ثبات اقتصادی در آمریکا ایجاد کرده که این نگرانی‌ها در نهایت به کاهش ارزش دلار منجر شده است.
این احتمال وجود دارد که حجم تزریق دلار به بازار آمریکا و یا بازارهای جهانی افزایش یابد که از هم اکنون بازارها با کاهش ارزش دلار در برابر این احتمال واکنش نشان داده‌اند. البته رشد نسبی شاخص‌های سهام آمریکا و البته روند افزایشی قیمت‌ها در بازارهای کالایی نشان می‌دهد که جریان رو به رشد فعلی در اقتصاد و بازارها می‌تواند باز‌هم ادامه یابد که نگرانی از نوسان ارزش دلار را کاهش می‌دهد. البته تغییر مورد درخواست ترامپ در فدرال‌رزرو و سیاست‌های اقتصادی کاخ‌سفید احتمال حمایت بیشتر از اقتصاد آمریکا را مطرح می‌کند، اگرچه ذات کاهش ارزش دلار می‌تواند به رشد قیمت‌ها و حتی تقویت تورم در بازار آمریکا منجر شود. با توجه به ثبات نسبی ارزش دلار در بازارهای جهانی در روزهای اخیر پس از کاهش نرخ روزهای قبل می‌توان باز‌هم به ثبات قیمتی امیدوار بود ولی تداوم اما و اگرهای فعلی و روی کار آمدن رئیس جدید فدرال‌رزرو شاید به کاهش بیشتر ارزش دلار کمک کند. این در حالی است که به روزهای پایانی سال میلادی نزدیک می‌شویم و با توجه به جذابیت خرید نقدی در بازارهای مختلف و فصل مسافرت‌های زمستانی در نیمه شمالی جهان و جشن‌های ژانویه شاید افزایش ارزش دلار به‌صورت سنتی بتواند به فاکتوری حمایتی از بازار بدل شود.
همان‌گونه که در هفته‌های گذشته به آن اشاره شد بازار طلا برای کوتاه‌مدت در مسیر رشدی نسبی قرار گرفته و البته این شرایط در هفته‌های اخیر خودنمایی می‌کند اگرچه روند افزایشی نرخ با برخی شکست‌های مهم قیمتی همراه بوده ولی نوسان نرخ به‌صورت کلی نشان‌دهنده جذابیت بازار برای کوتاه‌مدت است. با توجه به روند افزایشی قیمت‌ها در بازارهای کالایی و سهام و جریان مثبت اقتصادی در روزها و هفته‌های پایانی سال ۲۰۱۷ می‌توان گفت که این روند افزایشی اگرچه در کوتاه مدت قابل رهگیری است ولی به یک فاز تعدیل نرخ نیاز دارد ولی پس از آن باز‌هم جریان افزایشی جدیدی ایجاد خواهد شد که از هم‌اکنون نمی‌توان در مورد شدت و ضعف و توانمندی آن اظهارنظر قاطعی داشت زیرا داده‌های تاثیرگذار متفاوتی بر این بازار اعمال نفوذ می‌کنند. به‌نظر می‌رسد روند نوسان قیمت‌های جهانی طلا به‌صورت کژ دار و مریز در روزها و حتی هفته‌های آینده خودنمایی خواهد کرد.
این خبر را به اشتراک بذارید!
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات