سیگنال‌های جدید برای بازار آتی
محمدحسین بابالو
نوسان قیمت‌ها در بازار آتی ادامه دارد تا جایی که نمی‌توان یک روند مشخص قیمتی را برای این بازار در‌نظر گرفت اگرچه میل به رشد نرخ را می‌توان در تار و پود این بازار مورد بررسی قرار داد؛ جرقه‌های رشد قیمتی در بازار نقدی سکه و البته شنیده‌ها از حجم عرضه سکه در بازار داخلی، مواردی است که بیشترین تاثیر را بر این بازار برجا گذاشته است، اگرچه اصلاح قیمتی و تعادل نرخ در بازار نقدی به معنی بزرگ‌ترین حمایت از نوسان قیمت‌ها در بازار آتی خواهد بود.
نگاهی عمومی به وضعیت معاملات در بازار آتی نشان می‌دهد که این بازار مهم از روزهای سخت خود و پایین بودن حجم معامله گذر کرده و به شرایط متعادل و شاید ایده‌آلی از لحاظ حجم معاملات وارد شده است. این در حالی است که این بازار بیشترین تاثیرپذیری را از بازار نقدی سکه داشته و محوریت اصلی قیمت‌گذاری نیز همین سیگنال مهم محسوب می‌شود. حال در شرایطی که بازار نقدی سکه آزادانه در حال قیمت‌گذاری است و بازار آتی نیز در همین مسیر و البته با ضرایب تعدیل خاص خود به مسیر حرکت قیمتی ادامه می‌دهد شاید بتوان وضعیت فعلی را زمانی برای رهگیری رخدادهای زیرپوستی در بازارهایی به‌شمار آورد که تاثیر مستقیمی بر قیمت‌ها در بازار آتی و حتی بازار نقدی سکه دارند. البته باید به این نکته به صراحت اشاره کرد که داده‌های زیرپوستی در بازار سکه را باید دلایل اصلی در نوسان نرخ در بازار آتی به‌شمار آورد و تا زمانی که این بازار به‌صورت متعادل و با شرایط عادی مورد معامله واقع نشود، این وضعیت ادامه می‌یابد.
نوسان قیمت‌ها در هفته گذشته در بازار آتی از یک روند عمومی تبعیت نکرد و بازار با توجه به سیگنال‌های روزانه‌ای که از بازار نقدی سکه دریافت می‌کرد به کشف نرخ مشغول بود، اگرچه در سررسیدهای طولانی‌مدت شاهد چند فاز تعدیل بازار در کشف نرخ به نسبت قیمت‌های نقدی بودیم. این وضعیت عمومی همان‌گونه که در جدول قیمتی زیر نیز مورد توجه قرار گرفته، نشان می‌دهد که بازار اگرچه میل به رشد نرخ دارد ولی شرایط کلی در این بازار از ثبات شکننده قیمت‌ها حکایت دارد. این در حالی است که رشد قیمت‌ها در بازار نقدی هم موجب شد تا وجه تضمین قیمتی در بورس کالا افزایش یابد که یک رخداد منطقی در بازار محسوب شده و شاید راه دیگری در مسیر رشد قیمت‌ها برای تصمیم‌سازان این بازار باقی نمی‌ماند. در این بین به گزارش «ایسنا» وجه تضمین معاملات سکه آتی در بورس کالا به مبلغ ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافته است، بنابراین کسانی که می‌خواهند یک قرارداد آتی سکه ( شامل ۱۰ سکه تمام بهار آزادی طرح امامی) را در بازار مشتقه بورس کالا طی قرارداد آتی معامله کنند، باید حداقل ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان اعتبار نزد اتاق پایاپای بورس کالا داشته باشند. این در حالی است که با فرض قیمت‌هایی بالاتر از یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان برای هر سکه، برای خرید ۱۰ سکه باید مبلغ ۱۸ میلیون تومان را در بازار نقدی پرداخت کرد که نشان می‌دهد هنوز هم جذابیت‌های بازار آتی به قوت خود باقی است.
نوسان قیمت‌ها در طول هفته گذشته بین بالاترین نرخ و کمترین رقم نشان می‌دهد که تفاوت قیمتی بین ۵/ ۱ تا ۲ درصد برای سررسیدهای مختلف بوده که همین رقم با توجه به التهاب نسبی در بازارهای موجود در روزهای اخیر برای طول یک هفته رقم بزرگی به‌شمار نمی‌آید. همین نکته یعنی نوسان محدود قیمتی با فرض حجم معاملات نسبتا بالا به این معنی است که شاهد تقابل جدی عقاید مختلف در بازار آتی هستیم، اگرچه در هفته‌های قبل میل بازار به فروش و شاید نقدکردن و درآمدزایی بوده است. این سیگنال مهم در شرایطی خودنمایی کرد که ملاک اصلی در نوسان قیمت‌ها بهای نقدی سکه بود که بازاری نسبتا مبهم را رقم زد. این در حالی است که این ابهام قیمتی شاید به اوج خود نزدیک شود که به معنی ورود بازار به جریان قیمتی جدیدی است که می‌تواند چهره این بازار را کلا تغییر دهد. از سوی دیگر شایعات و شنیده‌ها از نوسان حجم عرضه و شرایط معاملاتی در بازار نقدی سکه هم در نهایت تاثیر خود را بر این بازار برجای خواهد گذاشت. این شرایط به معنی احتمال تغییر فاز قیمتی در بازار آتی است اگرچه هنوز هیچ سیگنال قطعی و قابل‌استنادی در این بازار دیده نمی‌شود.
وضعیت حجم معاملات در بازار آتی
در این بین اگرچه همچنان حجم معاملات در هفته‌های اخیر بالا است اما این شاخص در بازار آتی سکه طلا در هفته گذشته در مقایسه با هفته قبل از آن کاهش یافت. به‌صورت دقیق‌تر در هفته قبل شاهد افت ۳۲ درصدی حجم معاملات در بازار آتی سکه در بورس کالای ایران بودیم که موجب شد حجم معاملات به رقمی نزدیک به ۱۷۸ هزار قرارداد برسد. این وضعیت در حالی رخ داد که رقم معاملاتی در هفته قبل یکی از حجم‌های مطلوب معاملاتی محسوب شده اگرچه در هفته قبل از آن شاهد یک رکوردشکنی معاملاتی مهم بودیم. در کل می‌توان گفت که اوضاع بازار آتی از لحاظ حجم معاملات مطلوب است و حتی از شرایط سال قبل بسیار بهتر ارزیابی می‌شود. در طول هفته قبل ۸ هزار و ۸۹۳ معامله- خریدار در بازارآتی ایفای نقش کردند که در برابر آن ۸ هزار و ۶۳۸ معامله-فروشنده نیز به ثبت رسید. این آمارها به معنی آن است که بازار در هفته گذشته در موقعیت فروش ظاهر شده و فشار فروش بیشتر از فشار خرید بوده است. این وضعیت از آن جهت اهمیت دارد که در هفته قبل از آن نیز بازار در فاز فروش قرار داشته که این مطلب در کنار افت حجم معاملات چندان هم سیگنال مثبتی محسوب نمی‌شود.
با توجه به این آمارها باید گفت که اگرچه کلیات بازار آتی از گستره معاملاتی جذابی برخوردار است ولی این شائبه نیز ایجاد می‌شود که تداوم این وضعیت به آن معنی خواهد بود که پتانسیل‌ها و پشتوانه‌های داد و ستد در این بازار با تردید روبه‌رو خواهد شد. البته باید به این نکته نیز اشاره داشت که این ادعا هنوز هم از قدرت تاثیرگذاری بالایی برخوردار نیست زیرا حجم معاملات فعلی خود بستری امن برای تداوم وضعیت کلی بازار آتی محسوب می‌شود، مخصوصا در وضعیتی که شاهد ورود و خروج گسترده‌ای از فعالان بازار آتی در روزهای اخیر هستیم. البته هنوز روند عمومی بازار با محوریت حجم معاملات در مسیر رشد جدی قرار دارد که به معنی آن است که بازار آتی شرایط رو به رشد خود را حفظ کرده و به یکی از رکن‌های اصلی در بورس کالا بدل شده است.
نوسان جهانی طلا و تأثیرگذاری آن بر بازار آتی
قیمت‌های جهانی طلا یکی از مولفه‌های مهم در تعیین قیمت‌های آتی است؛ بنابراین توجه به آن یکی از ملزومات بازار است اگرچه این وضعیت کلی در دوره‌هایی با تغییر اهمیت روبه‌رو است یعنی در پاره‌ای از اوقات وزن داده‌های بین‌المللی در تعیین نرخ در بازار آتی افزایش یافته ولی در شرایطی این روند تغییر می‌کند. این در حالی است که نمی‌توان از این سیگنال مهم در بازار آتی غافل شد.
بهای جهانی طلا در طول یک سال اخیر و حتی بیشتر از یک روند افزایشی تبعیت کرده و ممکن است این روند صعودی باز هم به حرکت خود ادامه دهد. این در حالی است که در همین مدت بهای هر اونس طلا در بازارهای جهانی نتوانسته است سقف روانی ۱۳۵۰ دلار را به‌صورت قدرتمندی بشکند و در سطوحی بالاتر از آن به ثبات برسد گویی با رسیدن به سقف قیمتی، مسیر حرکت بهای جهانی طلا تغییر کرده و باز هم به زیر این سطح بازگشته است. این سیگنال را باید مهم ارزیابی کرد زیرا پس از نزدیک به یک سال از روند افزایشی بهای جهانی طلا، به این سطح مهم بسیار نزدیک شده‌ایم و ممکن است این نرخ شکسته شود که این داده از لحاظ بنیادین شاید تغییر مهمی در بازار جهانی طلا محسوب شود. البته داده‌های مختلفی بر این نکته مهم اثرگذار است که نمی‌توان به صراحت درخصوص دورنمای آن اظهارنظر کرد.
از اواخر ژانویه تاکنون ارزش دلار در مقایسه با سبدی از ارزهای معتبر با یک روند صعودی ضعیف همراه شده و بهتر است بگوییم شاخص دلار به نسبت ماه‌های قبل از آن در سطوحی نزدیک به ۹۰ واحد تثبیت شده است. این شرایط کلی خود یک سرعت‌گیر مهم برای بازار طلا بوده اگرچه در صورت افزایش بیشتر ارزش دلار، باز هم این فشار بر قیمت طلا با جهت‌گیری نزولی وارد خواهد شد. این نکته تاکنون شاید مهم‌ترین دلیل برای عدم رشد قیمت طلا بوده است آن هم در شرایطی که تنش‌های ژئوپلیتیک هم نتوانست از بهای جهانی طلا به‌صورت گسترده‌ای حمایت کند. در مقام مقایسه می‌توان گفت که داده‌های فنی و تنش‌های ژئوپلیتیکی تاکنون تأثیر گسترده‌ای بر قیمت‌های جهانی نفت خام و برخی دیگر از بازارهای کالایی داشته است ولی طلا که انتظار می‌رود آن هم از این رخدادها تأثیر بپذیرد بدون تغییر مانده است. دلیل اصلی مقاومت بازار در برابر قیمت طلا همان دلیل عدم کاهش ارزش دلار آمریکا در بازارهای جهانی است؛ یعنی در وضعیتی که مثلا برای ماه مارس حجم پایه پولی در آمریکا کاهش یافته است در فاز اول ارزش دلار آمریکا تحت شعاع قرار گرفته و فضای چندانی برای افزایش ندارد و در فاز دوم قیمت طلا هم با مقاومت‌هایی جدی روبه‌رو شده که موجب عدم رشد قیمت‌های جهانی طلا بوده است.
از سوی دیگر جرقه‌های نسبتا محدود افزایش ارزش دلار آمریکا شاید به معنای آن باشد که پایه پولی در آمریکا تغییر چندانی نکرده و شاید کاهش یافته باشد که از این فاز قیمتی دلار در مقایسه با سبدی از ارزها حمایت می‌کند. این ادعا اگرچه تنها گمانه‌زنی است ولی در شرایطی برجسته‌تر خواهد شد که بازارهای سهام در آمریکا نیز حال و روز چندان مطلوبی ندارند و البته با برخی شوک‌های مقطعی در برخی سهم‌های برجسته وارد یک فاز کاهشی نسبی شده‌اند. این مطلب به معنای آن است که بازار سهام آمریکا به احتمال قوی از روزهای اوج خود فاصله گرفته و می‌تواند این روند کاهشی فعلی را تداوم بخشد. این نکته به معنی آن است که سرمایه‌های سرگردان بسیاری از این پس به سمت بازارهای رقیب یعنی طلا، نفت خام، اوراق قرضه و یا بازارهای کالایی مهاجرت خواهند کرد که همین نکته به معنی ادامه روند کاهش قیمت‌ها در بازار سهام آمریکاست. البته هنوز بازار نفت خام با رشد قیمت‌ها در اولویت سرمایه‌گذاری قرار دارد ولی شاید این وضعیت با فرض قیمت‌های بالای فعلی بیش از حالت طبیعی خطرناک و نگران‌کننده باشد اگرچه برخی از برآوردها از نفت ۸۰ دلاری حکایت دارد که حتی خرید در نرخ‌های موجود را هم توجیه‌پذیر و جذاب جلوه می‌دهد.
با توجه به این موارد و البته در کنار برخی دیگر از داده‌های اقتصادی بازار طلا در جهان هم‌اکنون به یکی از بسترهای مهم و پر‌پتانسیل بدل شده ولی آغاز به کار رشد قیمت‌ها منوط به رخدادهای دیگری است که شاید هنوز خودنمایی نکرده است. این در حالی است که بازار طلا به خودی خود از پتانسیل رشد برخوردار است و این روند افزایشی فعلی که بیش از یک سال است ادامه یافته می‌تواند به رشد متوسط قیمت طلا در هفته‌های آینده منجر شود ولی رشد برق‌آسای قیمت جهانی طلا به محرک‌های دیگری نیاز دارد که شاید هنوز خودنمایی نکرده است. به‌عنوان مثال توجه به ارزش دلار آمریکا و نوسان این نرخ در کنار آمارهای اعلامی از پایه پولی این کشور در کنار داده‌های جانبی از سایر بازارها همچون بازارهای اروپایی و شرق آسیا می‌تواند در این خصوص نقش‌آفرین باشد. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که طلا تاکنون آن‌گونه که باید و شاید به رخدادهای ژئوپلیتیک واکنش نشان نداده که همین بی‌توجهی قیمتی از احتمال کم اثر بودن این بحران‌ها بر بازار طلا حکایت دارد مگر آن‌که شرایط کلی در بازارهای جهانی دگرگون شود. با توجه به تمامی این موارد بازار جهانی طلا مستعد رشد است ولی محرک اصلی آن را باید رهگیری کرد که تاکنون خودنمایی نکرده است.
با توجه به این موارد و برای بررسی دقیق‌تر در بازار آتی باید گفت که همچون هفته‌های گذشته اهمیت تأثیرگذاری نرخ‌های جهانی بر بازار آتی محدود بوده ولی این بار با توجه به موارد ذکر شده وزن رخدادهای جهانی بر معاملات بازار آتی باز هم کمتر خواهد بود. این شرایط به معنی آن است که توجه و مسیریابی بازار آتی دقیقا از بستر بازار داخلی عبور می‌کند و باز هم باید داده‌های جهانی را در معاملات کم‌اهمیت فرض کنیم. این بدان معناست که اگر حتی داده‌های جهانی و قیمت اونس دلار حتی در معادلات در روزهای اخیر نیز مورد توجه قرار نگیرد، چیزی را از دست نداده‌ایم ولی نمی‌توان از رصد مداوم بازارها نیز غافل شد.
این خبر را به اشتراک بذارید!
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات